ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γεγονός ότι ο καταναλωτής χρειάζεται προστασία και μάλιστα αυτή η προστασία πρέπει να τείνει συνεχώς αυξανόμενη και μεγεθυνόμενη με το δεδομένο ότι οι απειλές που δέχεται ο καταναλωτής είναι κάθε μέρα και περισσότερες.
Το καταναλωτικό μοντέλο και οι αξίες του καταναλωτή διαφοροποιούνται και χειραγωγούνται από εκείνους που έχουν στα χέρια τους τη δυνατότητα διάχυσης των εμπορευμάτων, των αγαθών μέσα στην αγορά, μία διάχυση η οποία πάρα πολλές φορές γίνεται με έναν τρόπο επιβολής καταναλωτικών απόψεων, ιδιαίτερα με τη συνδρομή των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Είναι επίσης ακριβές, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι ένα νομοσχέδιο όπως το συζητούμενο -ανεξάρτητα από προθέσεις, από ελλείψεις, από παραλείψεις- δεν μπορεί από μόνο του να προστατεύσει τον καταναλωτή, με το δεδομένο, κύριε Υπουργέ, ότι υπάρχουν συναρμοδιότητες και δεν αναφέρομαι σε συναρμοδιότητες Υπουργείων, αλλά σε συναρμοδιότητες οι οποίες προκύπτουν από άλλες ρυθμίσεις και από άλλες καταστάσεις, οι οποίες δυστυχώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προκύπτουν, αναπτύσσονται και μεγεθύνονται ερήμην του πολιτικού ελέγχου μέσα στην αγορά. Ο ανταγωνισμός, η υποχρέωση ελέγχου του ανταγωνισμού, η διαμόρφωση ολιγοπωλίων ή και μονοπωλίων, εδώ και η συναφής συζήτηση για τα καρτέλ, είναι μεγέθη που αναμφισβήτητα απειλούν, πολιορκούν και εν τέλει καθυποτάσσουν τον καταναλωτή, όχι μόνο στο επίπεδο των τιμών, αλλά και στο επίπεδο της ποιότητας των παρεχόμενων αγαθών μέσα στην αγορά.
Επομένως και ανεξάρτητα –επαναλαμβάνω- από προθέσεις, πρέπει να είναι διαρκής η πολιτική προσπάθεια για την προστασία του καταναλωτή με τη βεβαιότητα όσο και την πολιτική παραδοχή –νομίζω ότι θα συμφωνήσετε- ότι ο καταναλωτής είναι ο αποφασιστικός παράγοντας μέσα σε ένα απειλούμενο και διαρκώς προσβαλλόμενο περιβάλλον. Είναι μέρος, με άλλα λόγια, ο καταναλωτής, θα έλεγα ότι είναι το αποφασιστικό στοιχείο αυτού του προσβεβλημένου και διαρκώς προσβαλλόμενου περιβάλλοντος. Έτσι, ας μην υπάρχουν βεβαιότητες και εφησυχασμοί ότι μπορεί να υπάρξει το οποιοδήποτε νομοσχέδιο και αύριο νόμος του κράτους που συνολικά θα αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα με την επισήμανση ότι οι εξελίξεις είναι τόσο ραγδαίες και δυστυχώς η παρουσία της αγοράς που βάζει τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους στην κυριολεξία καταδυναστεύει τον καταναλωτή, γιʼ αυτό και η πολιτική υποχρέωση περαιτέρω προστασίας τους. Βεβαίως, είναι αναγκαίο και σε συνάφεια με όσα προανέφερα να υποστηρίξω την άποψη ότι δυστυχώς η πολιτική δεν επιβάλλεται στην αγορά, η πολιτική βρίσκεται σε μία σχέση παρακολουθηματική προς τις εξελίξεις της αγοράς και αυτό αναμφισβήτητα είναι ένα στοιχείο που αρνητικά προσδιορίζει την παρουσία του καταναλωτή μέσα στη λειτουργία της αγοράς συνολικότερα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με το σχέδιο νόμου καθιερώνεται το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και Αγοράς. Πρόκειται για τη συνύπαρξη της αγοράς και του καταναλωτή στο ίδιο Εθνικό Συμβούλιο, το οποίο, σύμφωνα με τις προθέσεις του νομοσχεδίου, έχει την υποχρέωση να προστατεύει τον καταναλωτή. Πιστεύω όμως ότι η συνύπαρξη των εκπροσώπων της αγοράς και των καταναλωτών μέσα στο ίδιο Εθνικό Συμβούλιο δεν είναι δυνατόν να οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι η προστασία του καταναλωτή και τούτο με το δεδομένο ότι η εκπροσώπηση -και μάλιστα με ένα σημαντικό τρόπο- της αγοράς μέσα στο Εθνικό Συμβούλιο για την προστασία του καταναλωτή θα δημιουργεί μία σχέση ετεροβαρή και προφανέστατα σε βάρος του καταναλωτή, που είναι και ο ασθενέστερος κρίκος στην όλη αυτή υπόθεση. Δεν μπορούν να συνυπάρξουν τα δύο αυτά στοιχεία, δηλαδή η αγορά και ο καταναλωτής, και μάλιστα σε μία κορυφαία έκφραση, όπως είναι το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και Αγοράς και όπως ειδικότερα ορίζεται από το σχέδιο νόμου.
Θα έλεγα ως δεύτερη σκέψη για το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτή και Αγοράς ότι περαιτέρω σε κάθε περίπτωση είναι δυσκίνητο, δυσλειτουργικό, θα λειτουργεί ως επίφαση και σε καμία περίπτωση δεν θα ασκεί εκείνα τα καθήκοντα, τα οποία πράγματι θα ήταν χρήσιμο στο βαθμό που είχαν ουσιαστικό περιεχόμενο ακριβώς για να προστατεύουν τον καταναλωτή.
Φοβάμαι ότι ο τρόπος με τον οποίο συγκροτείται αυτό το Εθνικό Συμβούλιο δεν θα του δώσει τη δυνατότητα να ασκήσει καθήκοντα και αρμοδιότητες προστασίας του καταναλωτή.
Επίσης, το σχέδιο νόμου μʼ ένα συγκεντρωτικό όσο και κρατικιστικό τρόπο θέλει να αντιμετωπίσει τις ενώσεις καταναλωτών. Δηλαδή, με άλλα λόγια, εμποδίζει την αυτορύθμισή τους, διαμορφώνει ειδικούς κανόνες για τη συγκρότηση και τη σύστασή τους, ενώ θα ήταν αρκετό να αφήσει ο νομοθέτης, να αφήσει η Βουλή στο πλαίσιο του συζητούμενου σχεδίου νόμου να αυτορυθμίζονται οι ενώσεις καταναλωτών με βάση τον υπάρχοντα νόμο 1264, ο οποίος έχει επάρκεια τόσο για τη σύσταση των καταναλωτικών ενώσεων όσο και για την εκπροσώπησή τους. Ο τρόπος, όμως, με τον οποίο δομείται όλο αυτό το θέμα οδηγεί στο να έχουμε ένα ετεροκαθορισμό των καταναλωτικών ενώσεων από τις εκάστοτε διαθέσεις του κράτους και όπως αυτές κάθε φορά εκφράζονται από την εκτελεστική εξουσία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι παρούσα η προσπάθεια χειραγώγησης των καταναλωτικών ενώσεων με τις επιχορηγήσεις που προβλέπεται ότι θα δίδονται από το κράτος στις καταναλωτικές ενώσεις. Και θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει την άποψη ότι η κρατική επιχορήγηση, η κρατική ενίσχυση των καταναλωτικών ενώσεων είναι ένα στοιχείο που μπορεί να στηρίζει τη δραστηριότητα και τη δράση των καταναλωτικών ενώσεων. Όμως, στο σχέδιο νόμου δεν γίνεται καμία, μα καμία αναφορά με ποιους όρους, με ποιες προϋποθέσεις και με ποια κριτήρια θα δίδεται αυτή η κρατική ενίσχυση, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρχει η δυνατότητα στην όποια κυβέρνηση, στην όποια περίοδο αυτή η κρατική επιχορήγηση να δίδεται με τρόπο που θα εξασφαλίζει ταυτόχρονα και την υποταγή της Ένωσης Καταναλωτών στις διαθέσεις του κράτους, αλλά και να μετατρέπει τις ενώσεις καταναλωτών στο όνομα της κρατικής επιχορήγησης σε υποχείρια κρατικών διαθέσεων και επιλογών.
Προβλέπεται ακόμα η δυνατότητα οι πόροι των καταναλωτικών ενώσεων να προέρχονται μεταξύ των άλλων και από δωρεές. Ποιες δωρεές, από ποιους; Γιατί ανοίγεται αυτή η δυνατότητα των δωρεών, όταν ο καθένας πρέπει να έχει εγερμένη την υποψία ότι με διάφορες ποικιλώνυμες δωρεές είναι δυνατόν να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας των καταναλωτικών ενώσεων και να υποτάσσονται αυτές στις διαθέσεις και στις στοχεύσεις των δωρητών.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αναφέρεται με συγκεκριμένες διατάξεις το νομοσχέδιο στην προστασία της ψυχικής υγείας των ανηλίκων. Και θα σας έλεγα ότι οι αναφορές που γίνονται από τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις τουλάχιστον προβάλλουν καλοπροαίρετες. Όμως, δεν αντιμετωπίζουν και να η αναποτελεσματικότητά τους, το ζήτημα της προστασίας της ψυχικής υγείας των ανηλίκων από τις ποικιλώνυμες, επιθετικές και πολλές φορές πολεμικές επιθέσεις που δέχονται οι ανήλικοι από διαφημίσεις που προβάλλονται από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Και δείτε πώς επαληθεύεται εκείνο που προαναφέρθηκε, ότι δηλαδή η προστασία του καταναλωτή προϋποθέτει ένα πλέγμα ρυθμίσεων σε πολλαπλά επίπεδα για να είναι αυτή η προστασία ουσιαστική και πραγματική.
Με τη βεβαιότητα ότι συζητάμε ένα σημαντικό νομοσχέδιο, αναφέρω ένα συγκεκριμένο ζήτημα που νομίζω ότι πρέπει να εξασφαλίσει την προσοχή σας στο βαθμό που είναι εφικτό να την εξασφαλίσει. Θα έχουν δικαίωμα οι ενώσεις καταναλωτών να ζητούν πληροφορίες αναφορικά με τα προϊόντα εκτός από το δημόσιο, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και από ιδιωτικές επιχειρήσεις;
Βεβαιότατα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ζητούν πληροφορίες αναφορικά με τα διακινούμενα από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις προϊόντα, προκειμένου οι ενώσεις των καταναλωτών να έχουν τη δυνατότητα να ασκούν τα δικαιώματά τους και βεβαιότατα να προβάλουν τις διεκδικήσεις τους αναφορικά με την προστασία των καταναλωτών. Η ρύθμιση αυτή απουσιάζει.
Στη Διαρκή Επιτροπή είχα υποστηρίξει την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της σχετικής διάταξης, προκειμένου ανεμπόδιστα να μπορούν οι ενώσεις των καταναλωτών να λαμβάνουν τις αναγκαίες πληροφορίες από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις για τα προσφερόμενα απʼ αυτές προϊόντα, ώστε να μπορούν οι ενώσεις των καταναλωτών να πράττουν εκείνο το οποίο έταξαν ως σκοπό των διεκδικήσεών τους.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, υπάρχει ένα ζήτημα. Αναφέρεται σε συγκεκριμένη διάταξη του νομοσχεδίου ότι απαγορεύονται οι όροι συναλλαγών που έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική –ακούστε!- διατάραξη της ισορροπίας δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος των καταναλωτών.
Η έννοια «σημαντική διατάραξη» μπορεί ασφαλώς να οδηγεί ουσιαστικά στην κατάργηση της συγκεκριμένης ρύθμισης, διότι ποιος οριοθετεί, ποιος καθορίζει με συγκεκριμένο τρόπο ποιο είναι το περιεχόμενο της σημαντικής διατάραξης; Έτσι λοιπόν με την προσθήκη του επιθετικού χαρακτηρισμού «σημαντική διατάραξη», θα έχουμε «αφυδάτωση» της συγκεκριμένης απαγόρευσης που τάσσει η συγκεκριμένη διάταξη του νομοσχεδίου.
Γιʼ αυτό πρότεινα και προτείνω και σήμερα ότι είναι αναγκαία η απάλειψη του επιθετικού προσδιορισμού «σημαντική» και να παραμείνει μόνο το στοιχείο της διατάραξης ως στοιχείο που πρέπει να απαγορεύει όρους στις συναλλαγές, γιατί μόνο τότε μπορεί να προστατεύεται ο καταναλωτής.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περαιτέρω το σχέδιο νόμου δίνει το δικαίωμα στον προμηθευτή, αν κάποια ένωση καταναλωτών του κάνει αγωγή και απορριφθεί αυτή η αγωγή, να προσφεύγει ο προμηθευτής στα δικαστήρια και να ζητεί τη διάλυση της ένωσης καταναλωτών, η οποία ενήγαγε το συγκεκριμένο προμηθευτή και η σχετική αγωγή απερρίφθη.
Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος να επιτίθενται οι προμηθευτές στις όποιες ενώσεις καταναλωτών διεκδικούν την εφαρμογή του νόμου και την προστασία του καταναλωτή. Η ρύθμιση αυτή δεν έχει λόγο ύπαρξης στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Κυβέρνηση προέβαλε ως πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα το θέμα του λεγομένου «ακατασχέτου», δηλαδή δεν επιτρέπεται επιβολή κατάσχεσης για ικανοποίηση απαιτήσεων πιστωτικών ιδρυμάτων και εταιρειών παροχής πιστώσεων, καθώς και των εκδοχέων των απαιτήσεων αυτών από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες επί ακινήτου του οφειλέτη, το οποίο αποδεδειγμένα αποτελεί τη μοναδική κατοικία του, εφʼ όσον –ακούστε!- ασκηθεί από τον ίδιο, εντός προθεσμίας δεκαπέντε ημερών από την επίδοση της επιταγής προς εκτέλεση, ανακοπή κατά του σχετικού τίτλου εκτέλεσης, σύμφωνα με τις συγκεκριμένες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και συντρέχουν σωρευτικώς οι ακόλουθες προϋποθέσεις.
(Θόρυβος)
Η απαίτηση της τράπεζας να μην υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ. Το κατανοώ. Δεν έχει εγγραφεί με τη βούληση του οφειλέτη επί του ακινήτου προσημείωση ή υποθήκη υπέρ του δικαιούχου τράπεζας. Τρίτον, ο οφειλέτης να βρίσκεται σε αποδεδειγμένη και ανυπαίτια αδυναμία να εκπληρώσει την…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κύριοι συνάδελφοι, παρακαλώ ησυχία για να ολοκληρώσει ο κ. Κουβέλης την ομιλία του.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ: …υποχρέωση. Είναι βέβαιο ότι η συνδρομή σωρευτικώς αυτών των προϋποθέσεων καθιστά το «ακατάσχετο» κενό περιεχομένου.
Ποιος οφειλέτης, ποιος πολίτης θα πηγαίνει στην τράπεζα για να λάβει δάνειο και η τράπεζα δεν θα του ζητεί προσημείωση υποθήκης; Και πώς ο οφειλέτης θα αποδεικνύει την πραγματική του αδυναμία πηγαίνοντας στα δικαστήρια με ανακοπή; Αντιλαμβάνεστε σε ποια περιπέτεια εισέρχεται ο καταναλωτής, ο πολίτης, προκειμένου να διεκδικήσει το ακατάσχετο. Η πρόβλεψη, η οποία υπάρχει στο σχέδιο νόμου είναι δώρον άδωρον, είναι ρύθμιση κενή περιεχομένου. Διότι η συνδρομή των τριών αυτών προϋποθέσεων καθιστά ανέφικτη τη δυνατότητα προβολής του ακατασχέτου εκ μέρους του πολίτη.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αναφορικά με το ακατάσχετο υπάρχουν και άλλα ζητήματα που το υπονομεύουν ως έννοια και το καθιστούν περαιτέρω κενό περιεχομένου, ζητήματα τα οποία έθεσα στη Διαρκή Επιτροπή και είχα λάβει τη διαβεβαίωση του αρμοδίου Υπουργού ότι μέχρι την Ολομέλεια θα είχαν αντιμετωπιστεί. Όμως οι σχετικές τροποποιήσεις και βελτιώσεις που μας διανεμήθηκαν δεν αντιμετωπίζουν το ακατάσχετο με τρόπο που πράγματι θα μπορούσε να καθίσταται ουσιαστικό ως προς το περιεχόμενό του.
Τέλος, κύριε Πρόεδρε, αναφορικά με την τροπολογία για τα ανακτώμενα δικαιώματα του Δημοσίου, κατά την παράγραφο 1 του σχετικού νόμου, που ασκεί και διαχειρίζεται η Διεύθυνση Πετρελαϊκής Πολιτικής του Υπουργείου Ανάπτυξης εμείς συμφωνούμε και θα την ψηφίσουμε για λόγους που θα ήθελα να εκθέσω περαιτέρω, αλλά δυστυχώς η κλεψύδρα με ελέγχει.
Καταψηφίζουμε, κατά τα άλλα, το σχέδιο νόμου.
Ευχαριστώ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS