Συντρόφισσες και σύντροφοι,
Σε αυτό τον άνετο χώρο που είναι όμως ένας χώρος φάντασμα, οικοδομημένος με την εισφορά του ελληνικού λαού, μέσα σ' αυτήν την κραιπάλη δαπανών που έγινε για αυτούς τους ολυμπιακούς αγώνες, όπου η κριτική και αντίθεση του Συνασπισμού δικαιώθηκε, είμαστε εδώ εμείς, με τις αδυναμίες μας, με τα λάθη μας, με τις διγλωσσίες μας, όμως είμαστε εδώ.
Περιμένανε ορισμένοι ότι το εγχείρημα της ανανεωτικής αριστεράς είναι εύκολο να συντριβεί, να συμπιεστεί.
Είμαστε μια κοινοβουλευτική δύναμη και με την ευκαιρία της αποχώρησης του Νίκου Κωνσταντόπουλου από την ηγεσία του ΣΥΝ, παρά τις διαφορές, τις ενστάσεις, τις κριτικές που μπορεί να έχει κανείς, εγώ θέλω προσωπικά, κι εδώ, από το βήμα του Συνεδρίου, να εκφράσω τη βαθιά εκτίμηση για την ακαταπόνητη προσφορά και παρουσία του, και για το γεγονός ότι παρά τα προβλήματα τα οποία έχουμε είμαστε εδώ, ένα κόμμα κοινοβουλευτικό, ένα κόμμα με πρώτη ίσως φορά ενωμένη την κοινοβουλευτική του ομάδα, ένα κόμμα πρωταγωνιστής του Ευρωπαϊκού Κόμματος της Αριστεράς, ένα κόμμα των κινημάτων, ένα κόμμα του Κοινωνικού Φόρουμ, ευρωπαϊκού και διεθνούς, και ένα κόμμα που μπορεί από το Συνέδριο του να πάρει ως πολύτιμη παρακαταθήκη, παρά τα λάθη που κάναμε, την υπόθεση του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς.
2. Στη χθεσινή συνεδρίαση ακούσαμε την τοποθέτηση, την εισήγηση θα έλεγα, του επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος τίμησε με την παρουσία του το συνέδριό μας. Αλλά δεν μπορούμε να δεχθούμε να δίνονται μαθήματα σ' εμάς για θέματα δικαιωμάτων όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε ως αποτέλεσμα ο Μοναστηριώτης, που αντιστάθηκε να πάει στον Κόλπο και στον πόλεμο του Ιράκ, να σέρνεται στα ναυτοδικεία τη στιγμή που απαλλάσσονταν οι πρωταγωνιστές του SURVIVOR. Όταν τα παιδιά του λαού μας πηγαίνουν στο Αφγανιστάν και στη Βοσνία, όταν ο κόσμος βγαίνει στο δρόμο για τα ασφαλιστικά δικαιώματα, όταν η Ελλάδα έχει γίνει η πρώτη χώρα στην Ε.Ε. για την ανεργία, να μας προτείνει διάλογο ο Γ. Παπανδρέου για τα δικαιώματα χωρίς να θέτει σε αμφισβήτηση τους ακρογωνιαίους λίθους της πολιτικής του. Αν θέλει να δώσει μαθήματα ο Γ. Παπανδρέου, ας τα δώσει στα στελέχη του κόμματός του. Όχι σε εμάς. Μας μίλησε για Φόρουμ. Έχουμε το Φόρουμ εμείς. Έχουμε το Κοινωνικό Φόρουμ. Έχουμε τους χώρους συζήτησης της Αριστεράς. Έχουμε τον ΣΥΡΙΖΑ. Διάλογο; Ναι, διάλογο. Με τη δημιουργική ιδιότητα που έχω ως μέλος αυτού του Συνεδρίου, ως ένα από τα 1100 μέλη αυτού του Συνεδρίου, καλώ τους φίλους και τις φίλες του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι δεν δέχονται την εξέλιξη, την μεταλλαγή και την ακραία μετάλλαξη σε ένα κόμμα του δικομματισμού, των μέσων μαζικής ενημέρωσης, της διαπλοκής, να έλθουν για διάλογο τα μέλη και οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ, ακολουθώντας το παράδειγμα των στελεχών τους μέσα από το Χώρο Διαλόγου που έχουμε στο Συνασπισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, τους περιμένουμε και θα τους καλοδεχθούμε.
Μέσα στη Βουλή, φυσικά, με όλους έχουμε διάλογο. Με όλους. Και έξω από τη Βουλή. Αλλά θέλουμε να πούμε το εξής και να το ξέρουνε. Είναι βαριά η κληρονομιά που παίρνουμε από τον προηγούμενο αιώνα, όπου στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και παντού, υπήρχε ένα διακριτό ρεύμα των δυνάμεων του Σοσιαλισμού, του κοινωνικού ριζοσπαστισμού, των επαναστατικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό το ρεύμα δεν πρόκειται να το απαλλοτριώσουμε. Ο δρόμος του ΠΑΣΟΚ και ο δρόμος ο δικός μας είναι χωριστοί. Και αυτό το δρόμο θα τον στηρίξουμε με κάθε προσπάθεια.
3. Επιμένουνε να θέλουνε να μας ετεροπροσδιορίζουνε. Λένε, εάν στο Συνασπισμό έχουμε αυτές τις εξελίξεις, θα κατασκηνώσουμε έξω από τον Περισσό. Θα κατασκηνώσουμε σύντροφοι. Θα κατασκηνώσουμε εκεί που μας ζήτησαν οι Σύνεδροι από τη Θεσσαλία, από την Ήπειρο και από την Εύβοια, στα χωριά όπου η αγροτιά πλήττεται από την αναθεώρηση της αγροτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα κατασκηνώσουμε στις συνοικίες της Δυτικής Αθήνας. Θα κατασκηνώσουμε και στις ζώνες βιομηχανικής παρακμής. Θα κατασκηνώσουμε στους καταυλισμούς των τσιγγάνων. Θα κατασκηνώσουμε στα φαστφουντάδικα με την ευλύγιστη εργασία των νέων. Θα κατασκηνώσουμε στα εργοστάσια που κλείνουνε. Θα βγούμε έξω από την Κουμουνδούρου. Θα κατασκηνώσουμε εκεί που είναι οι πατρίδες μας, όπου πρέπει να επαναπατρισθούμε και οι νέες πατρίδες μας στις οποίες πρέπει να εμφανιστούμε. Και χθες ήταν εδώ άδεια η καρέκλα του ΚΚΕ. Είχε ο Συνασπισμός σήμερα, πριν κάνει την περιβόητη στροφή του, είχε καρέκλα και ήταν άδεια. Και θα έχουμε καρέκλα διαλόγου για όλους εμείς. Και αν δεν κάτσουνε αυτοί τους οποίους καλούμε, θα κάτσουν οι ελπίδες των φίλων και των οπαδών και των μελών του ΚΚΕ, που δεν θέλουν δύο απεργίες την Πρωτομαγιά, που δεν θέλουν δύο συγκεντρώσεις για το Ιράκ, που δεν θέλουν δύο συγκεντρώσεις για τους συμβασιούχους. Θα κάτσουνε και θα γεμίσει αυτή η καρέκλα. Η ενότητα είναι η δύναμή μας. Μην φοβόμαστε σύντροφοι να την χρησιμοποιήσουμε. Όσο για μας, δεν φύγαμε σαραντάρηδες από τον Περισσό για να γυρίσουμε πενηνταπεντάρηδες. Φύγαμε για να στηρίξουμε αυτό το μεγάλο ανανεωτικό εγχείρημα.
Μας λένε, όπως είπε και ένας σύντροφος, συμπληγάδες. Δεξιά μας το ΠΑΣΟΚ, αριστερά μας το ΚΚΕ. Που είμαστε εμείς; Πως μπορούμε να αντέξουμε; Εμείς είμαστε μπροστά, δεν θα γυρνάμε το κεφάλι δεξιά και αριστερά. Θα γυρνάμε το κεφάλι πίσω και θα βλέπουμε το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ. Με τις δυνάμεις της νεολαίας, με τις δυνάμεις της πρωτοποριακής διανόησης, με τις δυνάμεις των μελών μας μπορούμε να είμαστε η πρωτοπορία, η εμπροσθοφυλακή στον 21ο αιώνα.
4. Ο Χουάν Γκρίς, ο πρωτοπόρος του κυβισμού, που έκανε την μεγάλη επανάσταση στην εικαστική τέχνη, έλεγε: «Πραγματική επανάσταση είναι η επανάσταση που έχει μέσα και το παρελθόν της». Εμείς θα κάνουμε επιστροφή σύντροφοι. Και θα κάνουμε επιστροφή στο μέλλον και αν είναι ένα σημείο στο οποίο πρέπει κυρίως να επιστρέψουμε, είναι ότι η Αριστερά ήτανε ο χώρος ήθους, ο χώρος αξιών, ο χώρος που φίλοι και αντίπαλοι υποκλίνονταν μπροστά στην ανιδιοτέλεια, στην αυτοθυσία, στο μαρτύριο και στην προσφορά των αγωνιστών της. Γι' αυτό θέλω να απευθυνθώ στους συντρόφους της τρίτης ηλικίας που είναι εδώ, που είναι μέλη μας, και να πω ότι ήλθε η ώρα να δούμε πίσω, ήλθε η ώρα να καταστήσουμε το Συνασπισμό ως ένα χώρο ήθους. Τέρμα ο Συνασπισμός – φυτώριο στελεχών για το δικομματισμό. Τέρμα ο Συνασπισμός στον οποίο πολλοί -όχι όλοι- πολλοί πρώην βουλευτές του δεν είναι εδώ μαζί μας γιατί βρίσκονται αλλού. Μπορούμε να αποκαταστήσουμε -σε μια γενική διάβρωση και σε μία γενική διαφθορά- τον ΣΥΝ ως ένα χώρο ηθικών κωδίκων, ηθικών αξιών, στη σύγχρονη εποχή όπου θα έρχονται οι πολίτες της χώρας μας που αναζητούν απαντήσεις και στα δικά τους μεγάλα εσωτερικά προβλήματα.
5. Δεν είμαστε μόνοι. Αυτό έδειξε η υπόθεση του Συνασπισμού της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, όσες αδυναμίες και αν είχε. Ποιο ήταν το σημαντικό στο Συνασπισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς; Το σημαντικό ήταν όχι το ότι συγκέντρωσε τις δικές μας κουρασμένες δυνάμεις με άλλες μικρές δυνάμεις της Αριστεράς, αλλά ότι άνοιξε ένα πεδίο όπου κάθε αριστερός, με διαφορετικές ματαιώσεις, με διαφορετικές πίκρες, διαφορετικές ελπίδες, διαφορετικές προελεύσεις, διαφορές καταβολές, είδε ξαφνικά μια δυνατότητα για ένα νέο εγχείρημα συγκέντρωσης όλων των δυνάμεων της Αριστεράς και την ευκαιρία να εγγράψει την προσωπική του ιστορία μέσα σε αυτήν την υπόθεση. Μπορούμε να το συνηθίσουμε αυτό. Είχε και προβλήματα; Είχε και προβλήματα. Δεκτό. Εάν ήταν, όμως, μια κίνηση κορυφής, ας την κάνουμε κίνηση βάσης εμείς τώρα. Ας δούμε τις δημοτικές εκλογές και την τεράστια δυνατότητα που μας δίνουν να δημιουργήσουμε κινήματα συσπείρωσης των αριστερών, των ριζοσπαστικών, των οικολογικών δυνάμεων, των δυνάμεων που απελευθερώνονται από δεσμεύσεις. Και να αποτελέσουν τον κεντρικό χείμαρρο μέσα από τον οποίο θα περάσουν οι πολιτικές μας για τις εκλογές. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ένα στενό πρόγραμμα, αν δεν είχε οικολογικά στοιχεία, ας του δώσουμε οικολογικά στοιχεία. Μας πιέζουν τα οικολογικά προβλήματα. Η οικολογική πολιτική δεν είναι μόνο σημείο ετικέτας, είναι σημείο παρέμβασης και ρήξης με ένα σύστημα που δημιουργεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δημιουργεί τη στοιβάδα του όζοντος, δημιουργεί τις καταστροφές, τις οποίες ζούμε παντού. Αν είναι μικρές οι οργανώσεις της ριζοσπαστικής αριστεράς, ας ανοιχθούμε στο μεγάλο απόθεμα των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες βλέπουν το σημερινό μας Συνέδριο και έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη μεγάλη υπόθεση της συσπείρωσης της Αριστεράς.
6. Είμαστε εδώ, σύντροφοι. Είμαστε εδώ εμείς, ο ΣΥΝ, αλλά δεν πρέπει το κόμμα μας να γερνάει μαζί μας. Εάν η Αριστερά έγραψε στον περασμένο αιώνα, έγραψε και με την ΕΠΟΝ και με την Νεολαία Λαμπράκη, έγραψε και με την Κομμουνιστική Νεολαία, έγραψε και με το Ρήγα Φεραίο, έγραψε και με εξωκοινοβουλευτικές δυνάμεις της Αριστεράς. Αυτό πρέπει να το ξέρουμε. Πρέπει να ξέρουμε ότι οι σύντροφοι της Νεολαίας ήταν στον παιδικό σταθμό όταν κατέρρεε ο υπαρκτός σοσιαλισμός, ότι έχουμε μια άλλη γενιά απέναντί μας που έχει άλλες παραστάσεις, έχει άλλα κριτήρια, έχει άλλες ανησυχίες και σ' αυτές πρέπει να ανοιχθούμε, όχι για να τις στρατολογήσουμε, αλλά για να μας ανοίξουν τα μάτια σε καινούργια πεδία παρέμβασης. Γιʼ αυτό είναι καλοδεχούμενες οι τοποθετήσεις των συντρόφων από τη Νεολαία που αμφιβάλουν και για τις Προεδρίες, και θέτουν ερωτήματα, και μας αποσταθεροποιούν, και μας ανοίγουν νέες δυνατότητες να δούμε έξω από αδράνειες την πρότασή μας. Ας ανοιχτούμε σ' αυτό τον κόσμο, στο κόσμο της ανεργίας, τον κόσμο των χρηστών, τον κόσμο των αντιρρησιών συνείδησης. Ας τους ακούσουμε, ας στηρίξουμε κάθε συλλογική προσπάθεια που γίνεται είτε στον αθλητισμό, είτε στο εργοστάσιο, είτε σε μια καλλιτεχνική παρέα, παντού.
7. Και το τελευταίο σημείο. Με ποιους θα το κάνουμε αυτό; Θα το κάνουμε με το Κόμμα μας. Δεν μπορούμε να είμαστε επαναστάτες απέναντι στους άλλους και μεταρρυθμιστές απέναντι στον εαυτό μας. Πρέπει να είμαστε σκληροί στην αυτοκριτική μας. Και θέλω κι εγώ, απ' αυτό το βήμα, να κάνω την αυτοκριτική μου για δρόμους μοναχικότητας, ίσως, που ακολουθήθηκαν. Χρειάζεται μια γενναία αναπροσαρμογή στον τρόπο που λειτουργούμε.
Σύντροφοι, θα διαιρούμασταν στο σχέδιο Ανάν, μ' αυτό τον τρόπο, εάν είχε γίνει ένα εσωκομματικό δημοψήφισμα; Θα κατέρρεε ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν συνέβαλε στην παρουσία μας μέσα στη Βουλή, εάν είχε γίνει ένα εσωκομματικό δημοψήφισμα για να επικυρώσει την ίδρυσή του; Γενναία αναπροσαρμογή, αλληλεγγύη και συλλογικότητα. Όπου δεν υπάρχει αλληλεγγύη, υπάρχουν οι προσωπικές διαδρομές. Αποδέσμευση της λειτουργίας του κόμματος από τη λογική της ισορροπίας των τάσεων. Επιστροφή της θεωρίας στο κόμμα. Δεν μπορεί να λέμε ότι πάμε για σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία εμείς, το κόμμα-κληρονόμος όλων των προσπαθειών της ανανεωτικής αριστεράς, και να λείπει η θεωρία από το κόμμα μας. Και κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για αυτό το Συνέδριο: θεμελίωση της πολιτικής δράσης του κόμματος σε σαφείς, όχι αμφίσημες κεντρικές επιλογές, νομιμοποιημένες από το Συνέδριο, που θα δεσμεύουν την επόμενη ηγεσία. Μπορούμε σύντροφοι. Τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Μην τα δυσκολεύουμε. Μην βάζουμε τεχνητά διλήμματα. Μη λέμε ότι αν βγει Πρόεδρος από το Συνέδριο, οδηγείται σε αυθαιρεσία. Δεν βγήκε από κανένα Συνέδριο ο Στάλιν. Βγήκε από την Κεντρική Επιτροπή. Και υπάρχει η δυνατότητα και η δέσμευση, ότι ένας Πρόεδρος που βγαίνει από το Συνέδριο, που δίνουμε τη δυνατότητα σε ένα ευρύτερο σώμα να νομιμοποιήσει την ηγεσία του, είναι υπόλογος απέναντι στην Κεντρική Επιτροπή. Και μπορεί να γκρεμιστεί από την Κεντρική Επιτροπή, με το 50% των μελών της Κεντρικής Επιτροπής.
Αυτά σύντροφοι. Είναι μπροστά μας ένα μεγάλο πεδίο. Έχουμε κατακτήσεις, έχουμε δυσκολίες, έχουμε να ανοίξουμε έναν καινούργιο δρόμο. Είμαστε σε μεγάλη αντιπαράθεση με το σύστημα και στα θέματα των αξιών. Ατομισμός αυτοί, συλλογικότητα εμείς. Η μεγάλη προσφορά της νέας ηγεσίας θα είναι να πυροδοτήσει τις τεράστιες δυνάμεις της συλλογικότητας που κλείνουμε μέσα μας και να ανοίξει έναν δρόμο δράσης, δημιουργίας, πρωτοβουλίας και προόδου για τον ΣΥΝ.
To Γραφείο Τύπου