- Οι εξελίξεις όπως διαγράφονται δεν νομίζω ότι είναι πολύ ευοίωνες.. Βρισκόμαστε πολύ πίσω απ΄ αυτά που θα θέλαμε και απ΄ αυτά που μπορούσαμε πριν από λίγα χρόνια....
Δεκαπέντε χρόνια εν πλήρη εθνική συναινέσει, τραγουδώντας εμβατήρια, διαπράξαμε ένα μεγάλο πολιτικό λάθος. Και φοβάμαι ότι και σήμερα, με την ίδια έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα, οδεύουμε προς ένα νέο λάθος.
- Υπάρχει έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα;.. Γιατί βλέπω ότι.. το πολιτικό σύστημα κινείται πιο ώριμο και διαμορφώνονται όροι μιας δεύτερης ευκαιρίας με πιο επώδυνους όρους...
Ναι, διότι δεν λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους, διότι εξακολουθεί να υπολογίζεται εναντίον της πραγματικότητας αυτό το λεγόμενο νεόπλασμα του πολιτικού και κομματικού κόστους και δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι σ΄ αυτά τα 15 χρόνια έχουν μεσολαβήσει πολλά και έχουν αλλάξει πολλά.
Η σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό μας προσφέρθηκε πριν από 15 χρόνια και την απορρίψαμε. Τώρα, φοβάμαι, πως δεν μπορούμε να πάμε σ΄ αυτή τη λύση χωρίς τίποτε άλλο. Έχω την εντύπωση ότι κατ΄ ιδίαν το γνωρίζουν και το ομολογούν όλοι. Αλλά και πάλι με πλήρη υποκρισία, παρακάμπτουμε αυτό που όλοι γνωρίζουν και παίζουμε ένα παιχνίδι για εσωτερική κατανάλωση. Δεν λύνονται έτσι τα μεγάλα προβλήματα μιας χώρας.
- Στο σύνολο τι γίνεται και ποια είναι η διέξοδος; ...
Η διέξοδος είναι σαφής και συγκεκριμένη. Στο πλαίσιο μιας ευρύτερης Βαλκανικής πολιτικής, να τελειώνουμε με αυτό το θέμα.
- Αυτό είναι ευχή όμως...
Όχι δεν είναι ευχή. Ευχή εσείς κι εγώ ως πολίτες κάνουμε. Είναι θέμα όμως πολιτικής θέλησης των ηγεσιών.
- Η γραμμή που έχει χαράξει σήμερα η ελληνική διπλωματία ... είναι σωστή, με τα δεδομένα των χαμένων ευκαιριών....
Και η κυβέρνηση και τα κόμματα πρέπει να πουν στον ελληνικό λαό ότι και με δική μας ευθύνη και λόγω ευρύτερων συνθηκών, πίεση του διεθνούς παράγοντας, εξελίξεις στα Βαλκάνια, η λύση του βέτο δεν είναι λύση.
- Δεν είναι μέσον όμως...
Έπρεπε να έχει εξαντληθεί, έπρεπε να είχε χρησιμοποιηθεί έντονα και σε άλλες φάσεις. Τώρα το πρόβλημα της εξωτερικής μας πολιτικής δεν είναι το όνομα της FYROM. To πρόβλημα είναι η αναγνώριση του Κοσόβου.
- Αυτό είναι σωστό... Μια και φτάσαμε ως εδώ... Το Νέα Μακεδονία είναι μια διέξοδος για μας για να τελειώνουμε με το θέμα αυτό;...
Βεβαίως. Κάθε λύση προς αυτή την κατεύθυνση είναι μια διέξοδος. Αλλά πρέπει να πουν οι πολιτικές δυνάμεις, με συναίνεση και με ευθύνη, ότι θα κάνουμε έναν συμβιβασμό ο οποίος είναι δυσχερέστερος και πλέον αρνητικός για μας απ΄ ότι πριν από 15 χρόνια.
- Το έχουν πει αυτό...
Δεν το λένε ακριβώς...
- Εσείς λέτε το όνομα δεν είναι πρόβλημα, είναι το Κόσοβο πρόβλημα. Αυτό θα μπορούσε να παρεξηγηθεί ότι λέμε, ας βρούμε οποιαδήποτε λύση στο όνομα. Είστε της άποψης αυτής; ...
Δεν έχω την άποψη να βγούμε έξω και από το πλαίσιο της ενδιάμεσης συμφωνίας. Όχι. Αλλά, μέσα σ΄ αυτή την αναζήτηση μιας ονομασίας, πρέπει να ξέρουμε ότι θα κάνουμε έναν συμβιβασμό. Η άποψη, ή εκείνο που θέλουμε εμείς ή δεν γίνεται τίποτε, μας αυτοεγκλωβίζει σ΄ ένα νέο αδιέξοδο.
- Υπάρχει ένα πολύ κρίσιμο σημείο... Έχει να κάνει με τη συνταγματική ονομασία των Σκοπίων. Εμείς έχουμε ψιλο-κολλήσει λίγο να αλλάξουμε το Σύνταγμα της FYROM. Εδώ δεν είναι ένα πρόβλημα το τι μπορεί να γίνει; ..
Διεθνώς έχει τελειώσει το θέμα αυτό. Εμείς σκιαμαχούμε. Και μάλιστα σκιαμαχούμε παρελθοντολογώντας και τραγουδώντας εμβατήρια.
- Γιατί λέτε ότι το βέτο δεν είναι λύση.. Δεν είναι λύση.... Δεν είναι όμως μέσον πίεσης αυτή τη στιγμή; ...
Είναι. Την ασκήσαμε....
- Καλώς δεν ασκείται; ...
Η άποψή μου είναι σαφής. Η εξωτερική πολιτική της χώρας έχει εμπλακεί σε μια κραυγαλέα αντίφαση. Είναι προσδεδεμένη στην ευρωατλαντική συμμαχία και το ευρωατλαντικό πλαίσιο πιέζει διαρκώς την Ελλάδα. Σε όλα τα μέτωπα, δηλαδή, οι σύμμαχοί μας έχουν διαφορετικές θέσεις από τα ελληνικά συμφέροντα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να πούμε μόνοι εμείς στο βράχο της υπομονής, να τους μουτζώσουμε όλους και να έχουμε μια νέα άποψη νέο-απομονωτισμού.
- Αυτό σημαίνει ότι τελικά η Ελλάδα πρέπει να είναι ο προνομιούχος συνομιλητής με τους Αλβανούς, με τους Κοσοβάρους..
Να πω και κάτι άλλο. Διαιωνίζεται το πρόβλημα της FYROM. Προκύπτει το πρόβλημα του Κοσόβου. Η Βουλγαρία και η Ρουμανία τρέχουν μέσα στην Ε.Ε. και μας ξεπερνάνε. Νέες χώρες θέλουν να μπουν στις δομές της διεθνούς κοινότητας. Ποια είναι η εθνική μας στρατηγική; Πού βρέθηκαν τα κόμματα να συνομιλήσουν με ένα αίσθημα δημιουργικού διαλόγου; Επαναλαμβάνεται στην εξωτερική μας πολιτική αυτή η τριπλή αμαρτία Κουβεντιάζουμε διχαστικά, κουβεντιάζουμε με συνθήματα και κουβεντιάζουμε για εσωτερική κατανάλωση.
- Τελικά η Ελλάδα όντως μπορεί να είναι συνομιλητής όλων αυτών των δυνάμεων... ουσιαστικά η ισχυρή χώρα, η ήρεμη δύναμη που βλέπει όλα αυτά τα προβλήματα και μπορεί να είναι μέσα εκεί να τα λύνει, όχι να είναι μέρος του προβλήματος...
Η σταθεροποίηση της FYROM , η ύπαρξη της FYROM και η ενίσχυση της ανάπτυξης της FYROM είναι στρατηγικό συμφέρον της Ελλάδας. Και αυτό το στρατηγικό συμφέρον πρέπει να μας καθοδηγεί για μια στρατηγική στα Βαλκάνια.
- Να δούμε λίγο και το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα. Έχουμε μια αλματώδη άνοδο, δημοσκοπικά τουλάχιστον, του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ, που «απειλεί» να ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό. Βλέπετε αυτό να συνεχίζεται, να μονιμοποιείται ως φαινόμενο.
Κατ΄ αρχήν χαίρομαι για πολλούς λόγους γι αυτή την άνοιξη και γι αυτή την αποδοχή που έχει. Είναι πράγματι εντυπωσιακή η άνοδος του ΣΥΝ. Είναι φανερό ότι ο κόσμος αναζητά διέξοδο στη χρεοκοπία του δικομματισμού. Αυτά τα δημοσκοπικά αποτελέσματα όμως δίνουν και το μέτρο ευθύνης του ΣΥΝ, το μέτρο ευθύνης της νέας ηγεσίας.
Ο ΣΥΝ πρέπει να εκφράσει τη δυσαρέσκεια, το θυμό, την αγανάκτηση και την απογοήτευση των πολιτών. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να εργαστεί για σοβαρή εναλλακτική λύση. Σοβαρή εναλλακτική λύση σημαίνει δημιουργία όρων για τη διαμόρφωση κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας, για τη διαμόρφωση εναλλακτικής διακυβέρνησης της χώρας.
- Η λέξη που φοβάται η Αριστερά, την φοβόταν χρόνια.. κυβερνητικό πρόγραμμα χρειάζεται η Αριστερά σήμερα;....
Περισσότερο από ποτέ η Αριστερά χρειάζεται πρόγραμμα αναδιάρθρωσης του πολιτικού σκηνικού και πρόγραμμα εναλλακτικής διακυβέρνησης. Βεβαίως, με φθαρμένα υλικά δεν φτιάχνει κανείς κάτι καινούργιο. Όμως, και τίποτε δεν προκύπτει ως αυτοφυές, με παρθενογένεση.
- Αυτό το έχει πει με έμφαση.. και ο κ. Αλαβάνος, το έχει πει και ο νέος πρόεδρος του ΣΥΝ ο κ. Τσίπρας... Δεν προσδιορίζεται ακριβώς, περιγράφεται. Εσείς, φαντάζομαι, θα επιθυμούσατε πιο ακριβή προσδιορισμό... των συνιστωσών της πλειοψηφίας αυτής...
Είναι φανερό -το βλέπουν όλοι και το επισημαίνουν- ότι το πολιτικό σκηνικό κάθε μέρα που περνάει ξεφτίζει. Ότι η πολιτική ζωή φθίνει κι ότι τα κόμματα στο εσωτερικό τους νοσούν. Δεν είναι πια οι αξιόπιστες δομές. Οπότε χρειάζεται μία δύναμη η οποία να αντισταθεί σ΄ αυτή την πλήρη αποσύνθεση του δημοσίου βίου και να δημιουργήσει αισιόδοξες προοπτικές.
Άρα, λοιπόν, ένα διπλό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης δημοσίου βίου και πολιτικού συστήματος και διαμόρφωσης μιας προοδευτικής πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας, ικανής να κυβερνήσει με διαφορετικό τρόπο.
- Αυτή η προοδευτική πλειοψηφία πώς ορίζεται και πώς διαμορφώνεται...
Μέσα από την κοινωνία προκύπτουν οι συσχετισμοί. Ο ΣΥΝ είναι ένα κόμμα της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς. Με πολιτικούς όρους θέλει μέσα από την κοινωνία να δώσει διέξοδο στη διαμόρφωση νέων συσχετισμών. Απελευθερώνεται ο πολίτης πια από δουλείες και πιθαναγκασμούς. Αλλάζει και η εκλογική ψυχολογία και η πολιτική συμπεριφορά και η κομματική νοοτροπία των πολιτών. Και υπάρχει απέναντί μας ένα νέο εκλογικό σώμα, διαφορετικό απ΄ αυτό που ήταν το 2000.
- Σε αυτό το τοπίο... το οποίο είναι ιδιαίτερα κινητικό... ρόλο έχετε ή διεκδικείτε....
Είμαι νεοσσός δικηγόρος. Ξαναρχίζω από την αρχή τη δικηγορία που μ΄ αρέσει...
- Δεν παραιτείστε από την πολιτική.. Ούτε συζήτηση...
Μια ουσιαστική ανανέωση πρέπει να δίνει σε όλους την ευκαιρία να βλέπουν τις καινούργιες πραγματικότητες. Η αρρώστια του πολιτικού μας συστήματος είναι ότι επιχειρεί την κοινωνική και διεθνή πραγματικότητα των αρχών του 21ου αιώνα να την εντάξει στα καλούπια που επιβιώνουν από τη δεκαετία του ΄60 και του ΄70.
- Δηλαδή μας λέτε... τόπο στα νιάτα...
- Ωστόσο, επειδή ακριβώς έχει δυναμική το σκηνικό, πάντα πρέπει να υπάρχουν διαθεσιμότητες τέτοιες που μπορούν να αξιοποιήσουν την κάθε στιγμή...
Η μεγάλη δύναμη αυτή τη στιγμή που μπορεί να ανανεώσει την πολιτική ζωή του τόπου είναι η αυθόρμητη και γνήσια πολιτική συμπεριφορά των νέων ανθρώπων.
- Ακούμε από την ηγεσία του ΣΥΝ να μιλάει για την σοσιαλιστική συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ ή παρά τον ΣΥΡΙΖΑ, η οποία θα αποτελέσει τη μαγιά γι αυτή τη νέα πλειοψηφία. Αυτό το κρίνετε επαρκές ως μέρος ενός σχεδίου που θα φτιάξει την πλειοψηφία αυτή; ...
Έχω πει από παλιά μια εκτίμηση, ότι το κοινωνικό σώμα, χωρίς περιχαρακώσεις, που ενδιαφέρεται για μια μη νεοφιλελεύθερη πολιτική, για μια πολιτική διαφορετική από την πολιτική που εφάρμοσε το ΠΑΣΟΚ ως κυβέρνηση και εφαρμόζει η Ν.Δ., αυτό το κοινωνικό σώμα μπορεί πραγματικά να αναδείξει κυβερνητική πλειοψηφία. Κι αυτό το κοινωνικό σώμα αρχίζει από το ΠΑΣΟΚ και καταλήγει στο νέο εκλογικό σώμα, τους ανένταχτους.
Μην πάμε να φτιάξουμε την πολιτική τοιχογραφία του 21ου αιώνα ως μωσαϊκό θραυσμάτων του παρελθόντος.
- Αυτό είναι σημαντικό... Κάποια στιγμή και ιδεολογικά πλέον πρέπει να δει και η Αριστερά πώς θα φύγει από δικές της ιδεολογικές αγκυλώσεις.... για να δει το εναλλακτικό και την εναλλακτική διακυβέρνηση ...
Η Αριστερά έχει δοκιμαστεί πολύ και εξακολουθητικά. Έχει υποστεί ήττες, έχει υποστεί δογματισμούς και έχει υποστεί -επιτρέψτε μου να πω- εγκλωβισμούς σε στείρες παρελθοντολογίες. Σήμερα λοιπόν και η Αριστερά πρέπει να καταλάβει ότι, για να είναι δύναμη δημιουργική, πρέπει να ανανεωθεί εκ βάθρων. Η ιστορία μας είναι η ιστορία μας, την τιμούμε και την σεβόμαστε, αλλά στην πολιτική εκείνο που κάθε φορά αξιολογείται είναι πώς μετασχηματίζεις την πραγματικότητα.