ΕΙΣΗΓΗΣΗ: Ο ΣΥΝ κόμμα της οικολογίας, ναι αλλά ποίας οικολογίας;
Το αποφασιστικό στοιχείο της νεοφιλελεύθερης επίθεσης στον οικολογικό χώρο, είναι να διαλύσει την ανατρεπτική δύναμη της οικολογικής κριτικής και ταυτόχρονα να περάσει τη θέση ότι η προστασία του περιβάλλοντος θα μπορούσε να γίνει η ατμομηχανή για «ένα νέο εκσυγχρονισμό της καπιταλιστικής οικονομίας».
Ενώ τα οικονομικά συμφέροντα πολυεθνικών βιομηχανικών κολοσσών επιβάλλουν την ολοένα και με ταχύτερους ρυθμούς εφαρμογή νέων τεχνικών παραγωγής χωρίς καμία προηγούμενη αξιολόγηση των οικολογικών τους συνεπειών, ο καπιταλισμός δείχνει να ενδιαφέρεται για την προστασία του περιβάλλοντος. Μήπως όμως η θεραπεία είναι πιο επικίνδυνη από την ασθένεια;. Γιατί η προσπάθεια να ενσωματωθεί το φυσικό περιβάλλον στο υπάρχον σήμερα σύστημα αγοράς, χωρίς μια ριζική τροποποίηση του τελευταίου, οδηγεί σε μια νέα αυτοκρατορία της οικονομίας σε βάρος της οικολογίας.
Δημιουργούνται πλαστές ανάγκες, αύξηση καταναλωτισμού, ενώ αυτός που ρυπαίνει υποχρεώνεται να πληρώσει( ευρωπαϊκή οδηγία). Αυτή όμως η επιβάρυνση είναι έτσι σχεδιασμένη ώστε να μην περιορίζει τα κέρδη ούτε την καταναλωση, με το κόστος να μετακυλύει στον τελικό αποδέκτη, τον απλό πολίτη, αυξάνοντας έτσι την κοινωνική ανισότητα.
Και είναι αφελές από οικονομική άποψη, στα σημερινά δεδομένα, να πιστεύουμε ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί αν ο καθένας μας ατομικά μειώσει την κατανάλωση ή μπουν κάποιοι περιβαλλοντικοί περιορισμοί στις επιχειρήσεις (εξατομίκευση του προβλήματος).
Αναπτύσσεται, στην εποχή μας, μια οικονομική προσέγγιση του περιβάλλοντος που στόχο έχει να το μετατρέψει σε εμπόρευμα (αγοραίο αγαθό).
Οι πολυεθνικές εισχωρούν στους κρατικούς μηχανισμούς αναλαμβάνοντας την διαχείριση των φυσικών πόρων. Επιλέγονται διεθνώς οι ρύποι που είναι εμπορεύσιμοι και στήνεται μια ολόκληρη βιομηχανία αντιρύπανσης ή πώλησης ρύπων
Είμαστε υπέρ των ήπιων μορφών ενέργειας και πολύ σωστά.Eχουμε όμως διερευνήσει και καταγγείλει ποιοι στηρίζουν και προωθούν αυτή τη στιγμή τις ήπιες μορφές ενέργειας; Τράπεζες , οικονομικά εύρωστες επιχειρήσεις, πολυεθνικές που στη συνέχεια, πουλάνε πανάκριβα το παραγόμενο ρεύμα στην κάθε ΔΕΗ. Μας ενδιαφέρει η διαδικασία παραγωγής ρεύματος από ήπιες μορφές ενέργειας και η αγορά του, ποιος αισχροκερδεί στο όνομα των κλιματικών αλλαγών; Η΄ όπως μια περιβαλλοντική οργάνωση περιοριζόμαστε σε διαχειριστικές προτάσεις με δεδομένο το υπάρχον σύστημα; Καλές οι προτάσεις ,μήπως όμως ταυτόχρονα χρειάζεται μια μαχη ανατροπής του προβλήματος στη ρίζα του;
Η Έκθεση Stern για τις κλιματικές αλλαγές (2005-ανάθεση Βρετανικής κυβέρνησης)που απηχεί και τη γενικότερη αντίληψη για αυτές, εκτιμά πως το κόστος από την μη αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής θα είναι ισοδύναμο με τουλάχιστον 5% και μέχρι 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ κάθε χρόνο.
Αντίθετα, το κόστος των απαραίτητων δράσεων για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προκειμένου να αποφευχθούν καταστροφικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή μπορεί να περιοριστεί σε μόλις 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μόνο που η επιβάρυνση , με την εισαγωγή κόστους στις εκπομπές μέσα από κατάλληλη φορολόγηση, την εφαρμογή συστημάτων εμπορίας εκπομπών, όπως προβλέπει η έκθεση, θα πιέζει τους ασθενέστερους οικονομικά και τις χώρες του τρίτου κόσμου
Συμπέρασμα:΄Η θα κάνουμε να το πληρώσει η αγορά, ή «η αγορά» θα κάνει να το πληρώσουν οι εκμεταλλευόμενοι και καταπιεσμένοι του κόσμου .
Μια αριστερή στρατηγική απέναντι στη κλιματική αλλαγή είναι και επείγουσα και αναγκαία!
Οι υποστηρικτές της οικολογίας που αγωνίζεται μόνο για τη γη, την φύση αγνοώντας τις ταξικές και κοινωνικές ανισότητες, ίσως απλώς κατορθώσουν να μεταθέσουν το περιβαλλοντικό πρόβλημα ενισχύοντας μάλιστα τις κυρίαρχες σχέσεις εξουσίας όπου εμπορευματοποιούνται τα πάντα.
Τα οικολογικά κινήματα , στους αγώνες τους για την προστασία της φύσης, βρίσκουν συχνά αντιμέτωπες συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, εργάτες , αγρότες , άνεργους, τις οποίες κατηγορούν για έλλειψη ταξικής συνείδησης. Και εμείς όταν διαχωρίζουμε τους κοινωνικούς αγώνες από αυτούς για το περιβάλλον και περιοριζόμαστε σε διαχειριστικές προτάσεις λειτουργούμε ανάλογα. Και με το φόβο μιας τέτοιας αντιπαράθεσης, πολλές φορές αποφεύγουμε μια ξεκάθαρη θέση (βλέπε ορυχεία χρυσού Χαλκιδικής, παράνομες αγροτικές γεωτρήσεις κλπ). Όμως δεν είναι έτσι. Οι ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, οι θιγόμενες από μια περιβαλλοντική παρέμβαση, επιθυμούν μια βιώσιμη σχέση με το περιβάλλον. Γνωρίζουμε όμως ότι συσπειρώνονται στο πλευρό της εργοδοσίας όταν απειλούνται οι θέσεις εργασίας τους . Πρέπει επομένως να γίνει αντιληπτό ότι π.χ η καταστροφή μιας περιοχής όπου γίνεται στυγνή εκμετάλλευση φυσικών πόρων π.χ ενός δάσους, δεν έχει να κάνει με την μάχη επιβίωσης ενός είδους πουλιών εναντίον θέσεων εργασίας, αλλά με μάχη του οικοσυστήματος, στο οποίο ανήκει και ο ίδιος ο άνθρωπος, εναντίον των κερδών του κεφαλαίου.
Η διάσταση ανάμεσα στις κοινωνικές ανάγκες και στο σεβασμό του περιβάλλοντος αποδυναμώνει και την κοινωνική και τη περιβαλλοντική μάχη. Το ζήτημα της απασχόλησης, είναι αποφασιστικής σημασίας για να πετύχει η σύγκλιση της κοινωνικής και της οικολογικής συνείδησης γύρω από την αμφισβήτηση των καπιταλιστικών επιλογών. Σε μια εναλλακτική πρόταση έχει θέση και μια διαφορετική πρόταση διαχείρισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων ενάντια στο υπερκέρδος του κεφαλαίου και υπερ της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, κοινωνικο-περιβαλλοντικού προσανατολισμού.
«Είναι αλήθεια ότι τα έντονα κοινωνικά μέτωπα που είναι ανοιχτά τους τελευταίους μήνες έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένες φορές να παραμελούμε την οικολογική μας ταυτότητα» είπε ο πρόεδρος μας (Αλαβάνος).Σαν κόμμα της αριστεράς είναι λάθος να διαχωρίζουμε τους κοινωνικούς αγώνες από τους περιβαλλοντικούς.
Θα πρέπει , μέσα από το 5ο Συνέδριο, να αναδείξουμε μια πολιτική οικολογία, που θα πετύχει τη σύγκλιση της κοινωνικής και της οικολογικής συνείδησης γύρω από την αμφισβήτηση των καπιταλιστικών επιλογών.
Η αριστερά , σε όλο σχεδόν τον κόσμο, έχει υποτιμήσει από την αρχή την οικολογική κρίση(εδώ και 35 χρόνια). Όμως όλο και περισσότεροι άνθρωποι από το χώρο της διαπιστώνουν την αναγκαιότητα σύζευξης της οικολογίας και της αριστεράς. Η οικολογία στις μέρες μας, επηρεάζεται και επηρεάζει, όλες τις μορφές της πολιτικής, της οικονομίας, της επιστήμης, τις λειτουργίες και την οργάνωση των πόλεων, του περιβάλλοντος
Γιαυτό και η εναλλακτική λύση αναγκαστικά θα αναδυθεί μέσα από ταξικούς αγώνες. Κάτι που δεν είναι σαφές για τους οικολόγους πράσινους οι οποίοι θέλουν να είναι αποστασιοποιημένοι από την αριστερά και περιορίζονται στη διαμόρφωση διαχειριστικών θέσεων.(βλέπε εκλογές οικολόγοι πράσινοι-ΣΥΡΙΖΑ)
Είναι πια εμφανές στην εποχή μας, εποχή του άκρατου νεοφιλελευθερισμού, ότι ο αγώνας για ένα πιο οικολογικό κόσμο οφείλει να είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένος με τους αγώνες για την κατάργηση της κοινωνικής αδικίας.
Ας βάλουμε στόχο μια κοινωνία που εμπνεόμενη από τις αριστερές αρχές, θα κυριαρχείται από τις πραγματικές ανάγκες των μελών της και τους όρους της κοινωνικό-οικολογικής βιωσιμότητας.
Βασιλειάδου Σοφία
Μέλος της απερχ.ΚΠΕ και της Β' Νομαρχιακής Θεσσαλονίκης
Πηγές:
www.prosanatolismoi.gr
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ
Ecology Against Capitalism<
Τζον Μπέλαμι Φόστερ