Κάθε φορά που συζητάμε ενεργειακά θέματα, πλήττουμε τον πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου, το οποίο αναπτύσσεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα τις τελευταίες δεκαετίες, δηλαδή πλήττουμε το μοντέλο εκείνο του άκρατου καταναλωτισμού, και της άναρχης ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και γενικότερα της ελεύθερης, ή για να το πω καλύτερα, της ασύδοτης διαχείρισης των προϊόντων και των υπηρεσιών και όχι των ανθρώπων.
Όμως, το θέμα της ενεργειακής διαχείρισης και το θέμα του μοντέλου ανάπτυξης είναι τόσο διαχρονικό στην Ελλάδα όσο είναι και η μεταπολιτευτική μας δημοκρατία. Εδώ έχουμε να κάνουμε βεβαίως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Το ερώτημα που ετέθη είναι για ποιο λόγο υπάρχει αυτή η καθυστέρηση ενσωμάτωσης της συγκεκριμένης Οδηγίας. Η απάντηση είναι απλή. Η καθυστέρηση έχει σχέση με το συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης που έχει επιλέξει συνειδητά η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, προκειμένου να πετύχει ρυθμούς ανάπτυξης και αυτό είναι η οικοδομική δραστηριότητα, το real estate. Το μοντέλο ανάπτυξης που έχουμε επιλέξει στη χώρα μας, έχει σαφείς, συγκεκριμένες κατευθύνσεις και προσανατολισμούς. Είναι ανάπτυξη άναρχη, είναι ανάπτυξη φθηνή, είναι ανάπτυξη βρώμικη. Δεν είναι, δηλαδή, αυτό που όλοι ζητάμε, η βιώσιμη ανάπτυξη. Είμαστε πάρα πολύ απαισιόδοξοι όσον αφορά την εφαρμογή της συγκεκριμένης Οδηγίας και θεωρούμε ότι η ολοκληρωμένη διαχείρισης της ενέργειας στη χώρα μας απαιτεί επαναστάσεις συνειδήσεων και αντιλήψεων, κάτι που δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένη να εφαρμόσει η χώρα μας απέναντι στις υποχρεώσεις που έχει στους διεθνείς οργανισμούς.
Ποια είναι, όμως, η κατάσταση που ισχύει στη χώρα μας. Η μεγαλύτερη ίσως ενεργειακή μαύρη τρύπα της Ελλάδας είναι τα κτίρια, τα οποία είναι υπεύθυνα για το 40% της ενέργειας που καταναλώνεται. Εδώ και χρόνια κάθε κτίριο θα έπρεπε να διαθέτει ενεργειακή ταυτότητα. Ήδη από το 1998 υπάρχει η σχετική Οδηγία, η οποία δυστυχώς δεν εφαρμόζεται. Από τις 4 Ιανουαρίου 2006, ημεροχρονολογία δηλαδή που είναι καταληκτική για την ενσωμάτωση της συγκεκριμένης Οδηγίας στο εγχώριο δίκαιο, θα έπρεπε ήδη η Ελλάδα να υλοποιεί συγκεκριμένα μέτρα μείωσης της ενεργειακής σπατάλης των κτιρίων με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, νέου τύπου θερμομονώσεις και βιοκλιματικές τεχνικές. Ήδη στην Ιταλία κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχουν εκπαιδευτεί γιʼ αυτό το σκοπό 7.000 ενεργειακοί επιθεωρητές, ένας όρος άγνωστος για την Ελλάδα. Αντίστοιχος αριθμός ενεργειακών επιθεωρητών, κύριε Υπουργέ, για τη χώρα μας εκτός των περιβαλλοντικών λόγων ίσως θα έλυνε κατά ένα ποσοστό και το πρόβλημα της ανεργίας στη χώρα. Μελέτη της ICAP υπολογίζει ότι είναι εφικτή μέσα σε δέκα χρόνια μόνο με τη χρήση παθητικών ηλιακών συστημάτων εξοικονόμηση ενέργειας 10% από τον κτιριακό μόνο τομέα, ίση δηλαδή με 35 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου. Δεν ξέρω αν αυτό μας λέει κάτι σε σχέση με τις φανφάρες για την απεξάρτηση της χώρας μας από μια πηγή προμήθειας πετρελαίου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ενώ η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα παραγωγής ηλιακών θερμοσιφώνων, μόλις το 20% των ελληνικών νοικοκυριών διαθέτει ηλιακούς θερμοσίφωνες, συλλέκτες. Δηλαδή, οκτακόσιες χιλιάδες περίπου νοικοκυριά. Ένας στόχος τριπλασιασμού των εγκατεστημένων ηλιακών συλλεκτών, δηλαδή, 60% των κτιρίων να διαθέτουν ηλιακούς συλλέκτες, μέσα στα επόμενα χρόνια θεωρείται βάσιμος.
Τα δημόσια και κρατικά κτίρια, εκεί που είναι η μεγάλη αμαρτία αυτής εδώ της χώρας, κρατούν τα σκήπτρα της ενεργειακής διαρροής. Δημόσιος και ευρύτερος δημόσιος τομέας έχουν περίπου διακόσιες χιλιάδες κτίρια παλαιά, κακοφτιαγμένα και κακοσυντηρημένα, συνήθως όπως λέγεται αιμορραγούν συνεχώς ενέργεια. Μια σειρά από ευρωπαϊκά προγράμματα για την ενεργειακή οχύρωση των δημοσίων κτιρίων με τα προηγούμενα ευρωπαϊκά πλαίσια πέρασαν εντελώς ανεκμετάλλευτα. Είναι απαραίτητο ένα εθνικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσια κτίρια με προσδιορισμό ανά έτος συγκεκριμένου αριθμού κτιρίων που θα προσαρμόζονται οι νέες προδιαγραφές.Επιβάλλεται επίσης, η σύσταση οργανισμού πιστοποίησης βιοκλιματικών κτιρίων. Άμεσα φορολογικά κίνητρα για επέκταση της χρήσης φολτοβοταϊκών συστημάτων σε κτίρια ώστε να κινηθεί επιτέλους ο μύλος που θα φέρει αποτέλεσμα και θα συνεγείρει και τον πολίτη.
Το κράτος όταν υπολογίζει την αντικειμενική αξία των ακινήτων να λαμβάνει υπʼ όψιν και την ύπαρξη βιοκλιματικών στοιχείων στον υπολογισμό αντικειμενικής αξίας των κτιρίων.Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία η χώρα μας παίρνει μόλις το 4,7% της ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας και το 6,3% της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές και κινείται με ρυθμούς χελώνας την ίδια ώρα που άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία, η Ισπανία απογειώνονται. Δεν πρόκειται για μοιραίο ούτε για φυσικό αποτέλεσμα. Είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών. Υπάρχουν σαφέστατες πολιτικές ευθύνες καθώς η ανανεώσιμη ενέργεια αντιμετωπίστηκε με αδιαφορία και εχθρότητα από κυβερνήσεις και κρατικές υπηρεσίες. Η Δ.Ε.Η. παίρνει σήμερα μόλις το 0,3% της ηλεκτροπαραγωγής της από ανανεώσιμες πηγές. Ο γίγαντας έγινε ο νάνος των σύγχρονων τεχνολογιών. Σήμερα η Ελλάδα απέχει από το στόχο κάλυψης του 12% της ενέργειας και του 21,1% του ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2010 και μαζί με την Πορτογαλία είναι οι μοναδικές χώρες των δεκαπέντε της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν θα το πετύχουν. Οι άλλες χώρες βαδίζουν με προγραμματισμό και μάλλον θα πετύχουν τους στόχους τους.
Εάν τα καταφέρουμε θα εξοικονομήσουμε 1,2 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμο πετρελαίου το χρόνο. Αλλά κάτι τέτοιο είναι προφανές ότι χρειάζεται υποστήριξη. Κάθε εγκατεστημένο mw αιολικής ενέργειας παράγει ηλεκτρικό ρεύμα για το οποίο απαιτούνται 720 τόνοι μαζούτ. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν εγκατεστημένα 525 mw σε 100 αιολικά πάρκα. Θα μπορούσαν όμως να είναι πολλαπλάσια αφού έχουν κατατεθεί επενδυτικές προτάσεις για 14.000 mw από τις οποίες μάλιστα τα 4200 mw έχουν πάρει την άδεια παραγωγής. Γιατί δεν προχωρούν; Κατʼ αρχήν γιατί δεν έχουμε χωροταξικό σχεδιασμό και μη μας πει ο κύριος Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ ότι έχει ολοκληρωθεί. Έχει ολοκληρωθεί απλώς η διαβούλευση και η αξιολόγηση του κειμένου. Δεν είναι επίσημο έγγραφο του κράτους.
Απίστευτο και όμως ελληνικό. Σε μία χώρα που λούζεται από τον ήλιο έχει εγκατασταθεί μόνο 1 mw φωτοβολταϊκών εκ των οποίων μόνο 210 Κ w είναι της Δ.Ε.Η. Η γραφειοκρατία αρνείται ακόμα και την εγκατάσταση ενός πάνελ 5 Κ w σε ένα δημόσιο χώρο. Και ένα μεγάλο θέμα που αφορά τη χώρα μας είναι η τεράστια πηγή της βιομάζας. Η βιομάζα θεωρείται μία από τις πιο δυναμικές πηγές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προέρχεται κατʼ αρχήν από την αξιοποίηση γεωργικών και δασικών υπολειμμάτων που στη χώρα μας μένουν εντελώς ανεκμετάλλευτα. Σύμφωνα με έρευνα της ΑΙΚΑΠ τα διαθέσιμα υπολείμματα στην Ελλάδα από σιτηρά, αραβόσιτο, βαμβάκι, καπνό κ,.λπ. ανέρχονται σε 7,5 εκατομμύρια τόνους το χρόνο, ενώ άλλα 2,7 εκατομμύρια τόνοι μπορεί να προέλθουν από δασικά υπολείμματα. Εάν αξιοποιηθούν στο σύνολό τους θα εξοικονομήσουν σχεδόν 4 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου.Δυστυχώς όμως σήμερα αξιοποιείται λιγότερο από το 25% κυρίως σε τζάκια και λιγότερο σε βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου. Και βέβαια δεν μπορούμε να αποστούμε του πειρασμού να αναφερθούμε στην περίφημη υπόσχεση του ΠΑ.ΣΟ.Κ και της Νέας Δημοκρατίας για τη λεγόμενη πράσινη Ολυμπιάδα. Κάποια κτίρια που αυτή τη στιγμή είναι ανεκμετάλλευτα είναι κλειστά τα περισσότερα. Παρά τη δαπάνη για τη κατασκευή τόσων μεγάλων έργων η προσπάθεια για την εξοικονόμηση πηγών ενέργειας και για την αξιοποίησή της απουσίασε εξʼ ολοκλήρου. Δεν μπήκε ούτε ένας φωτοβολταϊκός συλλέκτης, ενώ το Ολυμπιακό χωριό δεν διαθέτει ούτε μία πρόνοια θερμομονωτικής και βιοκλιματικής κατασκευής. Απίστευτο και όμως αληθινό. Τα σπίτια του χωριού δεν διαθέτουν θερμοσίφωνα. Από την άλλη έχουν πληθώρα κλιματιστικών. Αυτή είναι η πράσινη Ολυμπιάδα που είχατε υποσχεθεί. Ακόμα και μέσα στα μπάνια έχουν ενεργοβόρα κλιματιστικά μερικά διαμερίσματα. Ο περιορισμός της κατανάλωσης βενζίνης και πετρελαίου από τα αυτοκίνητα δεν απασχόλησε ποτέ σοβαρά το κράτος παρά το ότι υπολογίζεται ότι μπορεί να επιτευχθεί μείωση πάνω από 15% με σειρά συγκεκριμένων μέτρων.
Ένα πρώτο μέτρο είναι να ανανεωθεί ο στόλος των αυτοκινήτων του δημοσίου με υβριδικά αυτοκίνητα που πετυχαίνουν έως και 40% μικρότερη κατανάλωση καυσίμου μέσα στην πόλη. Αλήθεια, τι γίνεται με αυτόν τον τεράστιο στόλο των κρατικών αυτοκινήτων; Μήπως θα πρέπει εκεί να έχουμε μια ριζική παρέμβαση, κύριε Υπουργέ; Ήδη ο κύριος Πρόεδρος της Βουλής έχει πάρει μια γενναία απόφαση, η αντικατάσταση να μπορεί να γίνει, μετά από δική μας επιλογή, με υβριδικά αυτοκίνητα. Ο Δήμος Αθηναίων έχασε πριν από δύο χρόνια την ευκαιρία να συμπεριληφθεί σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για υβριδικά λεωφορεία. Η πρόταση είναι απλή. Όλες οι λιμουζίνες Υπουργών, Βουλευτών, Γενικών Γραμματέων και στελεχών του κρατικού μηχανισμού να αντικατασταθούν από υβριδικά αυτοκίνητα. Επίσης, τα ελληνικά νησιά θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα υποδειγματικό αρχιπέλαγος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ιδιαίτερα η ηλιακή ενέργεια παρουσιάζει τη μεγαλύτερη έντασή της κατά την περίοδο του καλοκαιριού, δηλαδή ακριβώς κατά την περίοδο με τη μεγαλύτερη ζήτηση. Εκεί είναι το παράδοξο αυτής της χώρας. Τότε που έχουμε τη μεγαλύτερη ένταση της ηλιοφάνειας, τότε έχουμε και τη μεγαλύτερη ενεργειακή ζήτηση. Δυστυχώς, όμως, μέχρι τώρα οι Α.Π.Ε. αξιοποιούνται για την παραγωγή μόλις του 1,7% της ηλεκτρικής ενέργειας των ελληνικών νησιών που λούζονται από τον αέρα. Μόνο που καμιά φορά η Ελλάδα δεν κοιμάται τον ύπνο του δικαίου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, απλώς κάποιοι την αφήνουν να κοιμάται, για να παίζουν ανεμπόδιστοι μικροπαιχνίδια εξουσίας ή και να κερδοσκοπούν ασύστολα σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος. Και όταν αυτό το δημόσιο συμφέρον συνδέεται με θέματα υγείας, ποιότητας ζωής ή περιβάλλοντος, όταν αυτό το δημόσιο συμφέρον συνδέεται με το ίδιο το ξεπέρασμα της οικολογικής κρίσης που μαστίζει τον πλανήτη μας, τότε καταλαβαίνει κανείς ότι τα μικροπαιχνίδια εξουσίας και κερδοσκοπίας δεν μπορούμε παρά να τα καταγγείλουμε και να απαιτήσουμε επιτακτικά να σταματήσουν.
Εμείς ψηφίζουμε κατʼ αρχήν το νομοσχέδιο για τον απλούστατο λόγο ότι σαν κόμμα επιτακτικά ζητούσαμε απʼ όλες τις κυβερνήσεις να το φέρουν προς ψηφοφορία -τους εγκαλούσαμε μάλιστα, γιατί καθυστερούν- και επιφυλασσόμαστε επί των άρθρων να έχουμε ειδικές τοποθετήσεις.
ΑΡΧΗ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
RSS