1. Για τον ΣΥΝ η Αυτοδιοίκηση είναι υπόθεση δημοκρατικής διεύρυνσης, αναπτυξιακής προοπτικής και κοινωνικής συμμετοχής. Τον ρόλο της αυτό η Αυτοδιοίκηση μπορεί να τον εκπληρώσει μόνο με θεσμούς και πολιτικές πραγματικής αποκέντρωσης στο πλαίσιο της περιφερειακής οργάνωσης του κράτους με ουσιαστική ανεξαρτησία και αυτονομία.
Η ισχυρή και αιρετή αυτοδιοίκηση σε όλα τα επίπεδα είναι το ζητούμενο. Ο δημοκρατικός, αναπτυξιακός και κοινωνικός προγραμματισμός είναι αυτό που λείπει.
2. Ο ΣΥΝ υποστηρίζει μία συνολική αναδιάρθρωση του κράτους. Η αναδιάρθρωση και ο θεσμικός εκσυγχρονισμός είναι απαραίτητοι όροι για την εξέλιξη του κράτους και τη θεσμική του αντιστοιχία με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Στο πλαίσιο αυτό υποστηρίζει σταθερά τη θεσμοθέτηση τριών βαθμίδων αυτοδιοίκησης με διακριτούς ρόλους, αρμοδιότητες και πόρους. Η αυτονόμηση κάθε βαθμού, η αυτοτέλεια και η επάρκεια σε στελεχικό δυναμικό και σε πόρους είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για τη λειτουργία τους.
3. Η Αυτοδιοίκηση σε όλα τα επίπεδα είναι ο θεσμικός πολιτικός και κοινωνικός χώρος στον οποίο πρέπει να εφαρμόζεται η αρχή του “ποιός κάνει τί”, που σημαίνει σαφής διαχωρισμός εξουσιών και αρμοδιοτήτων, η αρχή της “επάρκειας των μέσων” που σημαίνει οικονομική αυτοτέλεια και λειτουργική αυτονομία και η αρχή της “επικουρικότητας” που σημαίνει αποφάσεις στο πιό κοντινό για τον πολίτη επίπεδο, διευρυμένη κοινωνική συμμετοχή, αυθεντικότερη εκπροσώπηση και αποτελεσματικός έλεγχος.
4. Από το 1974 μέχρι και σήμερα όλες οι κυβερνήσεις και η σημερινή κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν προωθούν τη μεταρρύθμιση του κράτους και της κοινωνίας με αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση. Εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση με δημοσιονομικά κριτήρια ως διοικητικό χώρο και με πρακτικές κυβερνητικής εποπτείας. Δεν απελευθερώνουν εξουσίες και πόρους και με αυτό τον τρόπο αιχμαλωτίζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση στους παραγοντισμούς και την εξάρτηση. Αποτελεί καθυστέρηση και οπισθοδρόμηση το γεγονός ότι δεν έχουμε ολοκληρωμένη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, ότι καθιερώθηκε ο θεσμός του διορισμένου κυβερνητικού Περιφερειάρχη με υπερεξουσίες για κατανομές χρηματοδοτήσεων και για εποπτεία στην Τ.Α. και Ν.Α., ότι δεν έχει αλλάξει ο εκλογικός νόμος στην Τ.Α. και Ν.Α., ότι μετά από 10 και πλέον χρόνια από τη ψήφισή του 1622/86 επανερχόμαστε στα ίδια θέματα.
5. Για τον ΣΥΝ θεμέλιο της Αυτοδιοίκησης αποτελεί ο Δήμος και η Κοινότητα. Το διοικητικό πολιτικό κέντρο στραμμένο στην τοπική κοινωνία δίπλα στους ανθρώπους και στη καθημερινή ζωή. Ο αʼ βαθμός αυτοδιοίκησης για τον ΣΥΝ αποτελεί και τον κυρίαρχο βαθμό σε ότι αφορά το “βάρος” της εξουσίας και σε σχέση με τις αρμοδιότητες, δημόσια περιουσία, εξοπλισμό, προσωπικό και εξουσία για έσοδα, δαπάνες και προγραμματισμούς.
Σήμερα η αυτοδιοίκηση καλείται να αναλάβει νέους ρόλους πολιτικούς, κοινωνικούς, αναπτυξιακούς, πολιτισμικούς, να συμβάλει στην υπέρβαση της γενικότερης κρίσης της κοινωνίας στηρίζοντας τους ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή, συμμετέχοντας στις αναγκαίες κοινωνικές αλλαγές.
Με αυτή τη στόχευσή του ο ΣΥΝ διαμορφώνει και την πρόταση για τους Δήμους της επόμενης δεκαετίας.
Εδώ ακριβώς συναντιέται με το εγγενές πρόβλημα για ένα προωθημένο και αξιόπιστο ρόλο των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ, τον κατακερματισμό δηλαδή της ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
6. Η συγκρότηση βιώσιμων και μεγαλύτερων ΟΤΑ με βάση τις γεωγραφικές συνθήκες, τις οικονομικές και κοινωνικές σχέσεις και δεσμούς, μπορεί να επιτρέψει σε όλους τους νέους δήμους να ανταποκριθούν στο διοικητικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Οι στοιχειώδεις, αλλά και οι νέες υπηρεσίες που είναι υποχρέωση της πολιτείας να παράσχει σε όλους τους πολίτες, είναι δεδομένο πως δεν μπορούν να διασφαλιστούν χωρίς να υπάρχει ένα κρίσιμο μέγεθος ΟΤΑ που να μπορεί να τις υποστηρίξει να τις παράσχει με ανεκτό τρόπο.
Οι συνενώσεις μπορούν να αναβαθμίσουν τη δημοκρατική λειτουργία της πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών κατʼ επέκταση. Να αποτρέψουν επίσης τις χιλιάδες φθίνουσες κοινότητες να υποβαθμίζουν την έννοια της λαϊκής συμμετοχής και της τυπικής δημοκρατίας σε τοπικιστικές και οικογενειακές αντιπαραθέσεις.
7. Η συνένωση των δήμων και κοινοτήτων είναι ένα αναγκαίο βήμα. Γι΄αυτό έχει καθοριστική σημασία ο τρόπος, η διαδικασία και το προς τα που πηγαίνει αυτό το βήμα. Οπως έχουν καθοριστική σημασία οι οικονομικοί και πολιτικοί όροι στήριξης για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος. Πολύ περισσότερο γιατί με ευθύνη της κυβέρνησης δεν προηγήθηκε εθνικός χωροταξικός σχεδιασμός, δεν ολοκληρώθηκε ως μεταβατικό στάδιο ο θεσμός των συμβουλίων περιοχής, δεν εξασφαλίστηκε η χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ΚΠΣ, δεν πραγματοποιήθηκε διευρυμένος διάλογος και ενημέρωση. Η αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση επιβάλλει κοινωνική συμμετοχή και πολιτική αποδοχή ευρύτερη που πρέπει να την επιδιώκει η κάθε κυβέρνηση, δεν είναι κυβερνητική επιχείρηση με οδηγίες κομματικής πειθαρχίας.
8. Η σύγχρονη Αριστερά αγωνιστήκε εδώ και χρόνια και αγωνίζεται για να προωθηθούν και να πετύχουν οι συνενώσεις, για να υπάρξει ένας νέος χάρτης αυτοδιοίκησης με λιγότερους και ισχυρότερους Δήμους. Με πόρους, αρμοδιότητες και στελέχωση. Δήμους ικανούς να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της περιφέρειας, να προσφέρουν περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες στους πολίτες.
Από αυτή τη σταθερή σκοπιά την οποία επεξεργαστήκαμε και στο Συνέδριο της Αυτοδιοίκησης του ΣΥΝ (Φεβρουάριος ʼ97) προτείναμε και πιέζαμε να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι όροι για να γίνει σωστά και να πετύχει η μεταρρύθμιση των συνενώσεων.
Συγκεκριμένα:
9. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει τεράστιες ευθύνες για τις εντάσεις που έχουν εμφανιστεί σε ολόκληρη την Ελλάδα εδώ και 7 μήνες. Η ελλειπέστατη ενημέρωση των πολιτών και των οργάνων της Αυτοδιοίκησης, η απαίτηση γρήγορων αποφάσεων από τις ΤΕΔΚ και η απαράδεκτη κινητοποίηση το τελευταίο τρίμηνο κομματικού μηχανισμού, παραγόντων κεντρικών στελεχών και βουλευτών, προκειμένου να διασφαλιστούν πελατειακά οφέλη από τον σχεδιασμό, είναι οι κύριοι υπαίτιοι για τις διαμαρτυρίες και τις αντιδράσεις σε μία τόσο αναγκαία μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Ο πρωθυπουργός ο ίδιος αναλαμβάνει τεράστια ευθύνη στο βαθμό που επιμένει στην αυταρχική εξαγγελία του για το ότι δεν θα δεχθεί τροποποίηση στη Βουλή για το Σχέδιο Νόμου και ιδιαιτέρως για το χωροταξικό σχεδιασμό. Ο ΣΥΝ θα αντιπαρατεθεί δυναμικά και έντονα σ΄αυτή την επιλογή που ακυρώνει το κοινοβούλιο.
10. Το Σχέδιο Νόμου για τις συνενώσεις θέτει το κρίσιμο πρόβλημα της ανακυττάρωσης και αναμόρφωσης των Δήμων και Κοινοτήτων. Με την κατάθεσή του προς ψήφιση δρομολογεί μία σημαντική εξέλιξη. Είναι βέβαιο πλέον ότι οι εκλογές του 1998 θα γίνουν με ένα νέο χάρτη τοπικής αυτοδιοίκησης της χώρας.
Είναι όμως κατώτερο των περιστάσεων. Δεν αντιστοιχεί στις απαιτήσεις και στην πνοή που έχει ανάγκη μία τέτοιου μεγάλου εύρους μεταρρύθμιση. Δεν συμβαίνει άλλωστε πρώτη φορά. Το ΠΑΣΟΚ αφυδατώνει και υποβαθμίζει μεγάλες μεταρρυθμιστικές προτάσεις που χρόνια η ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά αναδείκνυε και προωθούσε.
Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι τόσο κατά την επεξεργασία του Σχεδίου Νόμου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή όσο και κατά την διάρκεια της συζήτησής του στην ολομέλεια της Βουλής είναι ανάγκη να υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές.
Ιδιαίτερα είναι αναγκαίο να υπάρξουν αλλαγές:
Ο ΣΥΝ με την επί της αρχής υπερψήφιση και την κριτική του στα επί μέρους σημεία θέλει να συμβάλλει ώστε να γίνει το πρώτο κρίσιμο βήμα για την προώθηση των συνενώσεων και την ίδια στιγμή να διαμορφωθούν οι κατευθύνσεις πάνω στις οποίες θα πρέπει να εργαστούν οι αυτοδιοικητικές δυνάμεις της χώρας ώστε στην πράξη να ξεπεραστούν τα προβλήματα με τα οποία φορτώνει την μεταρρύθμιση αυτή η ανικανότητα και η κομματική ιδιοτέλεια του ΠΑΣΟΚ.
Ο ΣΥΝ πιστεύοντας στην δυναμική των συνενώσεων και στην ωριμότητα των δυνάμεων της αυτοδιοίκησης προτείνει την κατοχύρωση ρήτρας αναθεώρησης του χωροταξικού σχεδιασμού μετά την πρώτη τετραετία λειτουργίας των νέων Δήμων.
11. Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι η μεταρρύθμιση των συνενώσεων θα εξαρτηθεί από τη συνολική πορεία, μετά την ψήφιση του σχεδίου Νόμου από τη Βουλή, τις επιμέρους ενέργειες και θεσμικές παρεμβάσεις στην Αυτοδιοίκηση.
Και γι΄αυτό χρειάζεται:
1) Γενική αλλαγή της συνολικής θεώρησης της Αυτοδιοίκησης στη βάση των διεκδικήσεων θεσμικών και πολιτικών που τέθηκαν ομόφωνα στο Άμστερνταμ από το “Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών της Ευρώπης” (C.C.R.E.) και την “Επιτροπή Περιφερειών”. Επικουρικότητα, κύρωση ΕΧΤΑ στο σύνολό του, επέκτασή του και στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση, επαρκείς πόροι, εξουσία εσόδων, δαπάνης και προγραμματισμού. Και
2) Ειδικά σώρευση μέτρων και μέσων στήριξης πόρων, υποδομών, οργάνωσης και αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού, παλαιού (με διαρκή επιμόρφωση) και νέου στελεχειακού και πολιτικού, για την επιτυχία του εγχειρήματος των συνενώσεων. Και αυτά όχι με την “αναδιανομή” της φτώχειας της Αυτοδιοίκησης, αλλά με σχεδιασμό μιας “νέας επιχείρησης” στην οποία θα συντρέξουν κεντρική εξουσία, περιφερειακές υπηρεσίες και προγράμματα, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, και οι υπηρεσίες της, η ΚΕΔΚΕ, οι ΤΕΔΚ, αναπτυξιακές εταιρείες της Αυτοδιοίκησης, κεντρικές και περιφερειακές, προγράμματα και πρωτοβουλίες της Ε.Ε., ο “Κλεισθένης” ένα νέο ενισχυμένο ΕΑΠΤΑ, προσανατολισμένα όλα αυτά στις ανάγκες των νέων Δήμων.
Για την υποδομή αυτού του εγχειρήματος είναι αναγκαία:
α) Ενα συντονιστικό όργανο με ισότιμη συμμετοχή της ΚΕΔΚΕ και των ΤΕΔΚ (περιφερειακά) των αναπτυξιακών εταιριών, τοπικών πανεπιστημίων, οργανώσεων και επιστημόνων και ο σχεδιασμός, μελέτη και προγραμματισμός των παρεμβάσεων στήριξης των νέων Δήμων.
β) Η δημιουργία στο πλαίσιο της ΚΕΔΚΕ μιας συντονιστικής, αντιπροσωπευτικής, πολιτικά και γεωγραφικά, επιτροπής των νέων Δήμων για συμμετοχή στις διαδικασίες, παρακολούθηση και έλεγχο των μέτρων και μέσων στήριξής τους, πριν και μετά την ανάδειξη των νέων Δημοτικών Αρχών. Η συμμετοχή των Δημοτών και η συνεχής πληροφόρησή τους είναι υποχρεωτική συνθήκη για την διαμόρφωση μιας νέας δημοτικής ταυτότητας και κοινωνικής συνείδησης, σε συνδυασμό με την αναλογική πολιτική αντιπροσώπευση.
12. Ο ΣΥΝ επισημαίνει ιδιαιτέρως ότι η ανασυγκρότηση της πρώτης βαθμίδας ΟΤΑ σχεδιάζεται και προωθείται χωρίς να συνδιάζεται με τα υπόλοιπα επίπεδα αυτοδιοίκησης και διοίκησης. Η παράλειψη αυτή είναι ιδιαίτερως σοβαρή δεδομένου ότι διαφιλονικούνται οι αρμοδιότητες των νεοπαγών Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και ο θεσμός βρίσκεται υπό διωγμό.
Η δημιουργία και λειτουργία ισχυρών πρωτοβάθμιων ΟΤΑ θέτει αναμφισβήτητα ζητήματα λειτουργίας, αριθμού και μεγέθους των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, καθώς και των Περιφερειών.
Τα ζητήματα αυτά ο ΣΥΝ ήδη τα έχει θέσει στο πρόσφατο Συνέδριο της Αυτοδιοίκησης το Φεβρουάριο του 1997 και στο επόμενο Συνέδριό του το 1998 πρόκειται να τα εξετάσει υπό το φως των νέων εξελίξεων.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS