Κυρία Πρόεδρε, η παρουσία σας στην Προεδρική Έδρα δείχνει ότι από το 1956, οπότε για πρώτη φορά απέκτησαν το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι οι γυναίκες, έχουν γίνει σημαντικά βήματα. Πολλά βήματα, όμως, χρειάζεται να γίνουν ακόμα παραπέρα.
Θα ήθελα καταρχήν και εγώ να χαιρετήσω τις πρώην συναδέλφους που βρίσκονται αριστερά μου και ιδιαίτερα θερμά, όπως είναι φυσικό, αυτές με τις οποίες έχει διασταυρωθεί η πορεία μας, τις Βουλευτίνες της Αριστεράς από τη μία μεριά και τις Ευρωβουλευτίνες από όλα τα κόμματα που πολλά χρόνια βρεθήκαμε έξω από την Ελλάδα και οι οποίες πιστεύω ότι με αποτελεσματικότητα, με μαχητικότητα, αλλά και με γυναικεία χαρακτηριστικά, στήριξαν και τη χώρα μας και τους εργαζόμενους και τα δικαιώματα των γυναικών.
Εγώ θα ήθελα με αυτήν την ευκαιρία να αναφέρω απλώς πέντε σύντομες σκέψεις.
Αυτό που μας φαίνεται σήμερα φυσικό, δηλαδή να ψηφίζουν οι γυναίκες και να εκλέγονται οι γυναίκες, όταν ξεκίνησε συνάντησε εξαιρετικές και ευρύτατες αντιδράσεις. Χρειάστηκαν εκατό χρόνια σκληρών αγώνων μικρών πρωτοποριακών ομάδων, μέχρις ότου να αρχίσει να αναγνωρίζεται το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στην Ευρώπη, από τις οπαδούς του Saint – Simone στη Γαλλία γύρω στο 1830, μέχρι τις αγωνίστριες της Κοινωνικής και Πολιτικής Ένωσης Γυναικών του Ηνωμένου Βασιλείου, με επικεφαλής τις τρεις γυναίκες της οικογένειας Πανκχέρστ και από την ίδρυση της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Γυναικεία Ψήφο γύρω από την οποία συγκεντρώθηκαν οι σουφραζέτες, αυτές που ήθελαν το σουφράζ, το δικαίωμα στην ψήφο, τη συμμετοχή στην ψήφο από όλη την Ευρώπη.
Οι πρωτοποριακές αυτές ομάδες χρησιμοποίησαν και δυναμικές ενέργειες, όπως κάψιμο κτιρίων, συγκρούσεις με την αστυνομία, μπογιές σε αστυνομικά τμήματα, εισβολές σε εκλογικά τμήματα, απεργίες πείνας.
Το λέω αυτό, γιατί και σήμερα πολλές φορές βρισκόμαστε μπροστά σε κάποια αιτήματα για διεύρυνση της Δημοκρατίας, τα οποία συναντούν και αντιστάσεις από την κατεστημένη πολιτική μας σκέψη και αντιστάσεις από στερεότυπα που υπάρχουν στην κοινωνία και προωθούνται από πρωτοποριακές ομάδες, μικρές στην αρχή, όπως ήταν οι σουφραζέτες, στις οποίες νομίζω ότι πρέπει να ανοίξουμε περισσότερο τα αυτιά μας.
Το δεύτερο σημείο, που θέλω να υπογραμμίσω, είναι πόσο πολύ καθυστέρησε να έρθει η ψήφος των γυναικών και η εκλογή των γυναικών στην Ελλάδα. Χρειάστηκε μισός αιώνας παραπάνω από την καθιέρωση στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία ήταν η Φιλανδία το 1906. Μετά ακολούθησαν η Νορβηγία το 1913, η Δανία το 1915, η Μεγάλη Βρετανία το 1918 και άλλες. Στην Ελλάδα χρειάστηκαν πενήντα χρόνια. Καθυστερήσαμε πενήντα χρόνια. Στην Ελλάδα η ψήφος των γυναικών ήρθε, κυρίως, στη διαδικασία της κύρωσης μιας απόφασης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών του 1952, δηλαδή της Διεθνούς Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα ίσα πολιτικά δικαιώματα και την ίση συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα δημόσια λειτουργήματα και τις δημόσιες θέσεις. Αυτή η κύρωση άνοιξε το δρόμο και υποχρέωσε την Ελλάδα -ήταν οπωσδήποτε ένα βήμα που είχε καθυστερήσει- να προχωρήσει στην ψήφο των γυναικών.
Γιατί το λέω αυτό; Γιατί δεν πρέπει να κρατήσουμε αυτήν τη συνήθεια να καθυστερούμε σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές ή και εξωευρωπαϊκές χώρες στην αναγνώριση ορισμένων δικαιωμάτων και στη διεύρυνση της Δημοκρατίας, ένα φαινόμενο το οποίο δυστυχώς ισχύει και σήμερα.
Το τρίτο σημείο, που θέλω να θίξω, είναι ότι, κατά τη γνώμη μας, υπάρχουν κάποιοι παράλληλοι βίοι και πορείες ανάμεσα στο φεμινιστικό κίνημα, στο κίνημα για τα πολιτικά, αλλά και τα εργασιακά δικαιώματα της γυναίκας και το αριστερό εργατικό κίνημα. Χωρίς να σημαίνει αυτό ότι δεν υπήρχαν ανδροκρατικά πρότυπα και δεν υπάρχουν ακόμη ριζωμένα ανδροκρατικά πρότυπα μέσα στην Αριστερά, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι γυναίκες από άλλα κοινωνικά στρώματα, γυναίκες από άλλους πολιτικούς χώρους, γυναίκες αστές δεν έχουν παίξει ρόλο για τη γυναικεία χειραφέτηση. Ας θυμηθούμε εδώ την Καλλιρόη Παρρέν και το ρόλο που έπαιξε τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα.
Όμως, αν δούμε την ιστορία, οι πρωταγωνίστριες του βρετανικού φεμινισμού ξεπηδούν στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, μέσα από το ανεξάρτητο εργατικό κόμμα. Μια από τις πρώτες κυβερνήσεις που υιοθετούν το δικαίωμα ψήφου των γυναικών είναι η κυβέρνηση των μπολσεβίκων το 1917.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση των βουνών, η Πολιτική Επιτροπή για την Εθνική Απελευθέρωση αναγνωρίζει το δικαίωμα των γυναικών και εκλέγονται πέντε γυναίκες στο κοινοβούλιο του βουνού. Νομίζω ότι αξίζει να τιμήσουμε αυτές τις πρωτοπόρες γυναίκες, την πρώτη δημαρχίνα που βγήκε στην απελευθερωμένη από το ΕΑΜ Αμαλιάδα τη Μαρίκα Μπότση-Τσαπαλίρα, η οποία είναι εν ζωή και αξίζει να τιμηθεί από την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων. Θα θέλαμε να τιμήσουμε ως Αριστερά την πρώτη Βουλευτίνα της Αριστεράς το 1956 -τη μια από τις δυο που βγήκαν σε αυτές τις εκλογές- τη Βάσω Θανασέκου, αλλά και άλλες Βουλευτίνες που ακολούθησαν μετά, το 1958 τη Μαρία Σβώλου, τη Μαρία Καραγιώργη, την Ελένη Μπενά, και να μιλήσουμε για τη μεγάλη αντίφαση, ότι τις μέρες και τα χρόνια που καθιερώνονταν η ψήφος των γυναικών με νόμο της Βουλής του 1952 μέχρι να εφαρμοστεί το 1956 και που γινόταν ένα μεγάλο βήμα στα γυναικεία δικαιώματα, την ίδια στιγμή γυναίκες που είχαν δώσει τη μεγάλη μάχη για την εθνική απελευθέρωση, για τη Δημοκρατία, για τα δικαιώματα του λαού μας, ζούσαν πέτρινα χρόνια μέσα στις φυλακές.
Τα έχει νομίζω εύγλωττα καταγράψει στην ταινία «Πέτρινα χρόνια» ο Παντελής Βούλγαρης και η Ιωάννα Καρυστιάννη. Τα εκφράζει η προσωπικότητα της Έλλης Παππά, η οποία ήταν μια γυναίκα, αν θέλετε, σύμβολο των μεγάλων αγώνων, για τη δημοκρατία και την εθνική απελευθέρωση και τότε που χειραφετούνταν η γυναίκα ήταν μέσα στις φυλακές με το μωρό της.
Το τέταρτο σημείο που ήθελα να αναφέρω είναι το σήμερα. Σήμερα έχουν γίνει βήματα, αλλά με καθυστερήσεις και ανεπάρκειες. Έχουμε σαράντα Βουλευτίνες, αλλά στην Ελλάδα υπάρχει υποαντιπροσώπευση των Ελληνίδων, κάτω από το παγκόσμιο μέσο όρο του 15% στα Κοινοβούλια, το οποίο υπολογίζεται από τον ΟΗΕ.
Έχουμε ένα στοιχείο, το οποίο πρέπει να το προσέξουμε όλοι. Μια αποφεμινιστικοποίηση ορισμένων γυναικών πολιτικών με χαρακτηριστικό παράδειγμα και σύμβολο –εγώ νομίζω- την προσωπικότητα της Μάργκαρετ Θάτσερ που επιτέθηκε στο πιο γυναικείο δημιούργημα της ευρωπαϊκής πολιτικής πραγματικότητας που είναι το κοινωνικό κράτος, δηλαδή μια σειρά θεσμών που αποβλέπει στην προστασία, την αλληλεγγύη, την στήριξη και η οποία είναι σύμφυτη αν θέλετε, με τα χαρακτηριστικά γυναίκας πολιτικού, της γυναίκας που θα ήθελε κανείς να βλέπει συνεχώς.
Είναι η όξυνση των προβλημάτων στην αγορά εργασίας και στις αμοιβές. Ζούμε από μια άποψη μια κοινωνική αντεπανάσταση ενάντια σε δικαιώματα των γυναικών. Και φοβάμαι ότι αυτή η αντεπανάσταση που εκφράζεται και στην Ελλάδα, με τη διεύρυνση του ωραρίου καταστημάτων, με τις υπερωρίες, με την υπερεργασία, με την αύξηση του συντάξιμου χρόνου, εκφράζεται στις μεταρρυθμίσεις της δικής μας κυβέρνησης, δυστυχώς. Και θα έπρεπε ίσως να δείτε σε άλλες χώρες, για παράδειγμα στην Ισπανία, που την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση Θαπατέρο προχώρησε το νόμο για το σχέδιο ισότητας που υποχρεώνει όλες τις επιχειρήσεις με πάνω από 250 άτομα εργαζόμενους, να προχωρήσουν σε άμεσα και πρακτικά μέτρα που θα αναιρούν όλες τις διακρίσεις, στην πληρωμή, στα επιδόματα, στις προαγωγές.
Υπάρχει επίσης σήμερα το γεγονός ότι σε ένα μεγάλο μέρος του κόσμου και όχι μόνο στη Μέση Ανατολή, οι γυναίκες στερούνται στοιχειωδών πολιτικών δικαιωμάτων, είναι πίσω από την μπούργκα ή πίσω από τον φερετζέ, δεν μπορούν να συμμετάσχουν στα Κοινοβούλια, δεν μπορούν να φορέσουν αυτό που θέλουν και αυτό δεν πρέπει να το αγνοούμε. Και πρέπει να έχουμε υπόψη ότι αυτές οι κινήσεις όπως είναι ο πόλεμος του Ιράκ, η μη επίλυση του Παλαιστινιακού δίνουν τη δυνατότητα στις καθυστερημένες ηγεσίες των χωρών αυτών να υπονομεύουν στην κοινή γνώμη τη δική τους, κάθε προσπάθεια για απελευθέρωση των γυναικών αυτών, ως δάκτυλος της Δύσης.
Πρέπει, όμως, να δούμε ότι και μέσα από τον ευρωπαϊκό και το δυτικό χώρο έχουμε πάρα πολύ αρνητικά στοιχεία και αρνητικές τάσεις. Και να αναφέρω χαρακτηριστικά την προσφυγή που συζητείται τώρα στο Συμβούλιο της Ευρώπης της Πολωνίδας Αλίσια Τίζια, η οποία είχε δυο παιδιά, ήταν έγκυος στο τρίτο παιδί, αλλά είχε μια πολύ μεγάλη μυωπία και πάθηση οφθαλμολογική. Όλοι οι γιατροί προειδοποίησαν ότι πρέπει να κάνει άμβλωση για να προστατέψει την όρασή της, αλλά η νομοθεσία η καινούργια της Πολωνίας, δεν επέτρεπε την άμβλωση και αναγκάστηκε να γεννήσει, με αποτέλεσμα σήμερα να είναι σχεδόν τυφλή και να έχει προσφύγει στο δικαστήριο του Συμβουλίου της Ευρώπης, ακριβώς για αυτή την κακοποίηση, γιʼ αυτό το έγκλημα που έγινε από τη νομοθεσία μιας χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επομένως, ο πόλεμος των πολιτισμών και για τα δικαιώματα της γυναίκας, δεν είναι ένας πόλεμος που γίνεται μόνο έξω από τα σύνορά μας, δυστυχώς γίνεται και μέσα στα σύνορα της κάθε χώρας και στα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το βλέπουμε με τις τάσεις ενάντια στις αμβλώσεις και με άλλες αντίστοιχες ενέργειες ειδικά στο χώρο της Αμερικής, όπου διαμορφώνεται σήμερα μια φάση κατάργησης ή αναίρεσης βασικών δικαιωμάτων των γυναικών.
Τέλος, ως πέμπτο σημείο, θα ήθελα να πω ότι θα έπρεπε με αυτή την ευκαιρία να σκεφθούμε και να προωθήσουμε μια σειρά προτάσεις, σχετικά με όλα τα ζητήματα τα οποία θίγει αυτή η επέτειος, την οποία πανηγυρίζουμε σήμερα.
Πρότασή μας είναι η ποσόστωση του 1/3 που ισχύει για τις δημοτικές εκλογές να ισχύσει και για τις κοινοβουλευτικές εκλογές. Δηλαδή, να υποχρεωθούν τα κόμματα να είναι γυναίκες το 1/3 των υποψηφίων στις λίστες τους. Πιστεύω ότι όλα τα κόμματα και πρώτα απʼ όλα βάζω το δικό μας, βάζω τον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς, μπορούν και οφείλουν να κάνουν πολλά περισσότερα.
Δεύτερον, απαντήσεις στο κατʼ εξοχήν οξύ πρόβλημα των γυναικών που είναι το θέμα της ανεργίας. Ειδικό πρόγραμμα, ειδικά για τη Βόρειο Ελλάδα η οποία σήμερα είναι μια από τις ζώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την μεγαλύτερη ανεργία στο χώρο των γυναικών.
Τρίτο σημείο, να λειτουργήσει επιτέλους ουσιαστικά, κύριε Υπουργέ, το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας. Δεν μπορεί οι εργαζόμενες στις βιομηχανίες, στα super markets, στα εμπορικά καταστήματα να ζουν υπό ληστρικές συνθήκες, να κάνουν πολλαπλάσιο ωράριο απʼ αυτό που πληρώνονται, να είναι στην ασυδοσία του εργοδότη και να είναι κάτω από την απειλή την οποία ξέρει σήμερα κάθε κοπέλα και κάθε μητέρα και κάθε γυναίκα «αν δεν σʼ αρέσει εδώ, φύγε». Δεν μπορεί η Ελλάδα που γιορτάζει τα πενήντα χρόνια της καθιέρωσης των ψήφων των γυναικών να μην έχει ένα αποτελεσματικό Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας για να προστατέψει πρώτα απʼ όλα τις γυναίκες αλλά και όλους τους εργαζόμενους.
Καταλήγοντας να επαναλάβω ότι το δικαίωμα ψήφου των γυναικών προωθήθηκε από μικρές ομάδες, στηρίχθηκε από την Αριστερά, αντιμετώπισε αντιστάσεις. Ας σκεφτούμε ένα δικαίωμα ψήφου που οφείλουμε, που έχει ήδη καθιερωθεί στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της συνοχής της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό είναι κατά την γνώμη μας ως πρώτο βήμα το δικαίωμα ψήφου των μεταναστών και των μεταναστριών στις δημοτικές εκλογές, ως πρώτο βήμα, σε όσους έχουν μια πενταετή παραμονή στη χώρα μας.
Ευχαριστώ πολύ.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS