1. Οι Ευρωεκλογές στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν ως βασικά χαρακτηριστικά την απάθεια σημαντικών τμημάτων των λαών της Ε.Ε., τον εσωστρεφή εθνικό προσανατολισμό τους και την πρωτοφανή αποχή από τις κάλπες, γεγονότα που, πέραν των άλλων, αναδεικνύουν τα κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ε.Ε., τα μεγάλα δημοκρατικά της ελλείμματα και την μεγάλη απόσταση που χωρίζει τους ευρωπαϊκούς λαούς από σημαντικές αποφάσεις και εξελίξεις σε ενωσιακό επίπεδο.
Η έντονη αποδοκιμασία σ' όλα, σχεδόν, τα κράτη μέλη των κυβερνητικών σχημάτων, ανεξαρτήτως χρώματος, φέρνει στην επιφάνεια τα αδιέξοδα της πολιτικής συναίνεσης, όπου αυτή εκφράζεται, σοσιαλδημοκρατικών και συντηρητικών κομμάτων, που δεν μπορούν να δώσουν αξιόπιστες, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, απαντήσεις στα ευρυνόμενα κοινωνικά προβλήματα των λαών. Αρνητικό γεγονός είναι ότι συχνά τη δυσφορία τμημάτων της κοινής γνώμης προς την ευρωπαϊκή πορεία καρπώθηκαν ποικίλης κατεύθυνσης «ευρωσκεπτικιστικά» σχήματα, που δεν διαθέτουν μια θετική εναλλακτική πρόταση για την ευρωπαϊκή οικοδόμηση.
Οι δυνάμεις του νεοσύστατου κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς αλλά και άλλες αριστερές δυνάμεις, κατέγραψαν σε γενικές γραμμές μια θετική παρουσία στις ευρωεκλογές, ενώ ορισμένες εξ αυτών εμφάνισαν αξιοσημείωτη άνοδο. Η ενίσχυση και διεύρυνση του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η ανάπτυξη του συντονισμού του και θετικών πολιτικών και κινηματικών πρωτοβουλιών το επόμενο διάστημα, αποτελεί πρώτιστο μέλημα του ΣΥΝ και την ελπίδα για μια εναλλακτική ευρωπαϊκή πορεία που σταδιακά θα κερδίζει την εμπιστοσύνη και τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών λαών.
Ο ΣΥΝ οφείλει να μελετήσει σε μεγαλύτερο βάθος τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών σε ενωσιακό επίπεδο με στόχο την άντληση ουσιαστικότερων συμπερασμάτων.
2. Οι Ευρωεκλογές στη χώρα μας, μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο που διεξήχθησαν, επηρεάστηκαν ουσιαστικά από τα δεδομένα των εθνικών εκλογών, κύρια εξαιτίας του μικρού χρονικού διαστήματος που μεσολάβησε. Οι ευρωεκλογές έγιναν σε συνθήκες μειωμένου ενδιαφέροντος, σημαντικότερες από προηγούμενες αντίστοιχες εκλογές αποχής και χαρακτηρίστηκαν από εσωστρέφεια και απουσία ουσιαστικής συζήτησης για τα κρίσιμα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ε.Ε.
Η ανησυχητική αυτή κατάσταση δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι είχαν προηγηθεί, τρεις μήνες πριν, κρίσιμες εθνικές εκλογές μετά από μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Πέραν από τις ειδικότερες ευθύνες που επωμίζονται ΝΔ και ΠΑΣΟΚ αλλά και σημαντική μερίδα των μέσων ενημέρωσης, υπάρχουν γενικότερες αιτίες που την τροφοδοτούν, πάνω στις οποίες οφείλουμε να προβληματιστούμε προκειμένου τάσεις αποστασιοποίησης ή και δυσφορία από πλατιά στρώματα να πάρουν θετικό ενεργητικό χαρακτήρα.
3. Στις ευρωεκλογές δεν έγινε δυνατόν να συνεχιστεί το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Ανεξάρτητα από τον καταμερισμό ευθυνών, για τις οποίες υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις, η κατάληξη αυτή κλόνισε ελπίδες και προσδοκίες σε ένα ευρύτερο κόσμο της αριστεράς οι οποίες ήταν έκδηλες και στις γραμμές του κόμματος.
Παράλληλα, όμως, με σχετική καθυστέρηση, το κόμμα μας έδωσε την μάχη των εκλογών στηριγμένο στην πολιτική του αριστερού ευρωπαϊσμού, παρά τις διαφορετικές απόψεις στην υλοποίησή της, στον πλούσιο απολογισμό των δύο ευρωβουλευτών μας όλα τα προηγούμενα χρόνια, στο ευρωψηφοδέλτιό μας στο σύνολό του, και στη συνεισφορά μας στην ίδρυση του νεοσύστατου κόμματος «Ευρωπαϊκή Αριστερά», τα οποία ενίσχυσαν το κόμμα μας στην εκλογική του προσπάθεια, συμβάλλοντας στο εκλογικό του ποσοστό.
4. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, παρ' ότι τροποποίησαν, δεν άλλαξαν ριζικά τις βασικές τάσεις στους πολιτικούς - κομματικούς συσχετισμούς όπως αυτοί είχαν διαγραφεί στις πρόσφατες εθνικές εκλογές.
Η ιδιαίτερα αυξημένη αποχή απορρόφησε το μεγαλύτερο ποσοστό των μειώσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, εκφράζοντας σε μεγάλο βαθμό τη δυσαρέσκεια από την σημερινή πραγματικότητα της Ε.Ε., κύρια απέναντι στα δύο μεγαλύτερα κόμματα.
Η ΝΔ πέτυχε να επιβεβαιώσει και να ενισχύσει την υπεροχή της στο πλαίσιο του δικομματισμού, διατηρώντας ένα σχετικά υψηλό ποσοστό από την εκλογική της δύναμη τις 7 Μάρτη. Παρά το γεγονός ότι η ΝΔ, με τα δείγματα γραφής που έχει δώσει, συνεχίζει στην πράξη την πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης, με αποτέλεσμα την όξυνση καίριων λαϊκών προβλημάτων (π.χ. ακρίβεια, ανεργία), το μικρό διάστημα που βρίσκεται στην εξουσία και η «πίστωση χρόνου» που της δίδεται, δεν επέτρεψε να υποστεί γρήγορη φθορά. Σ' αυτό συνέβαλε το «χαμηλό κυβερνητικό προφίλ» και το γεγονός ότι η ΝΔ δεν έχει «ανοίξει τα χαρτιά της». Οι αναμενόμενες από το Φθινόπωρο νεοφιλελεύθερες κυβερνητικές πολιτικές, εφ' όσον το 2005 δεν θα επιλεγεί ως εκλογικό έτος, είναι βέβαιο ότι θα μεταβάλλουν και ίσως ραγδαία, την κυβερνητική εικόνα και το πολιτικο-κοινωνικό τοπίο.
Το ΠΑΣΟΚ απώλεσε στις ευρωεκλογές ένα σημαντικό τμήμα της εκλογικής του δύναμης των πρόσφατων εθνικών εκλογών και σημείωσε περαιτέρω σημαντική υποχώρηση.
Είναι σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ, μετά και το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, εισέρχεται σε μια φάση ακόμα πιο έντονης κρίσης, εσωστρέφειας και απόσπασης από τα λαϊκά στρώματα, στη βάση της οποίας βρίσκεται η όλο και μεγαλύτερη προσαρμογή του σε νεοφιλελεύθερες κατευθύνσεις και αμερικανοατλαντικές προτεραιότητες. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ, όπως έχουν δείξει και οι μέχρι τώρα εμπειρίες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις παλινωδίες και αντιφάσεις του στο νέο τρομονόμο, αδυνατεί και θα αδυνατεί όλο και περισσότερο να παίξει το ρόλο του ως ουσιαστική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση της ΝΔ. Ο ΣΥΝ, αν ανασυγκροτηθεί και γίνει πιο αποτελεσματικός, έχει δυνατότητες να καλύψει αυτό το κενό στη βάση μιας μαχόμενης πολιτικής, εναλλακτικής στις νεοφιλελεύθερες λογικές ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, προβάλλοντας τις δικές του προγραμματικές απαντήσεις και διέξοδο.
Σημαντική αύξηση των ποσοστών του σημείωσε το ΚΚΕ, το οποίο προσπάθησε να εμφανισθεί ως η «μόνη συνεπής» αριστερή αντιπολίτευση στις κυρίαρχες επιλογές στη χώρα μας και την ΕΕ. Ωστόσο η εκλογική του δύναμη είναι σε σημαντικό βαθμό ετερόκλητη, δεν έχει μονιμότερα χαρακτηριστικά και εκφράζει περισσότερο τάσεις διαμαρτυρίας στις κυρίαρχες επιλογές και όχι εμπιστοσύνη στις πολιτικές και τις προοπτικές που το ΚΚΕ υποδεικνύει για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ειδικότερα η αντιενωτική πολιτική του ΚΚΕ στο χώρο της Αριστεράς και οι συστηματικές συκοφαντικές επιθέσεις του στο ΣΥΝ, που στην πράξη έχει αναγορεύσει ως κύριο αντίπαλο, είναι άκρως επιζήμιες για τις αριστερές δυνάμεις συνολικά.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό γεγονός είναι η δύναμη που συγκέντρωσε το ΛΑΟΣ, που είχε ως συνέπεια να εκπροσωπηθεί στην Ευρωβουλή. Ειδική πλευρά είναι τα αυξημένα ποσοστά του σε λαϊκές γειτονιές των μεγάλων αστικών κέντρων.
Οι θέσεις του ΛΑΟΣ οι οποίες συνιστούν ένα εκρηκτικό μίγμα εθνικισμού, θρησκοληψίας και ξενοφοβίας μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα επικίνδυνες μέσα σε συνθήκες όλο και μεγαλύτερη δυσφορία των λαϊκών στρωμάτων από τις ασκούμενες νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Ο ΣΥΝ έχει ανάγκη σήμερα, χωρίς καμία υποχώρηση σε φαινόμενα ρατσισμού και εθνικισμού, με μέτωπο ενάντια στους εκφραστές τους, να αντιπροσωπεύσει με την πολιτική, το λόγο και τη δράση του, τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα.
5. Το κόμμα μας, παρά την αύξηση της εκλογικής του δύναμη σε σχέση με τις εθνικές εκλογές, συγκέντρωσε ένα ποσοστό κατώτερο των στόχων μας για δύο ευρωβουλευτές και από αυτήν την άποψη δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, εκπέμπει ένα κρίσιμο μήνυμα για το κόμμα και την παραπέρα πορεία του.
Οι παράγοντες που διαμόρφωσαν τα αποτελέσματα είναι πολλοί και πρέπει να μας απασχολήσουν σοβαρά.
Υπάρχουν αιτίες που εκδηλώνονται διαχρονικά. Εδώ αναδύονται τα μείζονα ζητήματα φυσιογνωμίας και στρατηγικής. Τα ζητήματα αυτά, για τα οποία υπάρχουν και διαφορετικές προσεγγίσεις, θα τα αδικούσαμε αν επιδιώκαμε σήμερα να τα εξαντλήσουμε. Οφείλουμε συνειδητά να τα παραπέμψουμε στην προσυνεδριακή και συνεδριακή ύλη.
Υπάρχουν και παράγοντες που συναρτώνται με την συγκυρία. Από αυτούς μπορούμε να ξεχωρίσουμε την υπόθεση ΣΥΡΙΖΑ, τη στάση μας στο σχέδιο Ανάν, ακόμα και αποκλίσεις που εκδηλώνονται στο δημόσιο λόγο μας για την Ευρώπη.
Πρόκειται για ζητήματα στα οποία εκφράζονται και διαφορετικές απόψεις μέσα στο κόμμα μας, τις οποίες οφείλουμε να αναλύσουμε για να καταλήξουμε σε αναγκαία συμπεράσματα στην πορεία για το Συνέδριο.
6. Αναμφισβήτητα τα εκλογικά αποτελέσματα εκπέμπουν ένα κρίσιμο μήνυμα για το κόμμα μας. Υπάρχει στασιμότητα, κάμψη, κινούμεθα κοντά σε οριακά επίπεδα. Πρώτα από όλα απαιτείται να κατανοηθεί ότι δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε, ότι υπάρχει ανάγκη δημιουργικών επανατοποθετήσεων, αλλαγών και προσαρμογών.
Για το τι επιδιώκουμε στην ελληνική κοινωνία, πως το επιδιώκουμε και με τι κόμμα στηρίζουμε τις επιδιώξεις μας. Σε ποιους στρατηγικούς στόχους και μέσα επικεντρώνουμε την προσοχή μας σήμερα και τα προσεχή χρόνια.
Να απαντήσουμε, δηλαδή, στο κεντρικό και καθοριστικό ερώτημα γιατί να μας ενισχύουν, να μας επιλέγουν θετικά, να μας ψηφίζουν οι πολίτες.
Βέβαια, σε όλα τα παραπάνω αλλά και σε άλλες δεν υπάρχουν μόνο αρνητικές εκτιμήσεις, ούτε ξεκινάμε από μηδενική βάση.
Το 4ο τακτικό Συνέδριο, που σήμερα προκηρύσσεται για το Νοέμβριο του 2004, είναι μια σημαντική ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί από όλο το κόμμα για να προχωρήσουμε μπροστά.
Το 4ο Συνέδριο μπορεί και πρέπει να είναι Συνέδριο ουσίας, δημοκρατίας, εντοπισμού των κρίσιμων ερωτημάτων και σαφών απαντήσεων για το Κόμμα και τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, μέσα από το διάλογο, τη σύνθεση, τις αποφάσεις που θα ληφθούν. Ένα συνέδριο που θα εκφράσει αυθεντικά το ρεύμα ιδεών και αξιών που φιλοδοξεί να εκπροσωπεί ο ΣΥΝ στις σημερινές συνθήκες.
Ένα συνέδριο των μελών του ΣΥΝ, ανοικτό στον κόσμο της Αριστεράς , ανοικτό στην κοινωνία.
Σήμερα δίνουμε ένα πρώτο δείγμα γραφής πως εννοούμε την συντεταγμένη, την ουσιαστική πορεία του κόμματος προς το συνέδριό του.
7. Το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι το Συνέδριο του κόμματος θα είναι μια περίοδος ενδιαφέρουσα και κρίσιμη. Ειδικά, η διαφαινόμενη όξυνση των κοινωνικών - οικονομικών προβλημάτων μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες, προδιαγράφει ένα «θερμό» φθινόπωρο και ένα δύσκολο χειμώνα.
Επομένως, το Κόμμα με τα όργανα και τις διαδικασίες του, στο κέντρο και την περιφέρεια, με ενεργοποίηση των μελών του και των φίλων του, οφείλει, παράλληλα με την προετοιμασία του Συνεδρίου, να συμμετάσχει δραστήρια στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της προσεχούς φάσης.
Τα θέματα που κύρια πρέπει να στραφεί η προσοχή είναι:
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS