Για τo περιεχόμενο - συνολικά - των αλλαγών που προωθούνται στην Ολυμπιακή ο Συνασπισμός έχει εκφράσει τις θέσεις του με τις παρεμβάσεις όλων των Βουλευτών του στη Βουλή.
Έχει σημασία να επισημάνουμε την ιδιαίτερη ευθύνη των Κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ για την πορεία της ΟΑ. Ιδιαίτερα την πολιτική ευθύνη του ΠΑΣΟΚ που με την αμαρτωλή πολιτική του κατάντησε έτσι την ΟΑ, και έρχεται σήμερα να μιλά - με περισσό θράσος θα λέγαμε - ότι με το παρόν Νομοσχέδιο στοχεύει στην ολοκλήρωση τάχα της εξυγίανσης. Πρέπει να τονίσουμε πως δεν είναι δυνατό να σώσουν την ΟΑ δυνάμεις που την οδήγησαν σε προβλήματα την υπονόμευσαν και δεν έχουν το πολιτικό θάρρος ούτε σήμερα να αναγνωρίσουν ευθύνες και να προτείνουν λύσεις για το μέλλον. Το κείμενο αυτό αναφέρεται, κύρια, στο θέμα των αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις με τη γενικότερη σημασία τους.
Οι βασικές εργασιακές αλλαγές που καταγράφονται στο Νομοσχέδιο είναι:
Αποφασιστικό ρόλο στις εργασιακές ρυθμίσεις αναλαμβάνει η Διοίκηση
Με αναφορά στα πλαίσια του Νόμου αυτού και όχι σε άλλες συλλογικές αποφάσεις είναι αποφασιστικός ο ρόλος της Διοίκησης:
στη συγκεκριμενοποίηση των ρυθμίσεων για τα θέματα του χρόνου εργασίας, (ελαστικό, διακεκομμένο κλπ)
στα θέματα των μεταθέσεων, εσωτερικών μετατάξεων, αποσπάσεων, μετακινήσεων, κλπ αφού δεν αναφέρονται πουθενά αλλά απουσιάζουν συγκεκριμμένες ρυθμίσεις, κριτήρια, διαδικασίες διαφάνειας και ελέγχου κλπ.
Επίσης η Διοίκηση μπορεί:
να αναθέτει “συναφή” καθήκοντα αφήνοντας όμως ασάφεια στη σχετική έννοια
έως ότου φτιαχτεί το Οργανόγραμμα μπορεί μόνη της να αναθέτει καθήκοντα
να δίνει ηθικές και υλικές αμοιβές, χωρίς όμως κριτήρια και διαδικασίες
Τέλος - και ίσως το σημαντικότερο - είναι το ότι η Διοίκηση μπορεί μόνη της να αξιολογεί πειθαρχικά παραπτώματα και να αποφασίζει ποινές σύμφωνα με την υποκειμενική της κρίση.
Οι Πειθαρχικές διατάξεις είναι ασαφείς. Δεν υπάρχει αντιστοίχιση παραπτώματος - ποινής με σαφείς ρυθμίσεις ώστε να μειώνονται οι υποκειμενισμοί.
Διαβάζουμε τη δυνατότητα δίωξης για όποια ενέργεια εργαζόμενου επιφέρει δυσφήμιση της εταιρείας, διάταξη που χωρά τα πάντα.
Η αιτιολόγηση ποινής είναι αναγκαία, όμως ποιος αξιολογεί την αιτιολόγηση; Μόνη της η Διοίκηση;
Δυνατότητα έφεσης μεταξύ των 4 κατηγοριών ποινών ισχύει μόνο για την δʼ κατηγορία (υποχρεωτική αποχή)
Είναι απαράδεκτη η αδιαφανής διαδικασία και αντίθετα βαρύνουσα η υποκειμενική κρίση της Διοίκησης στην απόφαση απόλυσης ενός εργαζόμενου.
Σαν συνέπεια της ισχυροποίησης του Διευθυντικού δικαιώματος βλέπουμε:
Το θέμα της συμμετοχής και συμβολής των εργαζόμενων στις θεσμικές μεταβολές στον εκσυγχρονισμό της ΟΑ, να εξωστρακίζεται
να ανατίθεται στα Δ.Σ. της ΟΑ και των θυγατρικών να ετοιμάσουν ή να προσαρμόσουν τους κανονισμούς προμηθειών σε 4 μήνες, χωρίς πρόβλεψη διαλόγου και συμφωνίας με τους εργαζόμενους. Οι κανονισμοί αυτοί θα εγκριθούν με απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Μεταφορών.
Τέλος με το νόμο αυτό έχουμε μία σειρά από αντεργατικές ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες:
Καταργούνται ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις, μειώνονται οι μισθοί και απαγορεύονται οι συλλογικές διαπραγματεύσεις
Με το νομοσχέδιο αυτό παύουν να ισχύουν οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή όροι επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων οι οποίοι είναι αντίθετοι με τις διατάξεις του!!! Παράλληλα ο μισθός των εργαζομένων στην ΟΑ μειώνεται καθώς το επίδομα τροφής καταργείται πλήρως για το ιπτάμενο προσωπικό και μειώνεται σε ποσοστό 10% επί των μηνιαίων συνολικών μικτών αποδοχών για το προσωπικό εδάφους και το τεχνικό προσωπικό της ΟΑ, για το προσωπικό της Ολυμπιακής Αεροπλοίας Α.Ε. και για το προσωπικό της Ολυμπιακής Τουριστικής. Τέλος καταργούνται στην πράξη οι ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις καθώς οι μισθοί των εργαζομένων στην ΟΑ και τις θυγατρικές της παγώνουν για τρία χρόνια.
Θεσμοθετήθηκε η ευελιξία του χρόνου εργασίας και το σπαστό ωράριο
Με το νομοσχέδιο αυτό δίνεται η δυνατότητα στη Διοίκηση της εταιρείας να αυξομειώνει το χρόνο εργασίας των υπαλλήλων της ΟΑ έως 10 ώρες την ημέρα και έως 48 την εβδομάδα με αντίστοιχη μείωση του ωραρίου το επόμενο διάστημα. Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα στη διοίκηση να προγραμματίζει το προσωπικό με σπαστό ωράριο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα του ωραρίου μπορούν να ισχύσουν και για τους εργαζόμενους σε ξένες αεροπορικές εταιρείες.
Ατομικές συμβάσεις εργασίας
Γίνεται σαφής αναφορά στις ατομικές συμβάσεις εργασίας και διευκρινίζεται ότι αυτές θα ισχύουν όπου είναι ευνοϊκότερες από τις συλλογικές. Αυτό θα έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα τη δημιουργία εργαζομένων πολλών ταχυτήτων. Στο νόμο αυτό ορίζεται ότι στην ατομική σύμβαση μπορούν να καθοριστούν υποχρεώσεις και απαγορεύσεις άλλες πέρα από τις οριζόμενες στον κανονισμό εργασίας.
Οι Κανονισμοί λοιπόν Προσωπικού στους οποιους ρυθμίζονται όλα τα παραπάνω εργασιακά θέματα είναι βαθειά συντηρητικοί και θα λέγαμε πως μας πάνε αρκετά πίσω.
Με βάση όλα τα παραπάνω που εκθέσαμε:
Η βασική αλλαγή, η σημαντικότερη πλευρά του Νομοσχέδιου όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις είναι η υλοποίηση της φιλοσοφίας που ξεκίνησε με την ψήφιση της γνωστής τροπολογίας στο φορολογικό Νόμο όπου οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και ρυθμίσεις υποβαθμίζονται με στόχο να μπουν στο περιθώριο.
Έτσι διαμορφώνεται ένα μοντέλο εργασιακών σχέσεων και ένα μοντέλο εργαζόμενου που θα έχει υποχρεώσεις, και τελείως περιορισμένα δικαιώματα.
Με το παρόν νομοσχέδιο κωδικοποιημένα μπορούμε να πούμε ότι καταργούνται εργατικά δικαιώματα δεκαετιών, εισάγονται ρυθμίσεις που απορρυθμίζουν πλήρως τις εργασιακές σχέσεις, το συνδικαλιστικό κίνημα και οι εργαζόμενοι μπαίνουν στο περιθώριο για μια σειρά από ζητήματα όπως συλλογικές συμβάσεις, σύνταξη κανονισμού εργασίας, σύνταξη νέου οργανογράμματος, γενικότερα θέματα ανθρώπινου δυναμικού κλπ. Κανονισμοί, κριτήρια και διαδικασίες γενικά περιορίζονται ενώ εξελίσσεται σε καθοριστικό το διευθυντικό δικαίωμα.
Οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσες και στις συλλογικές ρυθμίσεις δεν γίνονται για την εξυγίανση της ΟΑ αντίθετα για την αποδυνάμωση του ρόλου των συνδικαλιστικών φορέων ώστε να διευκολυνθεί ο κατακερματισμός και η ιδιωτικοποίηση της.
Αν και προς την κοινή γνώμη, η κυβέρνηση διοχετεύει μέσω των ΜΜΕ την αντίληψη ότι έκανε συμβιβασμούς και συμφώνησε με τους εργαζόμενους, η αλήθεια είναι πως ούτε συμφώνησε με τους εργαζόμενους ούτε όμως έκανε καμία βελτίωση στα ουσιαστικά θέματα .
Συμπερασματικά επιβεβαιώνεται ότι το Νομοσχέδιο είναι αποσπασματικό με επιθετική αιχμή τους εργαζόμενους. Καλούνται αποκλειστικά οι εργαζόμενοι της Ολυμπιακής να πληρώσουν το κόστος του αναχρονισμού, της ανοργανωσιάς, της ρουσφετολογικής πρακτικής που επί χρόνια εφαρμόστηκαν σε βάρος της Ολυμπιακής. Για μια ακόμη φορά ζητούνται θυσίες χωρίς εγγύηση ότι θα πιάσουν τόπο.
Εχουμε μια γενικευμένη επίθεση όχι μόνο στα κεκτημένα δικαιώματα αλλά στην ίδια την έννοια του δικαιώματος.
Αυτό δε που έχει μεγάλη σημασία είναι το γεγονός πως οι ρυθμίσεις στην Ολυμπιακή θα αποτελέσουν πιλότο για τις αλλαγές στις συγκοινωνίες, στις υπόλοιπες ΔΕΚΟ καθώς και στον Ιδιωτικό τομέα.
Τι προτείνουμε
Αυτό που απασχολεί σήμερα την κοινωνία είναι τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει.
Το συγκεκριμμένο Νομοσχέδιο - όπως επιχειρηματολόγησε ο ΣΥΝ - δεν έπρεπε να έρθει στη Βουλή.
Σήμερα, το δεδομένο της ψήφισής του θέτει τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις του τόπου στην ευθύνη για κατάργηση του στην πράξη. Παράλληλα θα πρέπει:
να χαραχθεί επί τέλους εθνική στρατηγική Αερομεταφορών που να αξιοποιεί μεταξύ άλλων τη γεωπολιτική θέση της χώρας μας
να διαμορφωθεί με τη συμβολή και των εργαζόμενων ένα Επιχειρησιακό σχέδιο που να αντιμετωπίζει τα όποια διαρθρωτικά της προβλήματα και να απαντά στις ανάγκες του κλάδου, και των άμεσων θεμάτων (μετεγκατάσταση ΟΑ στα Σπάτα, ισότιμες συνεργασίες με ξένες αερομεταφορικές επιχειρήσεις, αναπτυξιακή προοπτική και όχι εγκατάλειψη των θυγατρικών της, ολοκληρωμένη αναπτυξιακή αντιμετώπιση θεμάτων όπως τα Cargo, της τεχνικής βάσης, των συνεργασιών με ΕΑΒ και άλλες πιθανά Ελληνικές εταιρίες, της επίγειας εξυπηρέτησης κλπ)
να ενισχυθεί ο δημόσιος, κοινωνικός, ανταγωνιστικός χαρακτήρας της Ολυμπιακής. Να προωθηθεί ουσιαστικά η αυτοτέλεια των Διοικήσεων, η αξιοκρατία σε όλα τα επίπεδα, η διεύρυνση του εργατικού, κοινωνικού και κοινοβουλευτικού ελέγχου
στα πλαίσια αυτά να συζητηθεί και ένα σύγχρονο μοντέλο εργασιακών σχέσεων που θα παίρνει υπόψη του ουσιαστικά τις δυνατότητες του εργαζόμενου της Ολυμπιακής και όχι να τον περιθωριοποιεί ή να τον αχρηστεύει.
Υπάρχουν εμπειρίες από το διεθνή χώρο (SAS) όπου η σημαντική βελτίωση της θέσης της πραγματοποιήθηκε με ποιοτικές μεταβολές και καθόλου με περικοπές των εργασιακών παροχών. Τις εμπειρίες αυτές θα πρέπει να τις αξιοποιήσει η Κυβέρνηση.
Τμήμα Εργατικής Πολιτικής