Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου
05/06/1997

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Οι προτάσεις του Συνασπισμού για την προστασία και την αναβάθμιση των εργασιακών σχέσεων.

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ θεωρεί, ότι το ζήτημα των εργασιακών σχέσεων είναι στενά συνυφασμένο με εκείνο της απασχόλησης και της κοινωνικής ασφάλισης που αποτελούν το τρίπτυχο των συνδυασμένων παρεμβάσεών του για το άμεσο μέλλον.

Αναγνωρίζοντας ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, ότι τα θέματα απασχόλησης και εργασιακών σχέσεων συνδέονται στενά με την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας, κρίνει παράλληλα, ότι τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα αποτελούν βασικό συντελεστή για την θετική πορεία και των οικονομικών εξελίξεων σε αντίθεση με την παραδοσιακή πρακτική περιορισμού τους. Είναι πλέον φανερό ότι η διαιώνιση της συνεχιζόμενης μονόπλευρης σε βάρος των εργαζομένων “λιτότητας” στην οικονομική πολιτική στο περιεχόμενο των εργασιακών σχέσεων, δεν έχει παρά να αναπαράγει τα συνεχόμενα ανεπιτυχή αποτελέσματα και θα πρέπει επίσης να τονισθεί, ότι το ζητούμενο δεν μπορεί να αποτελεί η εισαγωγή “υπερατλαντικών” προτύπων εργασιακών σχέσεων σε βάρος της κοινωνίας. Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ θεωρεί ότι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις είναι επιβεβλημένες ιδιαίτερα μάλιστα μετά από τις εξελίξεις που επιβάλλει η αλλαγή της φύσης της εργασίας και ο ρόλος των νέων τεχνολογιών. Το πρόβλημα είναι σε ποια κατεύθυνση θα κινηθούν αυτές οι αλλαγές.

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ θεωρεί ότι η αναγκαία μεταρρύθμιση όμως της αγοράς εργασίας δεν θα πρέπει να συνεπάγεται την αποδιάρθρωση και απορρύθμιση της κοινωνικής προστασίας και των εργασιακών σχέσεων, αλλά αντίθετα θα πρέπει να εξασφαλίζει την προστασία και την βελτίωσή τους.

Σε αυτά τα πλαίσια ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ θεωρεί ζητήματα άμεσης προτεραιότητας:

1. Την ενίσχυση του θεσμού της πλήρους απασχόλησης προκειμένου να εξασφαλίζεται επαρκές εισόδημα.

2. Την μείωση και προσαρμογή του χρόνου εργασίας, και πιο συγκεκκριμένα την εφαρμογή του 35ωρου χωρίς μείωση των αποδοχών, στα πλαίσια της ενίσχυσης της απασχόλησης και της κάλυψης των αναγκών των εργαζομένων για περισσότερο ελεύθερο χρόνο.

3. Τον περιορισμό της έκτασης και της έντασης των λεγόμενων ευέλικτων μορφών απασχόλησης προς όφελος της πλήρους και σταθερούς απασχόλησης, με παράλληλη εξασφάλιση όλων των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων σε όσους εργάζονται με τέτοιες μορφές.

Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ στηρίζει επίσης τις εξής εξειδικευμένες προτάσεις του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος για την δημιουργία ενός νέου χάρτη αναβαθμισμένων και βελτιωμένων εργασιακών σχέσεων:

1. Μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας στη βάση της αφετηρίας της, που είναι η έννοια της εξαρτημένης εργασίας, υπό το πρίσμα των νέων εξελίξεων ως προς τη φύση και τον τρόπο παροχής της εργασίας, προκειμένου να καλύπτεται ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που περιέχουν έντονα το στοιχείο της εξάρτησης αλλά που σήμερα με την νομική μορφή που τις περιβάλλει (π.χ. σύμβαση έργου, ανεξάρτητων υπηρεσιών με δελτία παροχής υπηρεσιών κ.λ.π.) αποκλείονται από τις ρυθμίσεις της εργατικής νομοθεσίας. Και τούτο γιατί τα κριτήρια προσδιορισμού της έννοιας της εξάρτησης θα πρέπει να αναφέρονται κύρια στην οικονομική και κοινωνική της διάσταση και όχι σε εκείνα του τόπου και χρόνου παροχής της εργασίας και του άμεσου εποπτεύοντα ρόλου του εργοδότη. Ενα τέτοιο μέτρο θα καλύψει λανθάνουσες περιπτώσεις μισθωτής εργασίας που για τυπικούς λόγους δεν υπάγονται στην εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία (π.χ. κατηγορίες τηλεργαζόμενων που σήμερα αποτελούν περιθωριακό φαινόμενο στην Ελλάδα κλπ). Αυτή η εξέλιξη ευνοείται και από το γεγονός ότι ήδη με ειδικές ρυθμίσεις έχει επεκταθεί η εργατική νομοθεσία σε συγκεκκριμένες κατηγορίες των “ελεύθερων” επαγγελματιών λόγω της φύσης της παρεχόμενης εργασίας τους (π.χ. ξεναγούς, τεχνικούς κινηματογράφου, κατʼ οίκον εργαζόμενους στην περίπτωση των συλλογικών συμβάσεων κλπ) καθώς και η ασφαλιστική νομοθεσία (π.χ. ηθοποιούς, ξεναγούς, εργαζόμενους σε φασόν). Στα πλαίσια τους εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας στα σύγχρονα δεδομένα απαιτείται και η εξίσωση των αποζημιώσεων εργατών με αυτές των υπαλλήλων σε περίπτωση απόλυσης σύμφωνα άλλωστε και με την πρόσφατη νομολογία.

2. Περιορισμός της προσωρινής απασχόλησης (π.χ. συμβάσεων ορισμένου χρόνου) στις περιπτώσεις εκείνες που δικαιολογούν την προσφυγή σε αυτές και αποφυγή της δυνατότητας να γίνεται χρήση της για την ουσιαστική καταστρατήγηση της εργατικής νομοθεσίας (π.χ. δικαίωμα στην αποζημίωση κλπ). Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται:

α) Η αυτόματη μετατροπή τους σε συμβάσεις αορίστου χρόνου όταν οι προσωρινές συμβάσεις δεν δικαιολογούνται από τη φύση της παρεχόμενης εργασίας.

β) Η αυτόματη μετατροπή των περισσότερων των δύο συμβάσεων ορισμένου χρόνου σε αορίστου χρόνου, όταν αυτές έχουν συναφθεί σε διάστημα 18 μηνών και είναι συνολικής διάρκειας τουλάχιστον 10 μηνών (όταν δεν πρόκειται για εποχιακή εργασία).

γ) Καθιέρωση του δικαιώματος στην αποζημίωση για την καταγγελία συμβάσεων ορισμένου χρόνου που διαρκούν συνολικά πέραν των 12 μηνών, το δε ύψος της μπορεί να υπολογίζεται επί της συνολικής αμοιβής που καταβλήθηκε στην διάρκεια της εργασίας (π.χ. 6% όπως ισχύει στην γαλλική περίπτωση και μάλιστα χωρίς όριο διάρκειας της σύμβασης).

δ) Η ουσιαστική διάκριση της προσωρινής απασχόλησης από εκέινη που αφορά στη δοκιμασία του μισθωτού (σύμβαση με δοκιμή) και η καταβολή αποζημίωσης σε περίπτωση καταγγελίας της τελευταίας μετά την πάροδο 2 μηνών από την έναρξή της.

3. Αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της μερικής απασχόλησης ώστε να είναι μόνο εθελοντική για τον εργαζόμενο και για να αποτρέπεται η γενίκευσή της και η υπονόμευση και η υποκατάσταση της έννοιας της πλήρους απασχόλησης. Ειδικότερα:

α) Θέσπιση ανώτατου και κατώτατου ορίου εβδομαδιαίου ωραρίου μερικής απασχόλησης (π.χ. 4/5 και ½ αντίστοιχα του νόμιμου ή συμβατικού ωραρίου).

β) Περιορισμός της έκτασης εφαρμογής της μερικής απασχόλησης με την καθιέρωση ανώτατου ποσοστού μερικά απασχολούμενων (15%) σε εθελοντική βάση επι του συνολικού απασχολούμενου δυναμικού ανά επιχείρηση και μόνο εφόσον η φύση και το έργο της επιχείρησης το απαιτεί και το δικαιολογεί και ύστερα από σύμφωνη γνώμη του αντίστοιχου συνδικάτου.

γ) Καθιέρωση προσαύξησης του ωρομισθίου του μερικά απασχολούμενου (25%) για την αντιμετώπιση του φαινομένου της μεγαλύτερης εντατικοποίησης της εργασίας τους συγκριτικά με εκείνης του πλήρους απασχολούμενου.

δ) Απαγόρευση μετατροπής συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε συμβάσεις μερικής απασχόλησης.

4. Προστασία των εργαζομένων σε περιπτώσεις όπου δημιουργείται σύγχυση περί του προσώπου του εργοδότη (π.χ. εργολαβίες κλπ).

Με την κατοχύρωση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης υπέρ του μισθωτού, ως προς τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα που ισχύουν ανάμεσα στις δύο επιχειρήσεις, και αναγνώριση της μεταξύ τους εις ολόκληρον ευθύνης για την ικανοποίηση των δικαιωμάτων του και με την αναγνώριση του δικαιώματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και συμβάσεων στο επίπεδο των ομίλων επιχειρήσεων.

5. Ρύθμιση θεμάτων χρόνου εργασίας στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της πολιτικής απασχόλησης και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. Ειδικότερα:

α) Μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας στις 35 ώρες χωρίς μείωση των αποδοχών.

β) Κατάργηση του θεσμού της υπερεργασίας (που υποχρεώνει ουσιαστικά τον μισθωτό να απασχολείται πέραν του συμβατικού μέχρι τα όρια του νόμιμου εβδομαδιαίου ωραρίου).

γ) Επαναπροσδιορισμός του πλαισίου λειτουργίας της υπερωριακής απασχόλησης μέσα από τον περιορισμό της αλλά και την θέσπιση σχετικών αντικινήτρων (π.χ. μείωση του ποσοστού της προσαύξησης του ωρομισθίου).

6. Καθιέρωση της αιτιολογημένης καταγγελίας των συμβάσεων εργασίας αορίστου χρόνου για την αποφυγή αντικοινωνικών πρακτικών.

7. Ενίσχυση των κρατικών μηχανισμών ελέγχου της εφαρμογής της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. Στα πλαίσια αυτά εντάσσονται:

α) Ο εκσυγχρονισμός και αναμόρφωση των Επιθεωρήσεων Εργασίας (ποσοτική και ποιοτική αναβάθμισή τους) ο συντονισμός λειτουργίας τους με τις επιτροπές ελέγχου του ΙΚΑ και η επαναφορά τους υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας.

β) Αυστηρή εφαρμογή του Π.Δ. 156/94 για το αποδεικτικό στοιχείο ως προς το περιεχόμενο της εργασιακής σχέσης (έγγραφος τύπος).

γ) Ανάληψη πρωτοβουλιών για την κωδικοποίηση της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας.

8. Επίσπευση του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης επί εργατικών διαφορών ώστε να μην αποθαρρύνονται οι θιγόμενοι εργαζόμενοι στο να προσφεύγουν σε αυτήν λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών.

Η προώθηση των παραπάνω στόχων και διεκδικήσεων προϋποθέτουν την αλλαγή των εφαρμοζόμενων σήμερα πολιτικών και την προώθηση ενός ανορθωτικού σχεδίου για την οικονομική και κοινωνική ανόρθωση της χώρας, που θα δίνει προτεραιότητα στην πραγματική σύγκλιση της οικονομίας μας με τις αντίστοιχες των άλλων χωρών της Ε.Ε. και στην κοινωνική συνοχή.

Η αλλαγή όμως των πολιτικών προϋποθέτει και αλλαγή του πολιτικού και κοινωνικού συσχετισμού προς όφελος των δυνάμεων της εργασίας και της Αριστεράς και ο ΣΥΝ θα εργαστεί σταθερά σʼ αυτήν την κατεύθυνση στηρίζοντας παράλληλα τους αγώνες των πολιτών και των εργαζομένων.

Τμήμα Εργατικής Πολιτικής