Skip to main content.
Συνασπισμός της Αριστεράς των Κινημάτων και της Οικολογίας
30/01/2008

"Αριστερότροπα ζητούμενα και αναγκαία... κάτω από τις γραμμές..." του Χάϊκ Κασσαρτζιάν

5ο Συνέδριο - Δημόσιος διάλογος

Ορισμένα μέλη του Συνασπισμού επιδιώκουν την μετατροπή του σε ένα άλλο κόμμα και την μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο φορέα της αριστεράς. Άλλοι το λένε ανοιχτά και άλλοι όχι. Ας τα πάρουμε από την αρχή. Τα σταλινικού τύπου κόμματα, επιζητούν να κυριαρχήσουν στο όνομα της εργατικής τάξης, υποστηρίζοντας πως έτσι θα επέλθει και η χειραφέτησή της. Επεκτείνουν τις προθέσεις τους στηριζόμενα και σε άλλα αξιωματικά θεωρήματα. Μηρυκάζουν μιά θεωρία που έχει σήμερα πιά άπειρες ερμηνείες και προσεγγίσεις ξεχνώντας τα λόγια του Κ. Μάρξ ότι «...η εργατική τάξη δεν μπορεί απλά να πάρει στα χέρια της την έτοιμη κρατική μηχανή και να τη βάλει σε κίνηση γιά τους δικούς της σκοπούς». Βασίζονται στην άποψη ότι ο ρόλος του μαέστρου στην ενορχήστρωση αυτής της πάλης έχει ανατεθεί εξ ορισμού στο κόμμα οδηγό. Μα όλοι ζούμε το φαινόμενο της Κίνας όπου η ηγετική κάστα της πιεζόμενη απ'τους νόμους του κεφαλαίου που εξουσιάζει την καπιταλιστική ελεύθερη αγορά και όχι η αγορά το κεφάλαιο, οικοδομεί έναν ιδιότυπο καπιταλισμό όπου οι εργαζόμενοι βιώνουν τα ίδια και χειρότερα με αυτούς της Ταιβάν. Χωρίς να έχουν λόγο για το τι και πόσο παράγουν, αλλά και πως το παράγουν. Χωρίς να έχουν το ανάλογο μερίδιο απ' τη συσσώρευση του πλούτου.

Οι ευαγγελιστές των παραπάνω ιδεοληψιών προσκολλημένοι στις προ πολλού αναθεωρημένες σταθερές επικαλούνται μιά ακαθόριστη ανατροπή που μετά την επιτυχία της θα επέλθει σχεδόν αυτόματα ο πλήρης μετασχηματισμός της κοινωνίας και των κανόνων της. Αγνοούν ηθελημένα ή άθελα, είναι αδιάφορο, το γεγονός του πολυκερματισμού των εργαζομένων και του κοινωνικού ιστού σε πολλά επίπεδα. Λίγο πολύ υποστηρίζουν πως αν ένα κόμμα σχεδιάσει και εφαρμόσει τις σωστές τακτικές θα διαμορφωθεί ένα πειθαρχημένο ταξικό κίνημα που θα εξορμήσει για τη νικηφόρα επίθεση. Το ΚΚΕ και διάφοροι πολύχρωμοι σύμμαχοι του Συνασπισμού στον ΣΥΡΙΖΑ αγνοούν, για να μιλήσω στη διάλεκτο τους, ότι η ανατροπή σήμερα δεν μπορεί να προέλθει απ' τους βολονταρισμούς του κόμματος οδηγού σε μια καλοκουρδισμένη διαδικασία, όπου οι παρεκκλίσεις της θα διορθωθούν και θα εξαλειφθούν τα φαινόμενα πισωγυρισμάτων. Αλλά είναι όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά, μιά ετερογενής άναρχη διαδικασία με διάφορους ομογενείς πυρήνες που προέρχονται απ'όλα τα κερματισμένα στρώματα της κοινωνίας. Ίσως γι'αυτό βλέπουν στους εργαζόμενους μόνο στατικά χαρακτηριστικά τάξης και χάνουν τη δυναμική απεικόνιση της κοινωνίας που σε μεγάλο μέρος συμπεριφέρεται υπό την πίεση προσωπικών συμφερόντων και προβλημάτων. Αυτός είναι ο λόγος που το σύστημα αναπαράγεται, γιατί εκτός των άλλων βασίζεται σε αποσματικές διεκδικήσεις που προβάλλονται, στο γεγονός ότι δεν καλλιεργείται η συνείδηση μιάς εναλλακτικής διακυβέρνησης. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει νομίζω τα λόγια του Φ.Ένγκελς ότι «....η πολιτική ελευθερία είναι ψευδής ελευθερία, η χειρότερη δυνατή σκλαβιά...», όμως μέχρι του σημείου ν'απορρίψουμε συνολικά τον κοινοβουλευτισμό υπάρχει απόσταση. Ούτε όμως μπορούμε να θεοποιούμε και κάποιο άλλο είδος για πολλούς λόγους.

Ο συνολικός μετασχηματισμός της κοινωνίας πάνω σε ένα διαφορετικό μοντέλο, που προς το παρόν δεν έχει να προτείνει με σαφήνεια η αριστερά, μπορεί να είναι καθήκον των κινημάτων, των κομμάτων και των συμμαχιών τους όταν και αν προκύψουν. Αλλά πρωτίστως των κομμάτων. Αυτά είναι που θα διαμορφώσουν ένα γειωμένο πρόγραμμα, αντικείμενο διαρκούς ανανέωσης και έρευνας. Η είσοδος της αριστεράς στα κέντρα των αποφάσεων δεν είναι δυνατόν, να γίνει με την κατάληψη των μέσων παραγωγής. Και φυσικά ο αγώνας αυτός δεν θα τελειώσει με την είσοδό της απλώς στις κρατικές εξουσίες της αστικής δημοκρατίας. Τίθεται εκ των προτέρων το ερώτημνα λοιπόν, τι είναι αυτό που θα ακολουθήσει μετά τη νίκη όταν το όραμα πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί, να πάρει ζωή μέσα σε ιδιαίτερες συνθήκες και κυρίως όταν οι διαφορές ουσίας στους κόλπους της έρθουν στην επιφάνεια;

Ισχυρίζομαι ότι ένας μετά-ΣΥΝ κάτι σαν δημοκρατικό ΚΚΕ και βασισμένος σε ξεπερασμένες ιδεολογικές ομοιογένειες δεν είναι αναγκαίος ούτε και εφικτός σήμερα.Η εκλογική συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ζωντανό μόρφωμα όπου μπορούν να συμμετέχουν όσοι πιστεύουν ότι οι απόψεις τους συγκλίνουν και να απέχουν όταν νομίζουν ότι δεν εκφράζονται δημιουργώντας νέους σχηματισμούς. Πάντως ο ΣΥΝ δεν είναι κίνημα άρνησης και διαμαρτυρίας, αντίθετα είναι σε θέση να διατυπώσει μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα εξουσίας. Κάποιοι ζητούν εδώ και τώρα ένα νέο υποκείμενο. Τα μέλη του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ απαιτούν να γνωρίζουν με σαφήνεια τι έχουν στο μυαλό τους, γιά να κρίνουν αν αυτό είναι αναγκαίο στις σημερινές συνθήκες. Ποιοί και πώς θα συμμετέχουν και ποιά θα είναι η σύνθεση ενός ιδρυτικού συνεδρίου; Θα είναι στην κατεύθυνση του καταστατικού μας, του προγραμματικού μας συνεδρίου και των παραδόσεων της ανανεωτικής, ευρωπαϊκής και οικολογικής αριστεράς; Έχει εξασφαλισθεί ότι συμμετέχοντες δεν διακατέχονται από μικρομεγαλισμούς και δεν βάζουν προαπαιτούμενα γιά το χαρακτήρα αυτού του υποκειμένου; Μήπως αυτό προοιωνίζει νέες διασπάσεις; Και τέλος από πότε οι υστερήσεις του ΣΥΝ αιτιολογούν την επανίδρυση με ριψοκίνδυνα άλματα στο άγνωστο;

Είναι άλλο να παρεμβαίνεις μαζί με συμμαχους και ανένταχτους, να δρας σε όλες τις σφαίρες της πολιτικής ζωής και τους αγώνες, να βαθαίνεις τις κοινές πεποιθήσεις και το κοινό διεκδικητικό πλαίσιο, να οικοδομείς την εμπιστοσύνη μεταξύ των «συμβαλλομένων μερών» και άλλο να προτρέχεις προς κάτι ασαφές. Εξ άλλου υπάρχει χρόνος, γιατί πρέπει τώρα με συμφωνίες κορυφής να ρευστοποίησουμε τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ; Σε κάτι νέο που είναι φανερό ότι θα σχηματισθεί στη βάση μιάς πολιτικής συμφωνίας, εκτός και αν είναι άλλα το ζητούμενο...

Κλείνω αναλογιζόμενος το Μάη του 68.Ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ προβάλλει έναν άλλο αντιδογματικό δρόμο προς το σοσιαλισμό διατηρώντας το πολιτικό νήμα των διευρυμένων αντικαπιταλιστικών αξιών και ευαισθησιών απ'όλους τους αγώνες που προηγήθηκαν εντός και εκτός Ελλάδας.Δρόμος που αποκτά νόημα με προοδευτικές διαρθρωτικές αλλαγές και ρήξεις,αρκεί να έχουμε σοβαρές και ολοκληρωμένες προτάσεις, πέρα απ'τη γενικόλογη κριτική του νεοφιλελευθερισμού.Τέλος λοιπόν στην κατανάλωση των ιδεολογικών αποταμιεύσεων, στη δογματική μαζοποίηση, στις εργατίστικες αντιλήψεις. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες παραγωγικές αναδιαρθρώσεις, που στηριζόμενες απ'τον καπιταλισμό αιχμής και τις νέες τεχνολογίες, περιθωριοποιούν μεγάλα κομμάτια κοινωνικών ομάδων και προωθούν την κοινωνία του ενός τρίτου, σε βάρος των άλλων δύο τρίτων, των υποζυγίων και του περιθωρίου .

Κασσαρτζιάν Χάϊκ
Μέλος Ν. Ε Πειραιά