Μια σύντομη έρευνα στις εκθέσεις και το αρχείο έγκυρων διεθνών οργανισμών που ασχολούνται με την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δίνει μια εξαιρετικά ανησυχητική εικόνα για τα φαινόμενα αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας στην Ελλάδα αλλά και για τη διαχρονική αντιμετώπιση του φαινομένου από τις αρμόδιες αρχές.
Σημειώνεται ότι τα στοιχεία αυτά καλύπτουν ένα απειροελάχιστο τμήμα του προβλήματος, καθώς αφορούν μόνον στις περιπτώσεις, στις οποίες τα θύματα της βίας έκαναν καταγγελίες και προσφυγές σε διεθνείς οργανισμούς.
Η έκθεση της Επιτροπής για την πρόληψη των βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης με τα πορίσματα της επίσκεψής της στην Ελλάδα τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2005, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα στις 20.12.2006, μαζί με τις σχετικές απαντήσεις των ελληνικών αρχών, είναι ιδιαίτερα αναλυτική και μακροσκελής (82 σελίδες). Αναφέρεται στην κατάσταση στα αστυνομικά καταστήματα, στις φυλακές και στα ψυχιατρικά νοσοκομεία. Σε ό,τι αφορά τα αστυνομικά καταστήματα, αξίζει να σημειωθεί ότι γίνεται ιδιαίτερη μνεία στο ΑΤ Ομονοίας ήδη από την εισαγωγή, όπου αναφέρεται ότι οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν στην Επιτροπή κατά την επίσκεψή της εκεί ήταν "ελλιπείς" και "παραπλανητικές".
Στην παράγραφο 11 της έκθεσης αναφέρεται ότι ο Γενικός Διευθυντής της Αστυνομίας εξέδωσε στις 4 Ιουλίου 2003 εγκύκλιο σχετικά με τη μεταχείριση και τα δικαιώματα των υπό κράτηση ατόμων, κάτι το οποίο θεωρήθηκε θετικό βήμα.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει όμως αμέσως μετά, ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψης το 2005, αποκαλύφθηκε ότι πολλά από τα δικαιώματα που η εγκύκλιος αυτή κατοχυρώνει, δεν τηρούνται στην πράξη καθώς εξακολουθεί να γίνεται ευρεία χρήση βίας από την αστυνομία, απέναντι σε άτομα που βρίσκονται υπό κράτηση.
Στις προτάσεις της η Επιτροπή υπογραμμίζει την ανάγκη να δράσουν οι ελληνικές αρχές και τονίζει επί λέξει: "Όλα τα δυνατά μέσα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να εξασφαλιστεί ότι το μήνυμα της μηδενικής ανοχής της κακομεταχείρισης (υπογραμμισμένο στην έκθεση) απέναντι στους κρατούμενους θα φτάσει στους αστυνομικούς όλων των βαθμών.... η Επιτροπή προτείνει....το παραπάνω μήνυμα να ενισχυθεί με τις αντίστοιχες πολιτικές δηλώσεις σε υψηλό επίπεδο."
Ακόμα η Επιτροπή προτείνει την εκπαίδευση των αστυνομικών στα ανθρώπινα δικαιώματα, την εξασφάλιση ότι όσοι ισχυρίζονται πως έπεσαν θύματα αστυνομικής βίας θα έχουν πρόσβαση σε ιατρική/ ιατροδικαστική εξέταση και τον περιοδικό έλεγχο της τήρησης των υποχρεώσεων από ανεξάρτητη αρχή.
Η Επιτροπή αναφέρεται ειδικά και στην άθλια κατάσταση των κέντρων υποδοχής αλλοδαπών στις ακριτικές περιοχές.
Οι ελληνικές αρχές στην απάντησή τους στην έκθεση ανέφεραν τα εξής στατιστικά στοιχεία:
-το 2004, από τις 22 καταγγελίες που έγιναν απέναντι σε αστυνομικούς για χρήση βίας, μόνον σε μία αποδόθηκαν διοικητικές ποινές
-το 2005, από τις 69 καταγγελίες διοικητικές ποινές αποδόθηκαν μόνο σε 2 από αυτές!!!!
Στην ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2006 γίνεται ρητή αναφορά στην καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Μπέκου/ Κουτρόπουλου.
Στην ετήσια έκθεση για το 2007 μία παράγραφος είναι αφιερωμένη σε περιπτώσεις κακομεταχείρισης αλλοδαπών κρατουμένων σε αστυνομικά τμήματα και κέντρα υποδοχής.
Η έκθεση αυτή εστιάζει στα προβλήματα αστυνομικής βίας στην οποία είναι περισσότερο ευάλωτες ορισμένες ομάδες όπως οι Ρομά και οι αλλοδαποί, οι οποίοι μάλιστα λόγω των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν πολύ σπάνια καταγγέλλουν την κακομεταχείριση που υφίστανται.
Καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για θέματα αστυνομικής βίας τα τελευταία χρόνια:
α) Υπόθεση Μπέκου/ Κουτρόπουλου- 17060/03, με ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης 13/12/2005
β) Υπόθεση Ζέλιλοφ (Ζελίδη) -15250/02, με ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης 24/05/2007
Στις δύο αυτές υποθέσεις, το Δικαστήριο κάνει με ειδική αναφορά στην παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη. Διαπιστώθηκε παραβίαση του άρθρου 3 (για την απαγόρευση των βασανιστηρίων) και του άρθρου 14 (απαγόρευση των διακρίσεων) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
γ) Υπόθεση Ντουγκόζ- 40907/98, με ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης 06/06/2001, και υπόθεση Πηρς- 28524/95, με ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης 19/04/2001- το ΕΔΔΑ θεώρησε απάνθρωπες τις συνθήκες κράτησης των καταγγελλόντων και ότι στοιχειοθετείται παραβίαση του αρ.3 ΕΣΔΑ για απάνθρωπη μεταχείριση.
ε) Υπόθεση Μακαρατζή – 50385/99, ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης 20/12/2004, για παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ για μη επαρκή προστασία του δικαιώματος στη ζωή (επικίνδυνοι, άσκοποι πυροβολισμοί κατά τη σύλληψη) και λόγω έλλειψης ορθής εξέτασης του θέματος (οι υπεύθυνοι αστυνομικοί απαλλάχθηκαν ποινικών και διοικητικών ευθυνών).
στ) Υπόθεση Σερίφη- 27695/03, ημερομηνία της απόφασης 02/11/2006. Στην περίπτωση αυτή το Δικαστήριο του Στρασβούργου διαπίστωσε παραβίαση των άρθρων 3 και 5.4 (δικαίωμα προσφυγής ενώπιον δικαστηρίου για κάθε πρόσωπο που στερείται την ελευθερία του συνεπεία σύλληψης ή κράτησης) της Συνθήκης.
ζ) Υπόθεση Κατζά- 32927/03, ημερομηνία της απόφασης 27/10/2006, στην οποία η Ελλάδα καταδικάστηκε για απάνθρωπη μεταχείριση και παραβίαση του άρθρου 3.
Οι εκθέσεις στις οποίες γίνεται αναφορά παραπάνω υπάρχουν στο διαδίκτυο στις ιστοσελίδες του Συμβουλίου της Ευρώπης, www.coe.int, της Διεθνούς Αμνηστίας www.amnesty.org, και www.amnesty.org.gr του ελληνικού τμήματος, του Διεθνούς Παρατηρητηρίου των Συμφωνιών του Ελσίνκι, http://www.ihf-hr.org και http://cm.greekhelsinki.gr του ελληνικού τμήματος και τέλος όλες οι σχετικές αποφάσεις βρίσκονται δημοσιευμένες στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου http://www.echr.coe.int .
Αναφερόμενος στο ζήτημα ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΝ Δημήτρης Παπαδημούλης δήλωσε τα έξης:
"Αφιερώνουμε τα στοιχεία αυτά σε όσους χαρακτηρίζουν την κτηνωδία της Ομόνοιας "μεμονωμένο περιστατικό" και αυτοδιαφημίζουν την αυστηρή τιμωρία των παραβατών, ενώ την ίδια ώρα ψάχνουν αγωνιωδώς να βρουν και να εξαφανίσουν τα βίντεο της ντροπής που κυκλοφορούν δίκην τροπαίων στα κινητά των "πραιτόρων" τους."
To Γραφείο Τύπου