«Επιλέξαμε η πρώτη επερώτησή μας στη νέα Βουλή μετά τις εκλογές, να αφορά το Ασφαλιστικό, ένα από τα πιο κρίσιμα, αν όχι και το πιο κρίσιμο θέμα αυτής της περιόδου, για την ελληνική κοινωνία.
Κάνουμε αυτή την επερώτηση για να ελέγξουμε την κυβέρνηση και να καταγγείλουμε την πολιτική της αλλά και να αναδείξουμε τις δικές μας εναλλακτικές προτάσεις για ένα βιώσιμο και πραγματικά κοινωνικό Ασφαλιστικό Σύστημα.
Κύριε Υπουργέ,
Η κυβέρνησή σας με αφορμή τις πυρκαγιές το περασμένο καλοκαίρι, μίλησε για ασύμμετρη επίθεση σε βάρος της χώρας.
Βεβαίως, αυτοί οι ισχυρισμοί απεδείχθησαν λόγια του αέρα χρήσιμα μόνο, για διάτρητα άλλοθι.
Επιτρέψτε μου να πω, όμως, ότι ασύμμετρη απειλή υπάρχει, τώρα, σε βάρος της κοινωνίας.
Κι αυτήν την ασύμμετρη απειλή σε βάρος της κοινωνίας αντιπροσωπεύει η πολιτική σας για το Ασφαλιστικό Σύστημα.
Ως κυβέρνηση έχετε καταφέρει να σκορπίσετε την αγωνία και τον φόβο, αν όχι και τον πανικό στην ελληνική κοινωνία. Έχετε επαναφέρει στο προσκήνιο τις εφιαλτικές, αλήστου μνήμης, μέρες του κ. Γιαννίτση.
Χιλιάδες εργαζόμενοι καταφεύγουν άρον-άρον στην πρόωρη σύνταξη από το φόβο των μέτρων σας. Για να γλιτώσουν τη διαφαινόμενη επιδρομή.
Και μιλάω για μια πολιτική ασύμμετρης επίθεσης γιατί όλοι νιώθουν τα δεινά που προετοιμάζετε, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το πότε ακριβώς θα έρθουν, την έκταση και το βάθος τους και ποιους ακριβώς θα πλήξουν.
Προεκλογικά δεσμευτήκατε στα γνωστά τρία ΔΕΝ. Τα τρία ΔΕΝ έχουν μετατραπεί σε τρία ΝΑΙ.
ΝΑΙ στην άμεση ή έμμεση αύξηση των γενικών και ειδικών όρων συνταξιοδότησης.
ΝΑΙ στη μείωση των συντάξεων
ΝΑΙ στην αφαίρεση δικαιωμάτων και στη νεοφιλελεύθερη αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας.
Ακόμα χειρότερα.
Ο βασικός προσανατολισμός σας είναι η επιδείνωση της θέσης των νέων εργαζομένων.
Το θέαμα που βλέπουμε να εκτυλίσσεται εδώ και πολλά χρόνια σε βάρος των νέων εργαζομένων είναι μακάβριο.
Έχουμε εργαζόμενους τριών ταχυτήτων. Έχουμε αυτούς που δουλεύουν πριν το ʼ83. Σε χειρότερη θέση, αυτοί που έπιασαν δουλειά μεταξύ του ʼ83-ʼ92. Σε τραγικότερη ακόμα μοίρα, όσοι είχαν την ατυχία να εργαστούν από το 1993 και μετά.
Τώρα με την πολιτική σας πάτε να συγκροτήσετε και μια τέταρτη ταχύτητα.
Αυτούς που θα πιάσουν δουλειά ίσως από το 2008 και μετά.
Την ίδια ώρα που οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι αισθάνονται όπως στο γνωστό φιλμ «Σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν», την ίδια ώρα τα νιάτα πάνε να μετατραπούν από ευλογία σε κατάρα.
Για τους νέους σήμερα, ισχύει το απαίσιο δόγμα: μισά χρόνια ανεργία, έπειτα μισή δουλειά με μισό μισθό και τελικά μισή σύνταξη για μισή ζωή.
Κύριε Υπουργέ,
Στο πρόσωπό σας καλούμε την κυβέρνηση να πάρει σήμερα θέση. Θα προχωρήσετε σε μέτρα που θα επιβαρύνουν περαιτέρω τη θέση των νέων που εργάζονται ή πρόκειται να πιάσουν για πρώτη φορά δουλειά; Ελπίζω να μας δώσετε σήμερα μια σαφή απάντηση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Αναφέρεται η κυβέρνηση σε προβλήματα και στρεβλώσεις του Ασφαλιστικού Συστήματος και μερικές φορές με ένα άκρως κινδυνολογικό τρόπο που τρομοκρατεί την κοινωνία.
Ασφαλώς προβλήματα υπάρχουν στο Ασφαλιστικό Σύστημα. Μόνο που τα τοποθετείται σε λάθος βάση και σε λάθος κατεύθυνση.
Και σας ρωτώ.
Γνωρίζετε τίποτα για την επί δεκαετίες λεηλασία των Ασφαλιστικών Ταμείων από τις άτοκες καταθέσεις τους στην Τράπεζα της Ελλάδας;
Δεν γνωρίζετε τίποτα για τη μεγάλη Χρηματιστηριακή ληστεία των Ταμείων την περίοδο ʼ99-2000;
Δεν ξέρετε τίποτα για την καταλήστευση των Ταμείων με το «κόλπο» των δομημένων ομολόγων, που η κυβέρνησή σας επιχειρεί όπως-όπως να κουκουλώσει;
Και το ερώτημα είναι:
Σχεδιάζετε να αποδώσετε στα Ταμεία τα κλεμμένα εκατοντάδων δις ευρώ; Ή παραγράφηκαν οι κλεψιές;
Λέτε πως δεν καταθέτουμε προτάσεις για το Ασφαλιστικό.
Η πρώτη πρότασή μας είναι η σταδιακή απόδοση των κλεμμένων στα Ταμεία. Έστω σε βάθος χρόνου.
Γιατί σιωπάτε επί του θέματος; Η μήπως αυτή δεν είναι μια δίκαιη και εύλογη πρόταση;
Προβλήματα, όπως είπα, στο Ασφαλιστικό υπάρχουν.
Το πρώτο και κύριο πρόβλημα στο Ασφαλιστικό Σύστημα είναι η κατάρρευση των συντάξεων. Κατάρρευση που έχει προκύψει εξαιτίας και των χρόνιων πολιτικών λιτότητας.
Σήμερα το 70% των συντάξεων του ΙΚΑ βρίσκονται κάτω από τα 600 ευρώ.
1 στους 5 παίρνει σύνταξη κάτω από 400 ευρώ
1 στους 2 παίρνει σύνταξη κάτω από 500 ευρώ
Στον ΟΓΑ το 100% σχεδόν, των συντάξεων είναι κάτω από 600 ευρώ
Το 80% των συνταξιούχων του ΟΓΑ παίρνει σύνταξη κάτω από 400 ευρώ
Τα ίδια συμβαίνουν και με τις συντάξεις του ΟΑΕΕ.
Μιλάμε για συντάξεις πείνας και πενίας.
Επομένως, το πρώτο και κύριο πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος είναι η ουσιαστική ενίσχυση συνολικά των συντάξεων και ειδικότερα η μεγάλη ενίσχυση των χαμηλών συντάξεων.
Η μεγάλη ενίσχυση των συντάξεων του ΙΚΑ, του ΟΓΑ, του ΟΑΕΕ.
Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος είναι η στήριξη και η μείωση των γενικών και ειδικών ορίων συνταξιοδότησης και με κανένα τρόπο η αύξησή τους.
Η Ελλάδα, παρά την προπαγάνδα που ασκείται, έχει, -σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat- τον υψηλότερο μέσο όρο συνταξιοδότησης στην Ευρώπη, που φτάνει τα 62 χρόνια.
Πόσο θέλετε να τον φτάσετε αυτό τον μέσο όρο; Στα 70;
Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα στο ασφαλιστικό μας σύστημα είναι οι κακές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και ακόμα περισσότερο ότι για αυτές τις κακές υπηρεσίες επιβαρύνονται όλο και περισσότερο οι ασφαλισμένοι. Αυτές οι υπηρεσίες χρειάζονται αναβάθμιση και να παρέχονται πραγματικά δωρεάν στα φάρμακα, στα ιατρεία και στα Νοσοκομεία.
Δυστυχώς η πολιτική σας δεν κινείται σε αυτές τις επιλογές. Έχει στην προμετωπίδα της την περικοπή, την αφαίρεση και τη συρρίκνωση δικαιωμάτων.
Υπάρχει το ερώτημα.
Μπορούν, όμως, να στηριχθούν επιλογές αναβάθμισης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων;
Η απάντησή μας είναι κατηγορηματική. Ασφαλώς μπορούν.
Επʼ αυτού θα κάνω ορισμένες παρατηρήσεις:
Πρώτον: Μιλάτε για δημογραφικό πρόβλημα. Πράγματι δημογραφικό πρόβλημα υπάρχει. Αλλά δεν μπορείτε να το επικαλείστε ως άλλοθι για την κατεδάφιση του Ασφαλιστικού Συστήματος όταν υπάρχει αυτή η υψηλή ανεργία και κυρίως η μεγάλη ανεργία στους νέους, που φτάνει το 25%.
Αυτή η ανεργία δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη κοινωνική πληγή, αλλά και μια μεγάλη πληγή για το Ασφαλιστικό Σύστημα. Όπως μεγάλη πληγή για την ασφάλιση είναι οι λεγόμενες ευέλικτες εργασιακές σχέσεις που οργιάζουν μέσα στη νεολαία, το ωρομίσθιο, η μερική απασχόληση, η προσωρινή απασχόληση, η υπενοικίαση.
Δυστυχώς προχθές στο Συμβούλιο των Υπουργών της Ε.Ε. αποφασίσατε ομόφωνα να προχωρήσετε ταχύτατα προς τη λεγόμενη «flexicurity», όπως αποφασίσατε και τη χαλάρωση της νομοθεσίας για τις απολύσεις, που ανοίγει το δρόμο στην πλήρη απελευθέρωσή τους.
Με δυο λόγια, αποφασίσατε την περαιτέρω διάλυση των εργασιακών σχέσεων, πράγμα που θα είναι καταστροφικό και για το Ασφαλιστικό Σύστημα.
Τόσο η ανεργία όσο και η ευελιξία, με το ανύπαρκτο ή μισό ένσημο, αποτελούν ωρολογιακές βόμβες και για το Ασφαλιστικό σύστημα.
Πρότασή μας είναι: Η εφαρμογή μιας πολιτικής πλήρους απασχόλησης και ο δραστικός περιορισμός των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων. Θέση μας είναι να καθιερωθεί για τους μερικώς απασχολούμενους το ένσημο του ανειδίκευτου εργάτη που αμείβεται με την Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
Δεύτερον: Τα άλλα μεγάλα προβλήματα του Ασφαλιστικού Συστήματος αποτελούν η τεράστια εισφοροδιαφυγή και η εκτεταμένη μαύρη εργασία.
Η εισφοροδιαφυγή υπολογίζεται στα 4 δις ετησίως. 1 στις 6 επιχειρήσεις είναι αναπόγραφη. 1 στους 6 εργαζόμενους είναι ανασφάλιστος.
Δυστυχώς και τα δύο αυτά προβλήματα διογκώνονται με την κυβέρνησή σας η οποία δεν κάνει απολύτως τίποτα για να τα αντιμετωπίσει. Αντίθετα, διευρύνονται κατά χιλιάδες τα προγράμματα stage με την ανασφάλιστη εργασία των νέων. Φτάσαμε στο σημείο ακόμα και στο ΙΚΑ να δουλεύουν νέοι και νέες με τέτοια προγράμματα.
Πρόσφατα η κυβέρνησή σας αύξησε κατά 10% το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας.
Κι όμως από αυτή την αύξηση του ΑΕΠ δεν προστέθηκε ούτε ένα ευρώ φόρος στα φορολογικά έσοδα του Κράτους. Έμειναν τα ίδια. Όπως δεν προστέθηκε ούτε ένα ευρώ εισφορά στα Ασφαλιστικά Ταμεία.
Η εξήγηση είναι απλή. Εντάξατε στο ΑΕΠ μέρος της παραοικονομίας.
Την παραοικονομία, όμως, μπορείτε και την εντοπίζετε όταν πρόκειται να εξυπηρετηθούν κυβερνητικές δημοσιονομικές σκοπιμότητες με την αύξηση του ΑΕΠ. Την φοροδιαφυγή και την εισφοροδιαφυγή, όμως, που αντιστοιχεί σε αυτή την παραοικονομία δεν μπορείτε να την ανακαλύψετε. Αυτό λέγεται πολιτική υποκρισία.
Πρότασή μας: Έκτακτη νομοθεσία για την πάταξη της εισφοροδιαφυγής. Πλήρης ηλεκτρονική διακυβέρνηση των Ασφαλιστικών Συστημάτων και διασύνδεσή τους με τις άλλες κρατικές υπηρεσίες.
Αντί για αυτά, όμως, εσείς κάνετε, όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις, συνεχείς χαριστικές ρυθμίσεις προς τους εργοδότες που δεν πληρώνουν τις εισφορές τους.
Τρίτον: Η κυβέρνησή σας αναφέρεται στην ενοποίηση των Ταμείων, ως μέσο για την εξυγίανση του Ασφαλιστικού Συστήματος.
Δεν έχουμε διαφωνία επί της αρχής. Το θέμα, όμως, είναι για ποιες ενοποιήσεις Ταμείων μιλάμε, πως θα γίνουν και με ποιο στόχο.
Οι δικές μας αρχές είναι οι ακόλουθες:
-Η ενοποίηση των Ταμείων πρέπει να γίνεται με συναίνεση των ασφαλισμένων και όχι ερήμην τους. Όχι με διατάγματα και συνταγματικά πραξικοπήματα.
-Η ενοποίηση πρέπει να συνοδεύεται με αντικειμενικές αναλογιστικές μελέτες και κάλύψη των αντίστοιχων ελλειμμάτων.
-Η ενοποίηση πρέπει να οδηγεί στη στήριξη και αναβάθμιση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων και όχι στην κατεδάφισή τους και την ισοπέδωση προς τα κάτω.
Καμία από αυτές τις αρχές δεν τηρήθηκε ούτε τηρείται με τις ενοποιήσεις που προωθείτε.
Δεν τηρήθηκαν παλιότερα με την ένταξη του ΤΑΠΙΛΤ στο ΙΚΑ, όπου χαρίστηκαν 600 εκατομμύρια ευρώ στην Alpha Bank.
Δεν τηρήθηκαν πρόσφατα με την ένταξη του Ταμείου της Αγροτικής στο ΙΚΑ.
Δεν τηρούνται με την ένταξη, από 1.1.2008, των λεγόμενων ειδικών ταμείων, όπως το ΤΑΠ-ΟΤΕ στο ΙΚΑ.
Δεν τηρήθηκαν με τον πρόσφατο νόμο για την ένταξη των επικουρικών Ταμείων των Τραπεζών στο ΕΤΑΤ και στο ΕΤΕΑΜ.
Πρόσφατα, με τροπολογία, μάλιστα, χαρίσατε πάνω από 1 δις ευρώ στην Alpha Bank.
Χαρακτηριστικά αναφέρω την ενοποίηση του ΤΑΕ και του ΤΣΑ με το ΤΕΒΕ για να προκύψει ο ΟΑΕΕ.
Και αυτή η ενοποίηση έγινε χωρίς κάλυψη των ελλειμμάτων, με αποτέλεσμα να βουλιάζει σήμερα ο ΟΑΕΕ και να σπάει τα ομόλογά του για να πληρώσει συντάξεις.
Εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι επαγγελματίες και βιοτέχνες κινδυνεύουν να μην μπορούν να πάρουν σύνταξη από το 2008.
Αυτό πάτε να κάνετε και με την ενοποίηση των λεγόμενων Επιστημονικών Ταμείων.
Πάτε να βάλετε χέρι στους πόρους και τα αποθεματικά τους ώστε σε λίγο από υγιή να γίνουν προβληματικά Ταμεία.
Τέταρτον: Η κυβέρνησή σας μιλάει για την κατάργηση ή τον περιορισμό των προϋποθέσεων για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
Θέλουμε να εκφράσουμε τη ριζική διαφωνία μας.
Οι λεγόμενες πρόωρες συντάξεις είναι συντάξεις πείνας και πενίας.
Κανένας και καμία δεν καταφεύγει σε αυτές αν δεν υπάρχει ειδική, έκτακτη ανάγκη.
Οι πρόωρες συντάξεις δεν είναι προνόμιο, αλλά ελάχιστο προστατευτικό δίχτυ στον έκτακτο κίνδυνο.
Η κατάργηση ή η συρρίκνωση των σημερινών προϋποθέσεων για πρόωρες συντάξεις θα προκαλέσει εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα, ιδιαίτερα για τις γυναίκες.
Πέμπτον: Οι κυβερνήσεις και το Κράτος αντί να είναι το μεγάλο στήριγμα της Κοινωνικής Ασφάλισης, αποτελούν το μεγαλύτερο υπονομευτή της.
Οι κυβερνητικές πολιτικές λιτότητας στους μισθούς δεν πλήττουν μόνο τα λαϊκά εισοδήματα, αλλά και τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Αποτελούν νάρκη στα έσοδά τους.
Αν οι εργαζόμενοι κάθε χρόνο έπαιρναν αυξήσεις που, τουλάχιστον, κάλυπταν τον πραγματικό τιμάριθμο και την αύξηση της παραγωγικότητας, τα Ασφαλιστικά Ταμεία θα είχαν πρόσθετα ετήσια έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ.
Την ίδια ώρα, το Κράτος δεν τηρεί ακόμα και τις ίδιες τις πενιχρές θεσμοθετημένες υποχρεώσεις του.
Από την μη απόδοση αναδρομικά του 1% του ΑΕΠ στο ΙΚΑ, με τον υπολογισμό και της κατά 10% προσαύξησης του ΑΕΠ, το Κράτος υποκλέπτει από τον μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό της χώρας περίπου 1 δις ευρώ.
Παραμένουν και είναι μεγάλα τα χρέη του Κράτους προς το ΙΚΑ και τους άλλους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Κυρίως από το γεγονός ότι το Κράτος σταμάτησε από το 2003 να καταθέτει τη θεσμοθετημένη συμμετοχή του στον κλάδο υγείας του ΙΚΑ.
Πρότασή μας: Η γενική καθιέρωση της τριμερούς χρηματοδότησης, εργαζομένων – Κράτους – εργοδοτών στην αναλογία 2/9, 3/9, 4/9
Η θεσμοθετημένη ουσιαστική και επαρκής κρατική χρηματοδότηση στον ΟΑΕΕ και τον ΟΓΑ και η τήρησή τους στην πράξη.
Τελειώνοντας θα πω ότι κεντρικό πρόβλημα για το Ασφαλιστικό Σύστημα και την αναβάθμιση των Συντάξεών του είναι η αναζήτηση νέων πόρων για τη στήριξή της Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η κυβέρνηση επικαλείται δημοσιονομική στενότητα και απλώνει τα χέρια για νέους πόρους στην καταλήστευση των υγιέστερων Ταμείων.
Η κυβέρνηση υποτιμά τη νοημοσύνη μας.
Πως είναι δυνατόν η κυβέρνηση να λέει ότι δεν μπορεί να βρεθούν νέοι πόροι για το Κοινωνικό Ασφαλιστικό Σύστημα και να υπάρχουν δυνατότητες να χαρίζονται πάνω από 1 δις ευρώ στην αναξιοπαθούσα Alpha Bank;
Πως είναι δυνατόν η οικονομία να μην αντέχει την ουσιαστική στήριξη της Κοινωνικής Ασφάλισης και να αντέχει τα κέρδη των εισηγμένων να φτάνουν στο 9μηνο τα 9δις ευρώ, ενώ πέρσι αυξήθηκαν ξανά κατά 60%;
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προτείνει μια δέσμη μέτρων για νέους πόρους που θα στηρίξουν το Ασφαλιστικό Σύστημα. Πόρους που θα προέρχονται από τη φορολόγηση των πλουσίων, των υπερκερδών και των υπεραξιών μιας παρασιτικής ολιγαρχίας.
Ένα θα πω. Το Χρηματιστήριο τελεί υπό καθεστώς φορολογικής ασυλίας.
Η καθιέρωση ενός φόρου υπεραξίας στις πωλήσεις μετοχών που θα κατευθύνονταν ως αποθεματικό για την Κοινωνική Ασφάλιση, θα μπορούσε να ήταν ένα από τα πολλά μέτρα για την διαμόρφωση ενός ισχυρού αποθεματικού για τα Ταμεία.
Κλείνοντας κ. Υπουργέ, θα έλεγα ότι σας καταθέσαμε όχι μόνο την κριτική και τις καταγγελίες μας, αλλά και προτάσεις.
Βεβαίως, οι δικές μας προτάσεις δεν έχουν καμία σχέση με τις θέσεις του κ. Αναλυτή και του κ. Γκαργκάνα, ούτε με τις απόψεις του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ για το νεοφιλελεύθερο τριφασικό ασφαλιστικό σύστημα της Εθνικής Σύνταξης για όλους, των Επαγγελματικών Ταμείων του Νόμου Ρέππα και της Ιδιωτικής Ασφαλισης.
Πολύ φοβούμαστε, όμως, ότι οι απόψεις όλων αυτών αντιπροσωπεύουν τη δική σας στρατηγική. Προειδοποιούμε, όμως, την Κυβέρνηση ότι αν αποτολμήσει να σπείρει ανέμους στο Ασφαλιστικό, είναι σίγουρο ότι θα θερίσει κοινωνικές θύελλες.
Και την πρώτη κοινωνική θύελλα θα την αισθανθεί στην πανεργατική-παλλαϊκή κινητοποίηση της 12ης Δεκέμβρη.