Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
29/11/2007

Συνέντευξη Ν.Κωνσταντόπουλου στο ραδιόφωνο του «ΑΘΗΝΑ 9.84» (Β.Πάικος- Αρ.Τόλιος)

-    Κατά τη γνώμη σας οδηγείται σε εσωστρέφεια για μια ακόμη φορά ο ΣΥΝ εν όψει του συνεδρίου του, με το πρόβλημα της διαδοχής που προέκυψε.

Θεωρώ ότι ο ΣΥΝ είναι ώριμος να προχωρήσει σε γενναία ανανέωση. Ουσιαστική ανανέωση σε δημοκρατικές λειτουργίες, προγραμματικές θέσεις, πολιτικές πρακτικές και πρόσωπα. Δεν χρειάζεται ο ΣΥΝ  ούτε νέο-χαοτικές αντιλήψεις, ούτε νεοδογματικές αντιλήψεις, ούτε νέο-εσωστρεφείς αντιλήψεις. Εκείνο που χρειάζεται είναι η ανανέωση στις ιδέες, στις λειτουργίες και στα πρόσωπα να συνοδεύεται από δημοκρατικές διαδικασίες.

-    Νομίζω ότι αυτά στο δικό σας χώρο είναι εξασφαλισμένα...

Γι αυτό σας είπα ότι είναι ώριμος ο ΣΥΝ να προχωρήσει. Άλλωστε καμιά κοινωνία και καμιά εποχή δεν δανείζεται κομματικά σχήματα άλλων ιστορικών περιόδων για να εκφραστεί.

-    Χρησιμοποιήσατε τρεις φορές τις λέξεις, ανανέωση και σε πρόσωπα.. Να υποθέσω ότι αυτό περιγράφει ένα νέο πρόσωπο, ένα φρέσκο πρόσωπο στην ηγεσία του ΣΥΝ.

Δεν θέλω να μπω στη συζήτηση για τα πρόσωπα. Από την στιγμή που σας λέω την θέση μου, η οποία περιλαμβάνει την αξιοποίηση των εσωτερικών δημοκρατικών διαδικασιών προκειμένου να προχωρήσουμε, να προχωρήσει ο ΣΥΝ σε μια ουσιαστική και γενναία ανανέωση.

Άλλωστε αυτό το ζητάει η κοινωνία. Όπως βλέπετε, έχουν αλλάξει οι συνθήκες και της ζωής, αλλά έχουν αλλάξει και οι σχέσεις εντός της κοινωνίας. Έχει αλλάξει η σύνθεση του εκλογικού σώματος. Ούτε με υμνολόγια στην 3η του Σεπτέμβρη το ΠΑΣΟΚ, ούτε με εορταστικές εκδηλώσεις για την Οκτωβριανή Επανάσταση το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ παράγουν πολιτική σήμερα. Χρειάζεται να ανταποκριθούν τα κόμματα όλα στις προκλήσεις της εποχής και να αξιοποιήσουν τις νέες αντιθέσεις, τις νέες εντάσεις και τις νέες ανασφάλειες για προγραμματικές παρεμβάσεις.

-    Μιλάμε για ένα κόμμα που πριν από 3,5 χρόνια ήσασταν αρχηγός. Το ξέρετε πολύ καλά. Ξέρετε τις λογικές του, τις λειτουργίες του... Μας ξάφνιασε όλους η απόφαση του Αλ. Αλαβάνου, ο ΣΥΝ βρίσκεται σε καλό σημείο.. Οι προοπτικές που βλέπετε εν όψει του συνεδρίου, θα αλλάξει κάτι περιμένετε...

Νομίζω ότι ένα από τα πρωταρχικά αιτήματα, που έπρεπε να έχει λυθεί και νωρίτερα -και από τότε που ήμουν εγώ Πρόεδρος και τώρα που είναι ο Αλ. Αλαβάνος- είναι η εκλογίκευση και ο εκδημοκρατισμός της λειτουργίας των τάσεων. Οι τάσεις να συνθέτουν και να προωθούν, να μην αθροίζουν και να μη διαιρούν.

-    Δηλαδή συντάσσεστε με το αίτημα Αλαβάνου, για άμβλυνση του οργανωτίστικου των τάσεων..

Αυτό είναι παλιό αίτημα. Συντάσσομαι με αυτό που αποτελεί αίτημα των νέων ανθρώπων αλλά και των νέων κοινωνιών. Περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη συμμετοχή, περισσότερος έλεγχος. Γι αυτό άλλωστε, όταν μιλάμε για ανοιχτή κοινωνία, αποδεχόμαστε και νέες μορφές αυτοοργάνωσης της κοινωνίας και νέα πολιτικά υποκείμενα που μπορούν να παράγουν πολιτική πέραν των καθιερωμένων κομματικών υποκειμένων.

-    Μπορεί όμως αυτό να το υπηρετήσει ένας ηγέτης στον ΣΥΝ σήμερα, όποιος κι αν είναι, ο οποίος ενδεχομένως να είναι ταυτισμένος και πολύ έντονα με κάποιο από τα ρεύματα...

Εδώ είναι το θέμα της πρακτικής υλοποίησης των πολιτικών θέσεων και των πολιτικών αρχών. Εκεί όλοι κρινόμαστε.

-    Αυτή τη στιγμή στην ατζέντα ένα από τα ουσιαστικά θέματα που έχουν τεθεί είναι αυτό που έχετε δείξει κι εσείς, το τι θα γίνει στην ευρύτερη κεντροαριστερά και με τι προγραμματικές αν θέλετε θέσεις και συγκλίσεις μπορεί να προχωρήσουμε προς εκεί.. Είναι ώριμες οι συνθήκες και υπό καθεστώς ανασφάλειας, λόγω της φυγής του κ. Αλαβάνου, που έτσι κι αλλιώς δημιουργεί ένα πρόβλημα στον ΣΥΝ.

Πιστεύω ότι οι συνθήκες είναι ώριμες εντός της κοινωνίας. Και πιστεύω ότι κάθε μέρα θα δημιουργούνται μεγαλύτερες εντάσεις και θα ενισχύονται οι συνειδητοποιήσεις για την ανάγκη διαρθρωτικών αλλαγών στο πολιτικό σύστημα.

Έχουμε φτάσει σ΄ ένα σημείο όπου η λειτουργία των πολιτικών θεσμών είναι κρίσιμης σημασίας και για την ποιότητα της δημοκρατίας και για το επίπεδο της πολιτικής αλλά και για την κοινωνία συνοχή. Άρα λοιπόν σήμερα δεν μπορούμε να μιλάμε περιφερειακά και περί διαγραμμάτων, ούτε να κάνουμε την μικρολογία και τον μικρόκοσμο της καθημερινότητας να την κάνουμε δήθεν πολιτικό γεγονός. Χρειάζεται γενναία διαρθρωτική αλλαγή στο πολιτικό σύστημα. Και αυτό σημαίνει ότι, όταν ο κόσμος ζητάει κυβερνήσεις συνεργασίας και όχι μονοκομματικές αυτοδυναμίες, καταλαβαίνει ότι αυτό το εμποδίζει ο εκλογικός νόμος με τις δανεικές πλειοψηφίες και ότι η απλή αναλογική δεν είναι τεχνική εκλογική, αλλά σοβαρή θεσμική αλλαγή.

-    Τι έχει αλλάξει από τότε που ήσασταν εσείς Πρόεδρος, που ήσασταν  καθέτως αντίθετος προς κάθε τέτοια σκέψη, και μάλιστα εμποδίσατε κάποιες τέτοιες λογικές εξέλιξης...

Πάντοτε υποστήριζα την ανάγκη της απλής αναλογικής και των δημοκρατικών συνθέσεων πάνω σε συγκεκριμένους όρους και με σαφές πρόγραμμα για προγραμματικές συγκλίσεις. Από τον Μάρτιο του 1996, πριν ακόμη ο κ. Σημίτης γίνει και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, όταν ήταν μόνο Πρωθυπουργός, ζήτησα συνεργασία σε πέντε σημεία, αλλά μπορώ να σας προσδιορίσω ευθέως την άποψή μου.

Τότε κυβέρνηση ήταν το ΠΑΣΟΚ. Ένα κόμμα, όπως ο ΣΥΝ, έχει δύο καθήκοντα. Πρώτον να κάνει δημιουργική, δημοκρατική αντιπολίτευση, από θέσεις ανανεωτικής Αριστεράς, και, δεύτερον, να παρεμβαίνει στο ευρύτερο πολιτικό σκηνικό, προκειμένου να αλλάξει αυτό το πολιτικό σκηνικό προς την κατεύθυνση των δημοκρατικών συνθέσεων.

Η στρατηγική του ΠΑΣΟΚ τότε ήταν, δεν έχουν λόγο και ρόλο τα μικρά κόμματα. Στην επιδίωξη της ηγεμονικής αυτοδυναμίας του τότε το ΠΑΣΟΚ ενέτασσε το διεμβολισμό, την απορρόφηση και την λεηλασία όλων των άλλων κομμάτων.

-    Εκτιμάτε ότι τώρα αυτά έχουν αλλάξει;..

Πρέπει να αλλάξουν.  Εάν κάποιος πρέπει να έχει ένα πολιτικό παράπονο, είναι ότι, με την αδιέξοδη και τυφλή πολιτική της τότε ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, δεν μας άφησε να κάνουμε αυτά που θέλαμε και μπορούσαμε, αναγκάζοντάς μας να δίνουμε αγώνα ύπαρξης, εκεί που θα έπρεπε να προωθήσουμε πολλά άλλα.

-    Μιλώντας για το θέμα του πολιτικού συστήματος και των αλλαγών που πρέπει να προκύψουν... Αναφερθήκατε στο θέμα του εκλογικού νόμου. Πιστεύετε ότι το ζήτημα του εκλογικού νόμου και ενδεχομένως η πρόταση Παπανδρέου για το περίφημο γερμανικό μοντέλο είναι μια βάση για συνθέσεις και επεξεργασίες ανάμεσα στον ΣΥΝ και το ΠΑΣΟΚ για το τι πρέπει να γίνει από δω και πέρα;...

Πρέπει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος και πρέπει να αλλάξει προς την κατεύθυνση της απλής αναλογικής. Όταν θέλεις απλή αναλογική, συμπεριλαμβάνεις στο αίτημά σου την αλλαγή του μοντέλου μονοκομματικών κυβερνήσεων, με τις κυβερνήσεις συνεργασίας. Την αλλαγή του μοντέλου κομματικού ανταγωνισμού με τις προγραμματικές συγκλίσεις, τις πολιτικές συμφωνίες και τις κυβερνητικές συμμαχίες.

-    Το γερμανικό μοντέλο περιλαμβάνει τέτοιες..

Η νοοτροπία του, όλοι εναντίον όλων και ο καθένας με την εκλογική του σημαία, υποχωρεί σήμερα έναντι της ανάγκης πολιτικού διαλόγου, συναινέσεων και κοινής ευθύνης.

Το γερμανικό μοντέλο συζητιέται σε λάθος βάση. Το γερμανικό μοντέλο αναφέρεται σε άλλη δομή κράτους. Είναι ομοσπονδιακό κράτος εκεί. Έχει κράτη, κυβερνήσεις και ομοσπονδιακή Βουλή. Δεν μπορεί εξ αντιγραφής και δια της μεταφοράς εκλογικών συστημάτων να λυθούν τα θεσμικά πολιτικά προβλήματα της χώρας.

-    Αυτό είναι σωστό...

Δείτε τι γίνεται και στη Γερμανία και στην Ιταλία. Κόμματα με ιστορία, μπροστά στις νέες συνθήκες, αυτοδιαλύονται και αυτοαναδημιουργούνται μέσα σε νέα σχήματα, που είναι πιο αξιόπιστα, γιατί αντιλαμβάνονται την ιστορική εμβέλεια των σημερινών προβλημάτων.

-    Άρα να υποθέσω ... ότι ο εκλογικός νόμος μπορεί να είναι και μια βάση προγραμματικών συγκλίσεων στην ευρύτερη κεντροαριστερά..

Αναμφισβήτητα όλες αυτές οι στρεβλώσεις που υπάρχουν, είτε στο μοντέλο διακυβέρνησης, είτε στο εκλογικό σύστημα, είτε στο διοικητικό μοντέλο της χώρας, είτε στην έλλειψη ολοκληρωμένης περιφερειακής αποκέντρωσης με αυτοδιοίκηση,  είτε στον τρόπο διαχείρισης των δημοσίων πόρων και προστασίας των συλλογικών αγαθών, είναι θέματα πάνω στα οποία πρέπει να αναζητηθούν προγραμματικές συγκλίσεις.

Δεν υπάρχουν κόμματα-ιδιοκτήτες της ευρείας κοινωνικής προοδευτικής παράταξης ή της ιστορικής αλήθειας, όπως δεν υπάρχουν ούτε εκλογικά και κυβερνητικά μονοπώλια. Να εκφραστούν όλες οι κοινωνικές ομάδες που αγωνιούν σήμερα και πιέζονται από μια αδιέξοδη νεοφιλελεύθερη πολιτική και αναζητούν την εναλλακτική πολιτική.

Τα ερωτήματα δεν έχουν απαντηθεί. Ποια είναι η εναλλακτική πολιτική; Ποιες δυνάμεις την ξέρουν; Ποιες δυνάμεις την θέλουν; Με ποια πλειοψηφία μπορούν να την εφαρμόσουν;..

-    Το γεγονός ότι ο κ. Αλαβάνος ζήτησε από το ΠΑΣΟΚ την κοινή πορεία πάνω σε πέντε θέματα-άξονες -αποκλείει βεβαίως τη γενικευμένη συνεργασία... Αυτό το βρίσκετε προς τη σωστή κατεύθυνση;.. Σας καλύπτει;...

Εάν υπάρχει ειλικρινής διάλογος μεταξύ των κομμάτων, πρέπει να αποσαφηνιστεί και μια μεσοπρόθεσμη στρατηγική και τακτική. Πρώτο θέμα είναι η αντιμετώπιση της κυβερνητικής πολιτικής. Δεύτερο θέμα είναι ο πολιτικός διάλογος για τα μεγάλα ζητήματα που αφορούν στην ανασύνθεση της προοδευτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας. Τρίτο θέμα είναι οι εκλογές που έρχονται, οι ευρωεκλογές και οι εθνικές εκλογές.

Χρειάζεται ειλικρίνεια και από τις δυο πλευρές. Όχι προτάσεις που να οδηγούν σε αδιέξοδα, γιατί ο άλλος τις απορρίπτει.

-    Λέγατε για το αδιέξοδο που δημιούργησε η πολιτική Σημίτη προς τις συνεργασίες.. Έχετε ενδείξεις ότι ο Γ. Παπανδρέου τώρα έχει άλλη οπτική του πράγματος; ...

Δεν έχω τίποτα συγκεκριμένο, πέραν αυτών που λέω δημόσια. Δημόσια κατέθεσα έναν προβληματισμό και μου έκανε εντύπωση η σιωπή των κομμάτων.

-    Από την άλλη υπάρχει μια ανοιχτή πρόταση για διαρκείς επιτροπές που να αναλύσουν ή να συνθέσουν.... κοινές θέσεις γύρω από τα μεγάλα προβλήματα...

Οι γενικές προτάσεις και οι γενικές αναφορές στο διάλογο, όταν γίνονται σε περιόδους εσωκομματικών κρίσεων, δεν λαμβάνονται και πολύ υπ΄ όψιν, γιατί μπορεί μετά να ξεχαστούν ή μπορεί μετά να αλλάξουν. Ένα όμως είναι το θέμα. Είναι ποτέ δυνατόν στην Ελλάδα του 21ου αιώνα η προοδευτική κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία να μην έχει τη δυνατότητα να συζητάει τα μεγάλα ζητήματα της εναλλακτικής διακυβέρνησης και της διευρυμένης δημοκρατίας που συζητούν στις άλλες χώρες πολιτικοί, επιστήμονες, δημοσιολόγοι, πολιτικοί της δράσης και συνταγματολόγοι;...

Εναλλακτική διακυβέρνηση.. Αυτό το συζητάνε και οι νεοφιλελεύθεροι ακόμη. Βλέποντας ότι το κοινωνικό κόστος είναι πάρα πολύ βαρύ και δυσβάσταχτο και ανατρέπει την κοινωνική συνοχή σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, αναζητούν πια ρυθμίσεις στον άκρατο ανταγωνισμό.

Κι εμείς εδώ δεν μπορούμε να συζητήσουμε το ασφαλιστικό ως θέμα κοινωνικής συνοχής, αξιοπρεπούς διαβίωσης όλων και κοινωνικής δικαιοσύνης. Το συζητάμε ως επικοινωνιακό θέμα. Το ασφαλιστικό είναι η μεγαλύτερη κατάκτηση όλων των αιώνων και όλων των κοινωνιών. Είναι συνυφασμένο με την κοινωνική δημοκρατία και με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Είναι δυνατόν σήμερα να μην βλέπουμε ότι όλοι φοβούνται πως κάθε μέρα θα τους τυχαίνουν τα χειρότερα;..

-    Την κίνηση του Αλ. Αλαβάνου ...  πώς την είδατε, πώς την εισπράξατε;...

Την σέβομαι και νομίζω ότι όλοι πρέπει και να την σεβαστούν και να την αξιοποιήσουν.