Οι εξελίξεις στον τομέα Υγείας την τελευταία δεκαετία σηματοδοτούν δύο αμφίδρομες τάσεις. Από τη μια συστηματική υποβάθμιση και αποδυνάμωση του εθνικού συστήματος υγείας (ΕΣΥ) και από την άλλη ραγδαία διόγκωση του ιδιωτικού τομέα. Αποτέλεσμα, η αύξηση των ιδιωτικών δαπανών υγείας των νοικοκυριών, στο 57% του συνόλου των δαπανών υγείας. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό απʼ όλες τις χώρες της ΕΕ (μέσος όρος 22,8%) και δεύτερο μετά τις ΗΠΑ στις χώρες του ΟΟΣΑ (μέσος όρος 25,6%).
Μιλώντας για τον ιδιωτικό τομέα υγείας, χρειάζεται να γίνει διάκριση ανάμεσα: α) στις μεγάλες επιχειρήσεις υγείας, ορισμένες από τις οποίες αποτελούν κέντρο ή τμήμα ευρύτερων επιχειρηματικών ομίλων, β) τις μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις (διαγνωστικά κέντρα, κλινικές), γ) τους ελεύθερους επαγγελματίες υγείας (ιδιωτικά ιατρεία, κά) και τέλος στις μεγάλες εταιρίες φαρμάκων και προμήθειας νοσοκομειακού υλικού, κλπ. Εδώ θα περιοριστούμε κυρίως στις μεγάλες επιχειρήσεις υγείας και στη ραγδαία ανάπτυξη τους την τελευταία δεκαετία.
Σύμφωνα με στοιχεία του οδηγού επιχειρήσεων ICAP, το 2005 υπήρχαν γύρω στις 300 μεγάλες επιχειρήσεις υγείας με μορφή ΑΕ και ΕΠΕ με απασχολούμενους 10.300 άτομα σε σχέση με 9.300 το 2003. Ο ετήσιος ρυθμός επέκτασης ήταν 13% το χρόνο (κυρίως σε ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα, μαιευτήρια), ενώ η μέση απόδοση ιδίων κεφαλαίων (κερδοφορία) 25% το χρόνο. Ωστόσο για τις πολύ μεγάλες εταιρίες ο ρυθμός επέκτασης και κερδοφορίας είναι μεγαλύτερες, όπως και το μερίδιο αγοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 20 μεγαλύτερες στο σύνολο των 300, είχαν το 2005 το 79% του ενεργητικού, 66.6% κύκλου εργασιών και 61.1% μικτών κερδών. Πρόκειται για υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, ο οποίος γίνεται μεγαλύτερος, αν λάβουμε υπʼ όψιν ότι οι 5-6 μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου έχουν δημιουργήσει ομίλους εταιριών ή αποτελούν τμήματα μεγάλων πολυκλαδικών ομίλων. Συγκεκριμένα:
Όμιλος Ιατρικού Κέντρου (βασικός μέτοχος Γ.Αποστολόπουλος), με 13 θυγατρικές (Ιατρική Τεχνική, Αξονική Έρευνα, κά), από τις οποίες ορισμένες στο εξωτερικό. Το 2006 ο όμιλος είχε ενεργητικό (συνολικά κεφάλαια) 445 εκατ. ?, ίδια κεφάλαια 152 εκατ. κύκλο εργασιών, 254 εκατ., μικτά κέρδη 56 εκατ., απασχολούμενους 2.750 άτομα.
Όμιλος ΙΑΣΩ (πολυσυμμετοχικός), με 7 θυγατρικές (Ιασώ ΑΕ, Ιασώ Γενική, κά). Συνολικά κεφάλαια 268 εκατ., ίδια κεφάλαια 150 εκατ., κύκλος εργασιών 143 εκατ., μικτά κέρδη 33 εκατ., απασχολούμενους 1.240 άτομα.
Όμιλος Υγεία (υπο-όμιλος του χρηματιστηριακού ομίλου Marfin, με βασικό μέτοχο τον Α.Βγενόπουλο). Ελέγχει οκτώ εταιρίες μεταξύ άλλων τις μαιευτικές κλινικές «Μητέρα» και «Λητώ». Συνολικά κεφάλαια 199 εκατ.? ίδια κεφάλαια 100 εκατ. κύκλος εργασιών 94 εκατ., μικτά κέρδη 15 εκατ., απασχολούμενοι 1.850 άτομα.
Όμιλος Euromedica (βασικός μέτοχος Θ.Λιακουνάκος), με 17 θυγατρικές (Γεν. Κλινική Θες/νίκης, Γένεση ΑΕ, κά) και συμμετοχές σε άλλες εταιρίες. Συνολικά κεφάλαια 339 εκατ.?, ίδια κεφάλαια 123 εκατ., κύκλο εργασιών 158 εκατ. μικτά κέρδη 33 εκατ. και απασχολούμενους πάνω από 1.500 άτομα.
Όμιλος Ευρωκλινικής (βασική μέτοχος Καλ.Ζησοπούλου), με 4 θυγατρικές Ευρωκλινική Αθηνών, Αθηναϊκή Κλινική, κά). Συνολικά κεφάλαια 149 εκα. Ίδια κεφάλαια 107 εκατ., κύκλος εργασιών 76 εκατ., μικτά κέρδη 89 εκατ., απασχολούμενους 700 άτομα. Ωστόσο και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις στο σύνολο των 20 πρώτων, βρίσκονται σε διαδικασίες συγκρότησης μικρότερων ομίλων (ΠΕΡΣΕΥΣ ΑΕ, ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ ΑΕ, κά.).
Οι διαδικασίες «γιγαντισμού» του ιδιωτικού τομέα, έχουν άμεση σχέση με την πολιτική συνειδητή υποβάθμισης του δημόσιου τομέα υγείας που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ μετά το 1995 και συνεχίζει με ιδιαίτερο ζήλο η κυβέρνηση της ΝΔ. Η υποβάθμιση παίρνει μορφή οικονομικής «ασφυξίας» των νοσοκομείων, τεράστιων ελλείψεων προσωπικού ιδιαίτερα νοσηλευτικού, ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών και προώθησης ΣΔΙΤ (συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στην κατασκευή και λειτουργία νοσοκομείων), καθώς την ανεξέλεγκτη δράση των ιδιωτικών επιχειρήσεων υγείας (τιμολόγησης υπηρεσιών, πλαίσιο λειτουργίας, εργασιακά δικαιώματα, κά. Οι μεγάλοι χαμένοι από αυτήν την πολιτική, είναι οι μισθωτοί, συνταξιούχοι και ευρύτερα λαϊκά στρώματα, όπως επίσης και τα ασφαλιστικά ταμεία που καλούνται να πληρώσουν όλο και μεγαλύτερες δαπάνες, χωρίς οι ασφαλισμένοι να έχουν απαραίτητα και βελτίωση υπηρεσιών υγείας.
Η συνεχής διόγκωση του ιδιωτικού τομέα και συρρίκνωση του δημόσιου δεν μπορεί να συνεχίσει. Χρειάζεται αντιστροφή της κατάστασης, με ριζική αλλαγή στην ασκούμενη πολιτική. Η υγεία δεν είναι εμπόρευμα αλλά κοινωνικό δικαίωμα, που μόνο ένα σύγχρονο δημόσιο δωρεάν σύστημα υγείας με ισότιμη πρόσβαση σε όλους μπορεί να εξασφαλίσει. Το πρόβλημα με τον ιδιωτικό τομέα, δεν είναι απλά ότι απομυζά μεγάλους πόρους από ασφαλιστικά ταμεία και νοικοκυριά, αλλά ότι επιβάλλει πολιτικές μέσα από διαπλοκές με εκπροσώπους του δικομματισμού και δημιουργεί κυκλώματα διαφθοράς σε βάρος του δημοσίου. Η αισχροκέρδεια στη λαϊκή υγεία πρέπει να σταματήσει και ο ιδιωτικός τομέας να συρρικνωθεί. Οι μεγάλες ιδιωτικές μονάδες υγείας και μαιευτήρια, πρέπει να τεθούν υπό δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο και σε βάθος χρόνου και οι υπόλοιπες μονάδες υγείας. Η αποδυνάμωση του ιδιωτικού και η αναβάθμιση του δημόσιου, αποτελεί βασική προϋπόθεση λειτουργίας ενός σύγχρονου και δωρεάν εθνικού συστήματος υγείας-πρόνοιας, για όλους τους πολίτες.
Ταυτόχρονα πρέπει να τεθούν κανόνες λειτουργίας και ελέγχου του ύψους των αμοιβών ελεύθερων επαγγελματιών υγείας, που να επιτρέπουν την αξιοπρεπή άσκηση του ιατρικού τους έργου, παράλληλα με την καταπολέμηση των φαινομένων διαφθοράς και κατασπατάλησης δημόσιων πόρων. Επίσης εφαρμογή αυστηρού ελέγχου στην τήρηση των κανόνων λειτουργίας και ποιότητας παρερχόμενων υπηρεσιών. Τέλος πρέπει άμεσα να καλυφθούν οι κενές θέσεις υγειονομικών στα νοσοκομεία και να διπλασιαστούν οι δημόσιες δαπάνες υγείας στο 5,5% του ΑΕΠ. Χρήματα υπάρχουν και μπορούν να βρεθούν περισσότερα με καταπολέμηση της φοροδιαφυγής των «εχόντων και κατεχόντων» και τις «μαύρες τρύπες» διαρροής δημόσιου χρήματος προς διάφορες κατευθύνσεις, μεταξύ άλλων και σε κυκλώματα που δημιουργεί ο ιδιωτικός τομέα υγείας.
Προς μια τέτοια κατεύθυνση, θεωρούμε απαραίτητο τη δημιουργία κινήματος αναβάθμισης του δημόσιου συστήματος υγείας, με συμμετοχή υγειονομικών, συνδικαλιστικών και κοινωνικών οργανώσεων, καθώς απλών πολιτών, που επιθυμούν ένα σύγχρονο δωρεάν δημόσιο σύστημα υγείας για όλους.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS